EWCS 2024 Europa niejednakowa: gdzie wskaźniki najbardziej się rozchodzą

European Working Conditions Survey 2024 pokazuje, że „średnia UE” to zawsze miks bardzo różnych modeli pracy. Poniżej cztery pola, na których rozbieżności między krajami są szczególnie widoczne.

1) Przewidywalność dochodów (nowy wskaźnik)

Kraje wysokiej pewności (np. część Europy Zachodniej) większość pracujących potrafi dokładnie przewidzieć dochód na najbliższe trzy miesiące, a odsetek odpowiedzi „nie wiem” jest jednocyfrowy. Kraje niskiej pewności (część Bałkanów i Południa) nawet co czwarta osoba nie potrafi oszacować przyszłych zarobków. Polska – pośrodku: duża grupa „dokładnie”, jeszcze większa „mniej więcej” i wyraźny, choć nie skrajny, odsetek „nie wiem”.
Co to znaczy? Na mapie widać klaster „pewnych dochodów” (gospodarki o stabilnych etatach i przewidywalnych dodatkach) oraz klaster „dochodu zależnego od sezonu/popytu” (dużo samozatrudnienia, akordu, prowizji).

2) „Klasyczny” tydzień 35–40 godzin przez 5 dni

UE średnio – najczęstszy wzorzec to 35-40 godzin i pięć dni pracy. Kraje „bardziej klasyczne” (m.in. część Europy Środkowej) udział takiego układu sięga 60-70%. Kraje „mniej klasyczne” większy udział pracy w niepełnym wymiarze i większa fragmentaryzacja godzin. Polska należy do grupy „bardziej klasycznych”: typowy tydzień 35-40/5 występuje częściej niż w średniej UE.

3) Ekspozycja na upał i „praca na krześle”

Upał częstsza epizodyczna ekspozycja na wysokie temperatury w zawodach na zewnątrz: rolnictwo, budownictwo, część przemysłu i transportu. Różnice krajowe wynikają zarówno z klimatu, jak i z udziału sektorów „pod chmurką”. Długie siedzenie: równolegle rośnie odsetek osób, które siedzą więcej niż trzy czwarte czasu pracy. Tu liderami są gospodarki o dużym udziale pracy biurowej/ICT. Płeć i zawód: upał częściej raportują mężczyźni w zawodach fizycznych; długie siedzenie zarówno kobiety i mężczyźni w biurach.

4) Narzędzia SI i zarządzanie algorytmiczne

Generatywna SI wykorzystanie wciąż niskie, ale zróżnicowane: są kraje, gdzie z narzędzi generatywna SI korzysta ponad jedna piąta pracujących, i takie, gdzie to kilka procent. Polska jest poniżej liderów, ale powyżej najmniejszych wartości. Algorytmiczne praktyki: monitoring wyników, automatyczny przydział zadań i auto-grafiki są mniej „krajowe”, bardziej „branżowe”: najwyżej w finansach i transporcie, niezależnie od granic państw.

Co z tego wynika dla czytelnika z Polski

Dochody: jesteśmy bliżej środka europejskiej skali przewidywalności.

Czas pracy: Polska należy do bardziej „klasycznych” tygodni 35-40/5.

Technologie: korzystanie z generatywnej SI jest umiarkowane, a algorytmiczne zarządzanie w pierwszej kolejności definiują branże, nie paszport.

EWCS 2024 rysuje archipelag modeli pracy: różne kombinacje stabilności dochodu, organizacji czasu, ekspozycji środowiskowych i technologii. Zrozumienie własnego położenia wymaga patrzenia jednocześnie na kraj i na sektor.