W Szwecji powstał pierwszy polski związek zawodowy pracowników branży budowlanej

Kilkudziesięciu pracowników – Polaków założyło w Szwecji pierwszy w historii polskojęzyczny oddział szwedzkiego związku zawodowego Byggnads (Związek Zawodowy Budowlanych). To dobry przykład, że związki zawodowe są potrzebne i wzmacniają pozycję pracowników. Na czele organizacji zrzeszającej polskich pracowników branży budowlanej stanął Paweł Zajdel – poinformowało 19 maja br. Polskie Radio.

– Włożyłem w to wszystko serce i nie chcę się zatrzymać – mówi PAP i na antenie Polskiego Radia Paweł Zajdel, przewodniczący Polskiego Klubu Byggnads Sztokholm-Gotlandia i na zebraniu w niewielkim lokalu pod Sztokholmem mówi członkom związku, że chciałby, aby organizacja po każdym spotkaniu zwiększała się o kolejne 5–10 osób. W planach ma kolejne oddziały w Malmoe, Goeteborgu, Umea, czyli tam, gdzie na budowach pracują Polacy.

Przypomnijmy, że po wejściu Polski do Unii Europejskiej w maju 2004 r. Szwecja, obok Irlandii i Wielkiej Brytanii, od razu w pełni otworzyła rynek pracy dla Polaków. Jednak przez 20 lat, mimo zatrudnienia kilku tysięcy polskich robotników budowlanych, nie powstała  polskojęzyczna organizacja związkowa, a i niewielu rodaków zapisywało się do szwedzkich związków Byggnads. Wielu z nich obawiało się szykan ze strony szefa lub współpracowników albo zwolnienia.

Do powstania polskiego związku zawodowego w Szwecji przyczyniła się zmiana postawy szwedzkiej organizacji związkowej Byggnads, zrzeszającej ponad 100 tys. członków – pracowników budowlanych, jak się określają „dumnych i bezpiecznych związkowców”. Wcześniej utworzenie klubów narodowych lub językowych nie było możliwe.  

– Jako związek zawodowy pracujemy na rzecz, lepszych płac i bezpieczniejszego środowiska pracy. Negocjujemy z pracodawcami o układy zbiorowe, bronimy Twoich praw w pracy i udzielamy porady w przypadku choroby lub bezrobocia. Gdy napotykasz jakieś utrudnienia w pracy, jeśli na przykład nie dostajesz właściwej pensji lub warunków w pracy, pomagamy Ci. Dzięki nam otrzymujesz różne ubezpieczenia – zachęcają działacze Byggnads, tak jak robią to działacze NSZZ „S”.

Wyjeżdżającym do pracy w Szwecji za główne źródło informacji o prawach pracowniczych służyły fora internetowe, a te nie są zawsze wiarygodne.  

– Każdy z nas zapłacił frycowe. Jak zaczynasz, to nie wiesz, że jak zapiszesz się do związku, a twój pracodawca podpisze układ zbiorowy z Byggnads, to masz prawo do krótszego tygodnia pracy, lepszych stawek za pracę po godzinach, w święta, i negocjowanych co dwa lata odgórnie przez związek minimalnych podwyżek – wymienia związkowy lider Zajdel, który do Szwecji przyjechał w 2006 r. i czerpie doświadczenie z polskich doświadczeń.

Jak podaje korespondent PAP – „ubrani w bluzy Byggnads polscy działacze w rozmowie z PAP wśród problemów, z jakimi spotykają się rodacy w Szwecji, wymieniają dyskryminację ze względu na narodowość. Spotkać się z nią można w pracy, słysząc „jaevla polack” (cholerny Polak), ale też już podczas rekrutacji, gdy pracodawcy wolą przyjąć do pracy Szweda zaraz po szkole niż doświadczonego Polaka. Inny powtarzający się problem to oczekiwanie, że pracownik z Polski zrobi więcej w tym samym czasie niż pozostali”.  

– Ludzie szukają pomocy w związkach dopiero wtedy, gdy mają problem z pracodawcą, z brakiem wypłaty, a wtedy jest już za późno. Związek zawodowy to rodzaj polisy ubezpieczeniowej – mówią polscy działacze związkowi i dodają, że odrębny temat to sztuczki stosowane przez nieuczciwych pracodawców, jak np. posiadanie przez właściciela kilku firm, z których tylko jedna ma podpisaną umowę zbiorową z Byggnads. Osoby zatrudnione w pozostałych spółkach, choć pracują na tej samej budowie, mają gorsze stawki. Inny problem to łańcuszki podwykonawców inwestycji, nad którymi nie ma kontroli.  

Poziom bezrobocia w Szwecji w kwietniu br. sięgał 8,9 proc.   

źródło: Polskie Radio / www.solidarnosc.gda.pl