Decyzja Prezydium KK nr 154/25 ws. użycia nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność”

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na wniosek mieszkańców osiedla Piecki-Migowo, po pozytywny ustosunkowaniu się przez Urząd Miasta Gdańsk oraz Instytut Pamięci Narodowej, wyraża zgodę na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność” na tablicy pamiątkowej, poświęconej autorowi znaku graficznego NSZZ „Solidarność” Jerzemu Janiszewskiemu, która zostanie umieszczona na budynku przy ul. Marusarzówny 7A w Gdańsku.

Decyzja Prezydium KK nr 153/25 ws. zatwierdzenia Regulaminu Krajowej Sekcji Kolejarzy NSZZ „Solidarność”

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, działając na mocy postanowień § 17 ust. 2 Uchwały KK nr 17/08 z późniejszymi zmianami, zatwierdza Regulamin Krajowej Sekcji Kolejarzy NSZZ „Solidarność” przyjęty Uchwałą nr 2/2025 XXX Walnego Zebrania Delegatów Krajowej Sekcji Kolejarzy, które odbyło się 6 października 2025 r. w Białymstoku.

 

Decyzja Prezydium KK nr 152/25 ws. przedstawicieli NSZZ „Solidarność” w Zespole do spraw wsparcia zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” postanawia zgłosić panią Marzenę Podolską – Bojahr jako członka Zespołu oraz panią Magdalenę Gryciuk jako zastępcę członka Zespołu do spraw wsparcia zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw.

Decyzja Prezydium KK nr 151/25 ws. opinii o projekcie średniookresowej strategii rozwoju kraju -„Strategia Rozwoju Polski do 2035 r.”

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” po zapoznaniu się z treścią projektu średniookresowej strategii rozwoju kraju – „Strategia Rozwoju Polski do 2035 r.” (zwaną dalej: Strategią) przedstawionej do konsultacji publicznych pragnie zauważyć, że nie uwzględnia się w niej roli Rady Dialogu Społecznego jako partnera w strategii rozwoju. Autorzy nie dostrzegają roli i potencjału Rady Dialogu Społecznego, Wojewódzkich Rad Dialogu Społecznego, Trójstronnych Zespołów Branżowych co świadczy o tym, że wnioskodawca nie potrafi zaplanować wykorzystania istniejących w Polsce instytucji dialogu.

Strategia stawia na wzmacnianie dialogu obywatelskiego, ale nie uwzględnia roli partnerów społecznych w systemie jej realizacji i monitoringu, co zasługuje na krytykę.

Prezydium KK podkreśla, że diagnoza trafnie akcentuje potrzebę „nowej równowagi” między konkurencyjnością gospodarki, spójnością społeczną i bezpieczeństwem kraju, ale traktuje rynek pracy jak bierną wypadkową innych polityk zamiast jako strukturę do naprawy. Zdaniem NSZZ „Solidarność” bez odbudowy rokowań zbiorowych (układy branżowe, mechanizmy rozszerzania, rola RDS) nie da się osiągnąć trwałej równowagi między konkurencyjnością a spójnością.

Strategia stawia w centrum potrzeby policentrycznego modelu rozwoju, który zdaniem NSZZ „Solidarność”, wymaga policentrycznego ładu negocjacyjnego (silnych instytucji rokowań w regionach i branżach). Brakuje wskaźników pokrycia układami, planu dojścia do większego zasięgu rokowań oraz umocowania partnerów społecznych w procesie realizacji Strategii. Bez tych elementów „równowaga” będzie jedynie hasłem, a nie mechanizmem korekty ścieżki wzrostu.

