Od obietnic do działania: kurs na sprawiedliwość społeczną

Drugi Światowy Szczyt na rzecz Rozwoju Społecznego, trzy dekady po Kopenhadze, przyjął Deklarację Polityczną, która potwierdza ambicje Agendy 2030 i porządkuje trzy kluczowe filary: po pierwsze eliminację ubóstwa, po drugie pełne i produktywne zatrudnienie oraz pracę godną dla wszystkich, po trzecie integrację społeczną. Przywódcy podkreślili, że sprawiedliwość społeczna nie istnieje bez pokoju, bezpieczeństwa i poszanowania praw człowieka fundamentów, które muszą obejmować wszystkich pracujących, niezależnie od kraju i statusu.

Co ważne dla pracowników i związków

Deklaracja wzmacnia język praw pracowniczych: wprost mówi o płacach wystarczających do życia, powszechnej ochronie socjalnej i realnym dialogu społecznym opartym na międzynarodowych standardach pracy, wolności zrzeszania się i rokowaniach zbiorowych także z udziałem młodych. Silnie wybrzmiewa równość w świecie pracy: inwestycje w opiekę i prawa osób pracujących w sektorze opieki, równa płaca za pracę o równej wartości oraz zero tolerancji dla przemocy i molestowania. Dokument obejmuje wszystkich pracowników: osoby w niestabilnym zatrudnieniu, pracowników migrujących, ofiary rasizmu i ksenofobii. Zwraca też uwagę na epokę cyfrową potrzebę ochrony praw w pracy platformowej oraz dostosowania norm do nowych technologii.

Spójność polityk i finansowanie zmiany

Żeby te zobowiązania nie pozostały na papierze, potrzebne są pieniądze i reguły. Deklaracja odsyła do skoordynowanych reform: przebudowy globalnej architektury finansowej, rozszerzania zasięgu ochrony socjalnej co roku, prac nad międzynarodową współpracą podatkową, uczciwego rozwiązywania kryzysów zadłużeniowych i zwiększenia oficjalnej pomocy rozwojowej. Wskazuje na zgodność z Celami Zrównoważonego Rozwoju, Ramową konwencją Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu i porozumieniem paryskim z oczekiwaniem, że zasada sprawiedliwej transformacji zostanie doprecyzowana z perspektywy pracowników i ich rodzin.

Globalna solidarność świata pracy

Najmocniejszy impuls dotyczy globalnego Południa, gdzie napięcia budżetowe, zadłużenie i ucieczka kapitału utrudniają budowę powszechnej ochrony socjalnej i egzekwowanie praw pracy. Deklaracja wybrzmiewa więc jako wezwanie do globalnej solidarności świata pracy: wspólnych standardów, sprawiedliwych zasad podatkowych i realnego wsparcia międzynarodowego, tak aby ciężar zmian nie spadał na najsłabszych. Solidarność ponad granicami to nie hasło  to warunek skuteczności.

Co dalej? Rola partnerów społecznych

Dokument daje związkom zawodowym konkretne narzędzie do rozliczania rządów. Wprost odwołuje się do roli partnerów społecznych w monitorowaniu wdrożenia i w ocenie postępów. Potrzebny jest teraz przejrzysty, włączający mechanizm realizacji zwłaszcza tam, gdzie potrzeby są największe.

Sekretarz generalny Międzynarodowej Konfederacji Związków Zawodowych, Luc Triangle: „Przyszły rok będzie kluczowy, by pokazać determinację w urzeczywistnianiu Deklaracji. Jej ambicja to szansa na wzmocnienie mandatu rozwoju społecznego i przełożenie go na sprawiedliwość społeczną, prawa i demokrację. Pracownicy muszą i będą częścią tego procesu.”

Na tym tle wybrzmiewa apel przewodniczącej osiemdziesiątej sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych, Annaleny Baerbock: „Światu nie potrzeba więcej obietnicpotrzeba działań, które zmieniają życie i czynią godność codzienną rzeczywistością dla wszystkich. Temu właśnie służy Platforma Rozwiązań na rzecz Rozwoju Społecznego z Doha: przekuwaniu zobowiązań w konkretne rozwiązania i odnawianiu nadziei poprzez pokazanie, że rozwój społeczny jest jedną z najmądrzejszych inwestycji, jakie możemy podjąć”. Baerbock wezwała państwa, by odnowiły współpracę wielostronną i przyspieszyły postęp ku światu, w którym nikt nie zostaje z tyłu. To czytelny program dla globalnej solidarności od wspólnych standardów pracy po finansowanie usług publicznych i miara, według której ruch związkowy może sprawdzać, czy rządy rzeczywiście zamieniają deklaracje w decyzje, które podnoszą godność pracy w codzienności ludzi.

bs