Międzynarodowa Konfederacja Związków Zawodowych (MKZZ) opublikowała najnowszą edycję Global Rights Index, który dokumentuje stan praw pracowniczych w 151 krajach. Raport ukazuje alarmujący globalny trend pogarszania się warunków pracy i osłabiania demokracji, określając sytuację jako „zamach stanu na demokrację” wspierany przez autorytarne rządy i wpływowe grupy biznesowe.
Tegoroczny indeks ujawnia poważny i pogłębiający się globalny kryzys dla pracowników i związków zawodowych. W 2025 r. średnie oceny krajów pogorszyły się w trzech z pięciu regionów świata, a Europa i Ameryka odnotowały najgorsze wyniki od czasu powstania indeksu w 2014 r. Niepokojące jest to, że tylko siedem spośród 151 badanych krajów otrzymało najwyższą ocenę. Dane wskazują na gwałtowny wzrost liczby naruszeń praw podstawowych, w tym dostępu do wymiaru sprawiedliwości, prawa do wolności słowa i zgromadzeń oraz prawa do negocjacji zbiorowych.
Indeks ujawnia, że coraz więcej państw przyjmuje przepisy, które kryminalizują organizacje społeczeństwa obywatelskiego – a potencjalnie także związki zawodowe – jako „zagranicznych agentów”, co dodatkowo podważa ich rolę. Naruszenia prawa do strajku i prawa do rejestracji związku zawodowego utrzymują się na rekordowym poziomie, co podkreśla nasilające się represje wobec podstawowych wolności pracowników.
Kluczowe ustalenia Raportu 2025:
W 87% państw dochodzi do naruszeń prawa do strajku.
W 80% państw ograniczono prawo do rokowań zbiorowych.
W 75% państw doszło do przypadków wykluczenia pracowników z prawa do wstępowania lub założenia związku zawodowego.
72% państw ograniczyło dostęp pracowników do wymiaru sprawiedliwości — to najwyższy odsetek od początku publikacji indeksu w 2014 roku.
Tylko 7 państw otrzymało najwyższą ocenę za poszanowanie praw pracowniczych, podczas gdy dekadę temu było ich 18. Do najgorszych krajów dla pracowników zaliczono m.in. Bangladesz, Białoruś, Egipt, Ekwador, Eswatini, Mjanmę, Nigerię, Filipiny, Tunezję i Turcję.
W Europie odnotowano najgorszy wynik od początku prowadzenia indeksu – 2,78
W 73% państw naruszono prawo do strajku.
W 56% państw naruszono prawo do rokowań zbiorowych.
W 41% państw doszło do ograniczenia prawa do przystępowania do związków zawodowych.
W 54% odmówiono pracownikom dostępu do wymiaru sprawiedliwości.
W 32% doszło do aresztowań i zatrzymań działaczy związkowych.
17% państw notuje przypadki przemocy wobec członków związków.
Polska została zakwalifikowana jako państwo, w którym dochodzi do regularnych naruszeń praw pracowników. Odnotowano m.in. naruszenia praw związkowych w PKP Cargo.
Pełny raport dostępny jest tutaj: tutaj
ms