Diagnoza konkurencyjności jest trafna, ale pomija mechanizm przejścia do wysokiej wartości dodanej: bez inwestycji w jakość pracy i instytucje głosu pracowniczego, firmy dalej będą konkurować kosztem, nie wiedzą. Potrzebne są: rokowania zbiorowe na poziomie branż (żeby ustawić płacowe i kompetencyjne minimalne poziomy, które wymuszają innowacje), prawo do informacji i konsultacji na poziomie zakładów/grup kapitałowych (w tym o planowanych automatyzacjach i zmianach organizacyjnych) oraz współfinansowane w układach ścieżki podnoszenia kwalifikacji i certyfikacji umiejętności. Bez tych instrumentów przesunięcie ku rozwojowi i funkcjom przedprodukcyjnym pozostanie życzeniem, a niska skala rokowań utrzyma pułapkę niskich marż, niskich płac i niskich inwestycji. Policentryczny model rozwoju wymaga więc równie policentrycznej architektury negocjacyjnej z branżowymi układami, które podnoszą standardy pracy i pchają firmy w górę łańcucha wartości.

W części „Spójność społeczna” autorzy opisują niskie zaangażowanie obywatelskie i wolontariat, polaryzację oraz erozję zaufania przytaczając wskaźniki aktywności obywatelskiej i wolontariatu, ale ani razu nie odnoszą się do związków zawodowych jako do najliczniejszej, trwałej formy zrzeszania pracowników, która w praktyce jest szkołą demokracji (uczy wyboru reprezentantów, procedur, kompromisu) i buduje solidarność społeczną.

Brak takiego ujęcia w diagnozie ignoruje związek między spójnością a dialogiem społecznym (związki, rokowania zbiorowe).

Diagnoza w części „Bezpieczeństwo państwa i obywateli” trafnie opisuje modernizację i odporność, ale pomija „czynnik pracy” jako element bezpieczeństwa. Ciągłość działania infrastruktury krytycznej, cyberodporność i skracanie łańcuchów dostaw wymagają instytucjonalnego włączenia reprezentacji pracowników i pracodawców w plany działania, procedury BHP, obowiązkowe informowanie i konsultacje przy zmianach organizacyjnych motywowanych bezpieczeństwem oraz warunki pracy w zamówieniach publicznych.

Bez tego czynnika realna odporność systemu będzie narażona na rotację kadr, wypalenie i konflikty w pracy, co dokument sam pośrednio sygnalizuje, akcentując ochronę infrastruktury i minimalizację zależności importowych, lecz pomijając jakość pracy i głos pracowników.

Prezydium KK NSZZ „Solidarność” wnioskuje o pogłębioną debatę na temat projektu średniookresowej strategii rozwoju kraju – „Strategia Rozwoju Polski do 2035 r.” na Zespole problemowym ds. polityki gospodarczej i rynku pracy.

 

Decyzja Prezydium KK nr 150/25 ws. opinii o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych oraz niektórych innych ustaw

I. Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” po analizie projektu ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych oraz niektórych innych ustaw stwierdza, że w odniesieniu do następujących propozycji zmian nie widzi przeciwskazań tj.:

a) wprowadzenie tzw. świadczenia wyrównawczego oraz świadczenia solidarnościowego za działalność opozycyjną dla osób, nie mających ustalonego prawa lub nie pobierających emerytury, renty inwalidzkiej, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty rodzinnej
lub renty albo emerytury zagranicznej,
b) przyznanie wdowom i wdowcom określonych świadczeń po nabyciu statusu wdowy albo wdowca po działaczu opozycji antykomunistycznej lub osobie represjonowanej z powodów politycznych po wyczerpaniu procedury określonej w nowym dodanym 5b ustawy.

II. Druga grupa zmian nosi charakter wprawdzie dyskusyjnych, ale nie niemożliwych do przyjęcia tj.:

1) zastąpienie przesłanki „zagrożenia odpowiedzialnością karną” przesłanką „zagrożenia represjami” – art. 2 ust. 1 Projektu, co uzasadniane jest faktem, iż działalność prowadziły także osoby niepodlegające odpowiedzialności karnej (dzieci i młodzież poniżej 17 roku życia); jednakże nie można wykluczyć ryzyka wielu nierzetelnych zgłoszeń z wyjątkiem potwierdzonych faktów przebywania w ośrodkach poprawczych dla nieletnich,
2) nadanie nowego brzmienia definicji osób represjonowanych z powodów politycznych zaliczając do osób represjonowanych także osoby, wobec których orzeczono zastosowanie środka poprawczego lub środka wychowawczego – co stanowi konsekwencję przyjęcia regulacji, o której mowa w punkcie poprzednim.

