Informacje o Zrewidowanej Europejskiej Karcie Społecznej

Zrewidowana Europejska Karta Społeczna (ZEKS) to traktat Rady Europy z 1996 r. (obowiązuje od 1999 r.), który aktualizuje i rozszerza Europejską Kartę Społeczną z 1961 r. Gwarantuje katalog praw socjalnych i pracowniczych – m.in. prawo do godziwego wynagrodzenia, bezpiecznych warunków pracy, ochrony zdrowia, zabezpieczenia społecznego, mieszkania, ochrony rodziny, praw osób z niepełnosprawnościami czy równego traktowania kobiet i mężczyzn. Państwa ratyfikujące wybierają zestaw postanowień do przyjęcia i są potem rozliczane z ich realizacji.

Nadzór nad wykonywaniem ZEKS sprawuje Europejski Komitet Praw Społecznych, który bada raporty państw i – tam gdzie przyjęto odpowiedni protokół – rozpoznaje skargi zbiorowe. Karta jest więc filarem „konstytucji społecznej” Europy: nie zastępuje prawa krajowego ani unijnego, ale wyznacza ich socjalne standardy i służy jako punkt odniesienia dla sądów, rządów i partnerów społecznych. Warto przypominać, że postulat ratyfikacji ZEKS oraz protokołu o skardze zbiorowej od lat widnieje w dokumentach programowych NSZZ „Solidarność”, w tym w uchwale programowej XXXI KZD (Spała, 19–20 października 2023 r.).