Zakładowy układ zbiorowy pracy dla pracowników PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.

Układ został zawarty w dniu 11 stycznia 2005 r. na czas nieokreślony i reguluje on prawa i obowiązki pracowników i pracodawcy. Z układu wynika, że podstawową formą umowy o pracę stosowaną dla pracowników objętych Układem jest umowa na czas nieokreślony.

W układzie strony uregulowały zagadnienia związane z zawieraniem i rozwiązywaniem umów o pracę. W przypadku, gdy rozwiązanie umowy o pracę następuje z przyczyn niedotyczących pracowników i dotyczy liczby pracowników z ustawy o zwolennikach grupowych, okres wypowiedzenia umowy został wydłużony i wynosi: 1) 4 miesiące – jeżeli pracownik był zatrudniony na kolei nieprzerwanie, co najmniej ostatnie 15 lat, 2) 6 miesięcy – bez względu na zajmowane stanowisko, jeżeli pracownik był zatrudniony na kolei nieprzerwanie co najmniej ostatnie 20 lat. Pracodawca może skrócić okres wypowiedzenia, co najmniej do odpowiedniego wymiaru określonego w kodeksie pracy, wypłacając pracownikowi odszkodowanie za pozostałą część okresu wypowiedzenia.

Pierwszeństwo w przyjęciu do pracy ma osoba uprzednio zwolniona z pracy w PKP PLK S.A. z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli wystąpi z wnioskiem o zatrudnienie nie później niż w ciągu osiemnastu miesięcy od dnia rozwiązania stosunku pracy i jeżeli pracodawca poszukuje pracowników z kwalifikacjami, które posiada ubiegający się o ponowne zatrudnienie.

W razie ustalenia przez sąd prawomocnym wyrokiem, że rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w sposób niezgodny z prawem, pracownikowi niezależnie od uprawnień wynikających z Kodeksu pracy, przysługuje dodatkowe odszkodowanie w wysokości miesięcznego przeciętnego wynagrodzenia w PKP PLK S.A. obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy.

W odniesieniu do wynagrodzenia układ, wraz z wieloma załącznikami, określa tabelę miesięcznych stawek wynagrodzenia zasadniczego, dodatek funkcyjny, premię, dodatek za staż pracy, deputat węglowy, fundusz nagrodowy, fundusz premii za realizację zadań inwestycyjnych, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, w niedziele i święta, dodatki za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych i niebezpiecznych, wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy z powodu choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, dodatek wyrównawczy, nagrody jubileuszowe, odprawę rentową lub emerytalną.

Układ określa także rodzaje prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby oraz zasady i warunki podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracowników. Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby prace, przy których istnieje możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego, były wykonywane przez co najmniej dwie osoby.

W układzie przewiduje się prawo do odprawy pośmiertnej zgodnie z kodeksem pracy. W razie śmierci pracownika w następstwie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej – rodzinie przysługuje odprawa pośmiertna zwiększona o 100 %. W razie śmierci pracownika w następstwie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej pracodawca ponosi udokumentowane koszty pogrzebu, jednak w wysokości nie większej niż kwota zasiłku pogrzebowego wynikająca z przepisów odrębnych. Prawo to przysługuje niezależnie od innych świadczeń należnych rodzinie zmarłego.

Część postanowień układu odnosi się do tematu podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Pracodawca corocznie ustala, w ramach budżetu Spółki, wielkość środków przeznaczonych na szkolenie pracowników. Pracodawca, stosownie do potrzeb, ułatwia pracownikom uzupełnienie, podnoszenie i zdobywanie nowych kwalifikacji zawodowych. Pracownikom – pracodawca umożliwia wykorzystanie nabytych umiejętności. Formy i zakres pomocy pracodawcy oraz ułatwień dla pracowników podnoszących kwalifikacje zawodowe określają przepisy odrębne.

Pracownikowi skierowanemu na szkolenie zawodowe pracodawca pokrywa koszty szkolenia oraz może pokryć, w całości lub w części, inne koszty związane ze szkoleniem pracownika. Pracownik skierowany przez pracodawcę na szkolenie zachowuje, na czas nieobecności w pracy, prawo do wynagrodzenia obliczonego jak za urlop wypoczynkowy.

Pracownik za czas obowiązkowych szkoleń i egzaminów oraz za udział w postępowaniu wyjaśniającym prowadzonym przez pracodawcę zachowuje prawo do wynagrodzenia.  Pracownikowi realizującemu proces szkoleń wewnątrzzakładowych oraz biorącemu udział w pracach komisji egzaminacyjnych powołanych na wniosek pracodawcy może być przyznane dodatkowe wynagrodzenie według przepisów odrębnych.

Układ przewiduje także prawo do odznaczeń. Pracownikowi, emerytowi i renciście mogą być nadane odznaczenia państwowe oraz odznaki honorowe: „Zasłużony dla Kolejnictwa”, „Zasłużony dla Transportu Rzeczypospolitej Polskiej”. Odznaczenia i odznaki są wręczane z okazji Święta Kolejarza. Świętem Kolejarza jest dzień 25 listopada, który jest dniem wolnym od pracy. Za pracę w Święto Kolejarza pracownikom PKP PLK S.A. przysługuje wynagrodzenie jak za pracę w niedziele i święta. Pracownikowi wyróżnionemu odznaczeniem państwowym lub odznaką honorową przysługuje nagroda pieniężna w wysokości 50 % jednomiesięcznego przeciętnego wynagrodzenia w PKP PLK S.A. za okres poprzedniego roku. Z okazji Święta Kolejarza pracownik zatrudniony na kolei powyżej 1 roku nabywa prawo do nagrody pieniężnej w wysokości 10 % jednomiesięcznego przeciętnego wynagrodzenia w PKP PLK S.A. za rok poprzedni.