III. Natomiast znacząco duży niepokój NSZZ „Solidarność” budzi zmiana w procedurze nabywania statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych tj. prócz dotychczasowej decyzji administracyjnej wydawanej przez Szefa Urzędu ds. Kombatantów po stwierdzeniu przez Prezesa IPN, że osoba taka spełnia warunki osoby represjonowanej, Szef UKiOR będzie mógł wydać taką decyzję także po uznaniu przez „oddziałowe biuro lustracyjne” lub sąd za prawdziwe jednostronne oświadczenie takiej osoby, że od dnia 22 lipca 1944 r. do dnia 31 lipca 1990 r. nie była pracownikiem, funkcjonariuszem lub żołnierzem organów bezpieczeństwa państwa ani nie była współpracownikiem w rozumieniu art. 3a ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2024 r. poz. 1632) organów bezpieczeństwa państwa. Jak się wskazuje w uzasadnieniu Projektu obecne brzmienie ustawy nie pozwala osobom, które np. podpisały dokumenty wskazane w ustawie lub przyczyniły się do ich powstania, ale nie podjęły rzeczywistej współpracy, a o swoich kontaktach z aparatem bezpieczeństwa poinformowały współpracowników w podziemiu, ubiegać się o status działacza opozycji, zmuszając ich do występowania do sądu lustracyjnego o tzw. autolustrację i korzystny wyrok, aby móc następnie wznowić postępowanie przed Prezesem IPN. Uchwalenie proponowanej poprawki znacznie ułatwi takim osobom uzyskiwanie statusu działacza opozycji.

Niestety mimo, iż Projekt ustawy określa szczegółową procedurę weryfikacji zgodności oświadczenia z prawdą przez prokuratora oddziałowego biura lustracyjnego (art. 5a i 5b nowo dodanych przepisów) wydaje się, że ryzyko nadania statusu osoby represjonowanej osobie nie spełniającej takich warunków należy ocenić jako większe niż dotychczasowa procedura i praktyka w tym względzie, co nie pozwala na jednoznacznie pozytywną ocenę proponowanego rozwiązania.

Decyzja Prezydium KK nr 148/25 ws. wyrażenia zgody na rozszerzenie zasięgu działania Organizacji Międzyzakładowej NSZZ ,,Solidarność” w OTP S.A. na pracodawcę prowadzącego działalność na terenie innego regionu niż region rejestrujący tę organizację

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, działając na mocy postanowień § 1 Uchwały KK nr 30/15 ws. zasad i trybu postępowania w sprawach o rozszerzenie obszaru działania organizacji zakładowych i międzyzakładowych oraz Uchwały KK nr 23/16 ws. scedowania na Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” uprawnienia wynikającego z § 1 Uchwały KK nr 30/15, wyraża zgodę na rozszerzenie zasięgu działania Organizacji Międzyzakładowej NSZZ ,,Solidarność” w OTP S.A., wpisanej do Rejestru Podstawowych Jednostek Organizacyjnych Związku prowadzonego przez Region Mazowsze NSZZ „Solidarność” pod numerem 3216, na Polish Logistic Platform Sp. z o.o., 71-602 Szczecin, ul. Świętosławy 1A, 1B/43, 45, pracodawcę znajdującego się na terenie działania Regionu Pomorze Zachodnie NSZZ „Solidarność”.

Decyzja Prezydium KK nr 147/25 ws. wyrażenia zgody na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność”

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na wniosek Komisji Międzyzakładowej Organizacji nr 565 Pracowników Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” w Skierniewicach, wyraża zgodę na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność” na okładce książki pt. „Czas Beznadziei i Nadziei” z  podtytułem: Historia Międzyszkolnej Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Skierniewicach.
Książka opisywać będzie historię powstawania i działalności struktur NSZZ „Solidarność” w skierniewickich szkołach podstawowych i ponadpodstawowych w latach 1980 – 1989.

Decyzja Prezydium KK nr 146/25ws. desygnowania przedstawiciela NSZZ „Solidarność” do Krajowej Rady Konsultacyjnej ds. Osób Niepełnosprawnych

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” postanawia zgłosić pana Krzysztofa Rowińskiego jako przedstawiciela NSZZ „Solidarność” do Krajowej Rady Konsultacyjnej ds. Osób Niepełnosprawnych.

