Cyfryzacja Rynku Pracy – Projekt EFAD - Komisja Krajowa NSZZ Solidarność

Od 1 września 2022 r. do 31 sierpnia 2024 r. Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” realizuje projekt ze środków pozyskanych z Komisji Europejskiej zatytułowany “Inicjowanie działań wdrażających Porozumienie Ramowe Europejskich Partnerów Społecznych w sprawie cyfryzacji”.

Projekt ten jest oparty na europejskim dokumencie „Porozumienie Ramowe Europejskich Partnerów Społecznych w sprawie cyfryzacji” – podpisanym 22 czerwca 2020 r. przez Europejskich Partnerów Społecznych, który jest odpowiedzią na zmiany zachodzące na rynku pracy w związku z transformacją cyfrową dotyczącą m.in.: technologii produkcji, modeli biznesowych, szkoleń pracowników, pracy zdalnej oraz sposobów zarządzania w firmach.

Uchwała Programowa XXIX Zjazdu NSZZ „Solidarność” zwraca uwagę, że „nowe technologie, zwłaszcza cyfrowe powodują, że powstaje przestrzeń do dyskusji nt. czasu pracy i konieczności wprowadzenia ułatwień w łączeniu życia prywatnego i zawodowego”. Uchwała uwzględnia także zagrożenia dla pracowników wynikające z coraz szybszego tempa robotyzacji w Polsce, powodującego automatyzację miejsc pracy oraz zagrożenia dla zdrowia pracowników, które związane są ze zmianami technologicznymi i informatycznymi w miejscu pracy.

Pandemia COVID-19 przyśpieszyła wprowadzenie tych zmian w firmach i wykorzystywanie rozwiązań opartych na cyfryzacji i usługach internetowych. W reakcji na pandemię większość badanych firm zmieniło przede wszystkim sposób wykonywanej pracy, a komunikację z klientami i dostawcami oparto głównie na narzędziach cyfrowych. Pociąga to za sobą także liczne zagrożenia, gdyż do praktyk cyfrowych gigantów wchodzi inwigilacja (wgląd w dane osobowe), dyskryminacja (wykluczenie użytkowników), czy manipulacja (np. mikrotargetowanie w celach handlowych i politycznych). Dodatkowe zagrożenie stanowi wprowadzanie przez pracodawców algorytmów do oceniania przydatności pracownik, które decydują m. in. o premiach lub awansach.

Z tego względu konieczne staje się przybliżenie partnerom społecznym, w tym członkom NSZZ „Solidarność” wyzwań związanych z galopującym procesem cyfryzacji obejmującym sferę zawodową i prywatną. Dodatkowo w obliczu starzejącego się społeczeństwa i narastającej „dziury demograficznej” coraz bardziej nieodzowny jest udział pracowników starszych na rynku pracy i prowadzenie dla nich szkoleń w zakresie umiejętności cyfrowych.

KK NSZZ „Solidarność” po raz kolejny inicjuje w Polsce oraz innych krajach europejskich działania na rzecz wdrażania i promocji siódmego już dokumentu ramowego europejskich partnerów społecznych – oficjalnego rezultatu dialogu autonomicznego na poziomie europejskim. Do tej pory KK NSZZ „Solidarność” poprzez pozyskane w ramach projektu fundusze zaangażowana była w kształtowanie krajowej polityki zatrudnienia poprzez wdrożenie w Polsce czterech takich Porozumień (dot.: stresu, przemocy i nękania w pracy, włączających rynków pracy, aktywizacji starszych pracowników i współpracy międzypokoleniowej) oraz dwóch Europejskich Planów Działań (na rzecz równości płci oraz zatrudniania młodych). Efekty dotychczasowych projektów zostały częściowo włączone do obecnie obowiązującego prawa i znacznie przyczyniły się do poprawy stosunków przemysłowych w krajach partnerskich oraz podniesienia poziomu i kultury dialogu społecznego.

Obecnie realizowany projekt ma na celu:

stworzenie warunków do opracowania Krajowych Planów Działań przygotowujących do wdrożenia prawa do odłączenia poprzez niezbędne analizy istniejącego stanu prawnego i faktycznego oraz wypracowania katalogu dobrych praktyk oraz
wzrostu wiedzy partnerów społecznych na temat poprawy warunków pracy w kontekście prawa do odłączania, umiejętności korzystania z narzędzi cyfrowych oraz czasu pracy poprzez działania szkoleniowe i promocyjne.

Projekt jest skoncentrowany na wyzwaniach, korzyściach i ryzykach dotyczących obecności lub wprowadzania narzędzi cyfrowych w miejscu pracy poprzez działania eksperckie oraz szkoleniowe skierowane do partnerów społecznych z 5 krajów europejskich (Polska, Włochy, Rumunia, Litwa, Macedonia Północna) z poziomu krajowego, sektorowego, regionalnego oraz zakładowego. Tematyka szkoleń dotyczyć będzie m.in: prawa do odłączenia, ochrony danych i prywatności, stosowania nowych technologii w miejscu pracy, ochrony czasu pracy pracowników w pracy zdalnej, różnic między pracą zdalną a telepracą, zapobieganiu nieproporcjonalnemu i nadmiernemu nadzorowi w miejscu pracy, dyskryminującego traktowania na podstawie stronniczych algorytmów.

W ramach projektu zakłada się:

Rozpoczęcie debaty na temat prawa do odłączenia (ang. R2D) w celu wzmocnienia dialogu społecznego w 5 krajach UE poprzez opracowanie Krajowych Planów Działania w tym obszarze.
Zainicjowanie wdrażania „Porozumienia Ramowe Europejskich Partnerów Społecznych w sprawie cyfryzacji” w krajach partnerskich.
Opracowanie nowego modułu szkoleniowego, który może być szeroko stosowany w programach szkoleniowych realizowanych przez partnerów społecznych w obszarze transformacji cyfrowej.
Wzrost wiedzy z obszaru tematycznego objętego Porozumieniem o cyfryzacji wśród partnerów społecznych, będących uczestnikami i odbiorcami projektu.
Wzrost świadomość zalet i wad pracy zdalnej wśród partnerów społecznych na poziomie przedsiębiorstwa.
Przeprowadzenie analizy porównawczej zebranych ankiet.
.Opracowanie Raportu końcowego zawierającego wyniki prac ekspertów projektu, rekomendacje dla aktorów dialogu społecznego oraz katalog dobrych praktyk na poziomie europejskim, krajowym oraz zakładu pracy.
Upowszechnianie rezultatów projektu.

W skład konsorcjum projektowego wchodzi 10 organizacji z 5 krajów. Liderem projektu jest Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, współwnioskodawcami (co-applicants) są: CISL (Włochy), BLOCUL (Rumunia), Konfederacja Lewiatan (Polska), Fundacja Instrat (Polska), a partnerami „wspierającymi” (associated organisations): Europejska Konfederacja Związków Zawodowych (ETUC), związki zawodowe: LPS „Solidarumas” (Litwa), KSS (Macedonia Północna) oraz organizacje pracodawców – LDK (Litwa) oraz OEM (Macedonia Północna).

Kontakt

Karol Nosal