49 lat temu powstał Komitet Obrony Robotników – symbol odwagi i solidarności

23 września 1976 roku grupa 14 intelektualistów, artystów i działaczy społecznych powołała do życia Komitet Obrony Robotników. Była to odpowiedź na brutalne represje wobec robotników biorących udział w protestach czerwcowych 1976 roku w Ursusie i Radomiu. KOR stał się pierwszą w Polsce jawnie działającą organizacją opozycyjną, która głośno upominała się o prawa człowieka i obywatela.

Pomoc represjonowanym i ich rodzinom

Od początku istnienia KOR koordynował pomoc materialną i prawną dla aresztowanych i zwolnionych z pracy robotników. Organizowano zbiórki pieniędzy, dostarczano zasiłki rodzinom pozbawionym środków do życia, angażowano adwokatów i wspierano procesy sądowe. Do społeczeństwa apelowano o ujawnianie faktów represji i łamania prawa.

Opozycja ponad podziałami

W Komitecie spotkali się ludzie o różnych poglądach i doświadczeniach – od byłych żołnierzy Armii Krajowej, przez działaczy socjalistycznych, po uczestników wydarzeń Marca ’68. Wśród współzałożycieli znaleźli się m.in. Jacek Kuroń, Jan Józef Lipski, Antoni Macierewicz, Adam Szczypiorski, ks. Jan Zieja czy Stanisław Barańczak.

Publiczne ujawnianie prawdy

Działacze KOR-u wychodzili z założenia, że tylko jawne mówienie o bezprawiu i represjach może chronić ofiary prześladowań. Publikowali „Komunikaty” opisujące sytuację w kraju, ujawniające działalność władz i apelujące o solidarność. Dzięki tym działaniom do opinii publicznej trafiały informacje o biciu, zwolnieniach i niesprawiedliwych wyrokach sądowych.

Od KOR do KSS KOR

29 września 1977 roku Komitet Obrony Robotników przekształcił się w Komitet Samoobrony Społecznej KOR, który rozszerzył działalność o obronę wszelkich praw obywatelskich i wspieranie niezależnych inicjatyw społecznych, naukowych i wydawniczych. To wokół KOR i KSS KOR powstały zalążki niezależnego obiegu wydawniczego, a działacze komitetu współtworzyli m.in. Towarzystwo Kursów Naukowych, Wolne Związki Zawodowe czy Studenckie Komitety Solidarności.

Droga do Solidarności

Doświadczenia KOR-u odegrały kluczową rolę w narodzinach NSZZ „Solidarność” w 1980 roku. Członkowie Komitetu byli obecni przy strajkach sierpniowych i uczestniczyli w tworzeniu ruchu, który doprowadził do przełomu w historii Polski.

Dziś, wspominając działalność Komitetu Obrony Robotników, pamiętamy o jego odwadze i determinacji. KOR stał się fundamentem budowy społeczeństwa obywatelskiego w Polsce i symbolem solidarności ponad podziałami.