Decyzja Prezydium KK nr 145/25 ws. opinii o projekcie ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (UDER82)

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zgłasza następujące uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (UDER82).

I. Zgodnie z proponowanymi zmianami w: art. 26 1 1, art. 32 ust. 91 ustawy o związkach zawodowych obok formy pisemnej dodaje się jako formy alternatywne: dokumentową lub elektroniczną.
Natomiast obowiązujący art. 28 ustawy o związkach zawodowych nie wskazuje formy w jakiej informacja powinna zostać udzielona zakładowej organizacji związkowej. Z uzasadnienia wynika, że skutkiem wejścia w życie projektowanej ustawy ma być usunięcie zbędnych formalności i stworzenie lepszych warunków dla komunikacji pracodawcy z przedstawicielami pracowników, co ma ułatwić pracodawcy realizację jego obowiązków w zakresie zbiorowego prawa pracy. O ile planowane zmiany formalizują przekazywanie informacji przez pracodawcę o tyle mogą jednocześnie stanowić istotne utrudnienie dla prowadzenia działalności związkowej, w szczególności w sytuacji, gdy w zakładzie pracy nie wypracowano ustabilizowanego modelu współpracy pomiędzy pracodawcą a organizacją związkową.
Prezydium KK NSZZ „Solidarność” stanowczo domaga się, aby rozwiązania zaproponowane w projekcie, tj. sposób przekazywania informacji w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej był przedmiotem uzgodnienia stron i zawarte np. w układzie zbiorowym pracy. Prezydium KK nie zgadza się, aby była to jednostronna decyzja pracodawcy. Prezydium KK NSZZ „Solidarność” nie podziela przekonania autorów projektu, iż propozycje zawarte w projekcie nie będą stanowiły zagrożenia interesów ani pracodawców ani pracowników, a jedynie mają na celu zmniejszenie barier w komunikacji między organizacją związkową a pracodawcą. Z doświadczenia Związku wynika, iż w przypadku pracodawców niechętnych związkom zawodowym, uelastycznienie oraz umożliwienie udzielania informacji przez pracodawcę w formie dokumentowej lub elektronicznej nie tylko nie przyczyni się do zmniejszenia barier w komunikacji, ale wręcz przeciwnie, może zostać wykorzystywane przeciwko organizacji związkowej. Mamy tu na myśli skutki, o których mowa w art. 61 § 2. k.c. tj. oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią. Tym samym, ryzyko zakłócenia działania systemu informatycznego lub utraty danych przekazanych w formie elektronicznej lub dokumentowej obciążałoby organizację związkową. Dopuszczenie formy elektronicznej lub dokumentowej bez dodatkowego obwarowania, może w wielu sytuacjach doprowadzić do braku pewności skutecznego dostarczenia informacji oraz braku pewności momentu rozpoczęcia biegu terminu na podjęcie działań prawnych przez organizację związkową.

II. Nie sposób zgodzić się z treścią uzasadnienia, iż propozycja deregulacyjna nie obejmuje spraw, które mogą być przedmiotem kontroli sądowej. Propozycja wprowadzenia formy dokumentowej lub elektronicznej informacji, o której mowa w art. 32 ust. 9¹ ustawy o związkach zawodowych tj. o liczbie osób stanowiących kadrę kierowniczą, jest informacją która jest wykorzystywana podczas postępowań z powództw objętych szczególną ochroną stosunku pracy działaczy związkowych, w zakresie ustalenia liczby osób korzystających z ochrony o której mowa w art. 32 ust. 1 w zw. z art. 32 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych. Co warte podkreślenia, forma dokumentowa nie korzysta z wiążącego sąd domniemania, iż określona treść zawarta w dokumencie pochodzi od podpisującej go osoby (art. 245 k.p.c.), co z kolei może mieć szczególne znaczenie przy ustalaniu liczby członków zarządu zakładowej organizacji związkowej, których stosunek pracy podlega szczególnej ochronie przed zwolnieniem.