Układ odnosi się także do czasu pracy. Pracownicy mogą być zatrudniani w następujących systemach czasu pracy: podstawowego czasu pracy oraz równoważnego czasu pracy, a  stosowanie innych systemów czasu pracy reguluje Kodeks pracy. Praca zmianowa jest dopuszczalna bez względu na stosowany system czasu pracy. Pracownicy wykonują pracę według ustalonych rozkładów czasu pracy. Pracownikom zatrudnionym w systemie równoważnego czasu pracy – rozkład czasu pracy sporządzany jest na okres co najmniej jednego miesiąca i podawany do wiadomości na siedem dni przed rozpoczęciem pracy w okresie, na który ten rozkład został sporządzony, w sposób określony w regulaminie pracy. Pracę w porze nocnej w systemie równoważnego czasu pracy dopuszcza się najwyżej przez dwie kolejne noce. Pora nocna według układu to 8 godzin pomiędzy 21.00 a 7.00.

Zgodnie z postanowieniami układu liczba godzin nadliczbowych, ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy, nie może przekroczyć dla poszczególnego pracownika 200 godzin w roku kalendarzowym. Należy odnotować, że Kodeks pracy zezwala na wydłużenie liczby godzin nadliczbowych ponad 150 godzin.

Układ przewiduje prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego dla pracowników zatrudnionych w systemie równoważnego czasu pracy. Pracownikom zatrudnionym w systemie równoważnego czasu pracy przysługuje w roku kalendarzowym dodatkowy urlop w wymiarze 8 dni roboczych z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, obliczonego jak za urlop wypoczynkowy. Prawo do pierwszego dodatkowego urlopu pracownik nabywa po upływie jednego miesiąca wykonywania pracy w systemie równoważnego czasu pracy. Prawo do kolejnych urlopów dodatkowych pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym. Dodatkowy urlop jest planowany i udzielany na zasadach urlopu wypoczynkowego. Niewykorzystany dodatkowy urlop powinien być wykorzystany najpóźniej w terminie do końca III kwartału następnego roku kalendarzowego. W zamian za dodatkowy urlop, na pisemny wniosek pracownika, wypłacany jest ekwiwalent pieniężny.

Układ odnosi się także do tematu bezpieczeństwa i higieny pracowników. Kierownik jednostki organizacyjnej zobowiązany jest zapewnić w szczególności: odpowiednie pomieszczenia higieniczno–sanitarne i socjalne, pracownikom zatrudnionym na otwartym terenie pomieszczenia do ogrzania się i suszenia odzieży, korzystanie z wody zdatnej do picia, środki utrzymania higieny osobistej oraz ręczniki bądź suszarki, bezpieczną drogę dojścia do miejsc wykonywania pracy na terenie działania PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. oraz miejsc i pomieszczeń.

Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom dostęp do zestawów pierwszej pomocy i bieżąco uzupełniać ich wyposażenie. Liczba, usytuowanie i wyposażenie zestawów powinno być ustalone w porozumieniu z lekarzem sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami. Pracodawca zapewnia nieodpłatnie pracownikom wykonującym pracę w warunkach szczególnie uciążliwych: posiłki wydawane ze względów profilaktycznych, napoje, których rodzaj i temperatura powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy.

Pracownikom, emerytom i rencistom pobierającym emeryturę lub rentę, osobom pobierającym świadczenie przedemerytalne oraz członkom ich rodzin, przysługują uprawnienia do ulgowych świadczeń przejazdowych.

W sprawach spornych treść postanowień Układu wyjaśniają wspólnie jego strony. Strony Układu dokonują okresowych ocen jego funkcjonowania, nie rzadziej niż raz do roku. Wzajemne zobowiązania stron Układu określa odrębne porozumienie. W przypadku wystąpienia sporu związanego z wyjaśnieniem treści Układu – strony Układu powołują komisję rozjemczą składającą się z równej liczby swoich przedstawicieli.

Układ rozwiązuje się: na podstawie zgodnego oświadczenia stron Układu, w terminie ustalonym przez strony lub z upływem sześciomiesięcznego okresu wypowiedzenia dokonanego przez jedną ze stron Układu. W razie rozwiązania lub wypowiedzenia Układu – strony powinny niezwłocznie przystąpić do negocjacji w sprawie zawarcia nowego Układu.

Aktualnie prowadzone są negocjacje w sprawie Protokołu dodatkowego nr 16 do ZUZP, który zawiera zmiany w tabeli miesięcznych stawek wynagrodzenia zasadniczego, dodatku funkcyjnego, dodatków za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych i niebezpiecznych – powiedział nam Henryk Sikora, Przewodniczący Sekcji Zawodowej Infrastruktury Kolejowej NSZZ Solidarność.

#FunduszeUE