III. W przypadku art. 261 1 ustawy o związkach zawodowych proponowana zmiana ustawy (nowelizacja) ułatwi pracodawcy przekazywanie informacji w ostatnim możliwym terminie (czyli na 30 dni przed przewidywanym terminem przejścia zakładu pracy lub jego części). Tymczasem zasadniczym problemem w przypadku przepisu art. 261 ustawy o związkach zawodowych nie jest forma przekazania informacji, lecz zawarty w ust. 3 warunkowy obowiązek do podjęcia negocjacji z zakładowymi organizacjami związkowymi w celu zawarcia porozumienia dotyczącego pracowników przejmowanych razem z zakładem pracy lub jego części, jeżeli dotychczasowy lub nowy pracodawca zamierza podjąć działania dotyczące warunków zatrudnienia pracowników. W praktyce powoduje on, że przekazanie pracowników wraz z częścią zakładu (najczęściej realizowanymi zadaniami) pozwala na ich wyłączenie np. z programów dobrowolnych odejść, przewidujących dodatkowe gratyfikacje finansowe odprawy. Podobnie w przypadku art. 28 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych, problemem jest długi (30 dni) termin na udzielenie informacji co utrudnia prowadzenie działalności związkowej.

IV. Jednocześnie Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wskazuje, iż pośród propozycji zawartych w projekcie nie znalazły się propozycje zmian przepisów prowadzące do rozwiązania problemu o charakterze doniosłym, systemowym, jakim jest odmawianie przez pracodawców przekazywania zakładowym organizacjom związkowym danych pracowników, w tym danych osobowych, niezbędnych do prowadzenia działalności związkowej. Związki zawodowe wielokrotnie sygnalizowały potrzebę uregulowania wprost w ustawie obowiązku pracodawcy przekazywania organizacji związkowej danych pracowników, w tym danych osobowych, niezbędnych do przeprowadzenia wymaganego ustawą referendum strajkowego lub wyborów społecznego inspektora pracy.

Brak uregulowania w ustawie wprost obowiązku przekazywania zakładowej organizacji związkowej danych pracowników, w tym ich danych osobowych, w celu organizacji referendum strajkowego lub wyborów społecznego inspektora pracy będzie w dalszym ciągu skutkował odmawianiem przez pracodawców przekazywania tych danych. Wobec braku ustawowego obowiązku przekazania tych danych, odmowa pracodawcy nie jest obarczona żadną sankcją. Brak ustawowego obowiązku nie pozwala na zakwalifikowanie odmowy pracodawców przekazania danych niezbędnych do prowadzenia działalności związkowej jako przestępstwa utrudniania wykonywania działalności związkowej prowadzonej zgodnie z przepisami ustawy, o którym mowa w art. 35 ust. 1 pkt. 1 ustawy o związkach zawodowych.
Mając na względzie, iż dane osobowe pracowników są niezbędne nie tylko do przeprowadzenia referendum strajkowego, ale również do przeprowadzenia wyborów społecznego inspektora pracy, zasadne byłoby odpowiedni przepis zawrzeć w ustawie o związkach zawodowych.
Ze wskazanych powyżej względów, na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych Prezydium KK NSZZ „Solidarność” wnosi o zmianę art. 28 ustawy o związkach zawodowych poprzez dodanie w ust. 1 pkt 5 o treści:
„5) danych dotyczących pracowników, w tym danych osobowych, niezbędnych do przeprowadzenia referendum strajkowego lub wyborów społecznego inspektora pracy.”.
Podsumowując, z perspektywy obowiązku stosowania i przestrzegania przez Polskę Konwencji nr 87 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej wolności związkowej i ochrony praw związkowych oraz Konwencji Nr 98 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej stosowania zasad organizowania się i rokowań zbiorowych, pilną i doniosłą w skutki jest potrzeba zmiany ustawy o związkach zawodowych w kierunku nałożenia na pracodawców obowiązku przekazywania zakładowym organizacjom związkowym danych pracowników, w tym danych osobowych, w celu przeprowadzenia referendum strajkowego lub wyborów społecznego inspektora pracy.