Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zgłasza kandydatów NSZZ „Solidarność” do prac w Radzie Rynku Pracy:
– Jarosława Lange – przewodniczącego Zarządu Regionu Wielkopolska,
– Bartłomieja Mickiewicza – zastępcę przewodniczącego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” przedstawia następujące uwagi do projektu ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych
z dnia 10 czerwca 2025 r.
Odnosząc się do zmian w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych należy uznać, że jest to zmiana w dobrym kierunku, ale jednak niewystarczająca i zbyt ogólna biorąc pod uwagę instytucję przedstawicielstwa pracowniczego. W uzasadnieniu można przeczytać, że zmiana w zakresie reprezentacji pracowników w praktyce ma na celu zwiększenie reprezentacji pracowników w zakładzie pracy, co spowoduje zarazem ujednolicenie sposobu reprezentacji pracowników przed pracodawcą w różnych sprawach z zakresu prawa pracy. Skutkiem będzie większa przejrzystość i demokratyczność w ustalaniu zasad funkcjonowania ZFŚS oraz lepsza ochrona interesów pracowników przez udział większej liczby ich przedstawicieli w procesie decyzyjnym. NSZZ „Solidarność” wielokrotnie wskazywał w swoich opiniach na brak dostatecznego uregulowania prawnego w odniesieniu do instytucji przedstawicielstwa pracowniczego w przepisach prawa pracy. W art. 4 ust. 3 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych mowa jest o wymogu „uzgodnienia z pracownikiem”, a po zmianie wymagane będzie „uzgadnianie z pracownikami wybranymi przez załogę”. NSZZ „Solidarność” wielokrotnie wskazywał na pozorność dialogu społecznego prowadzonego z przedstawicielami pracowników. Dlatego też kolejny już raz należy przywołać konwencję nr 135 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącą ochrony przedstawicieli pracowników w przedsiębiorstwach i przyznania im ułatwień. Art. 3 pkt. b) konwencji wprost wskazuje, iż przedstawicielami pracowników są „przedstawiciele, którzy są wybierani w wolnych wyborach przez pracowników przedsiębiorstwa”. W odniesieniu do instytucji przedstawicielstwa pracowniczego nie przewiduje się żadnej regulacji prawnej, chociażby wskazującej na kadencyjność tej instytucji czy też możliwość odwołania takiego przedstawiciela. Instytucja przedstawicieli pracowniczych nasuwa wiele problemów prawnych sygnalizowanych w literaturze prawa pracy. Wspomnieć wypada chociażby o braku uregulowania szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy przedstawicieli ad hoc (zob. J. Wratny, [w:] System Prawa Pracy. Tom V. Zbiorowe prawo pracy, red. K. W. Baran, pkt 13.8, Warszawa 2014). Wreszcie spotkać się można w praktyce z negowaniem uprawnień związku zawodowego powstałego później po dokonaniu uzgodnień przez wyłonionego przedstawiciela pracowników związku zawodowego. Z przepisów powinno wyraźnie wynikać, iż w razie utworzenia w zakładzie pracy związku zawodowego, przedstawicielstwo pracownicze traci swoje uprawnienia.
Projekt przewiduje również określenie wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop – projektowany art. 171 § 4 k.p., tj. wskazanie iż powyższe następować będzie w terminie wypłaty wynagrodzenia. Działanie takie w większości przypadków uprości czynności księgowe, jednakże tylko w przypadku, gdy data wypłaty wynagrodzenia następuje po dacie rozwiązania stosunku pracy. W przypadku, gdy termin wypłaty wynagrodzenia przypada przed rozwiązaniem stosunku pracy (np. wypłata wynagrodzenia następuje 28 dnia danego miesiąca, a rozwiązanie umowy o pracę następuje z końcem miesiąca) proponowana zmiana może powodować wątpliwości co do tego, czy wypłata ekwiwalentu powinna następować wraz z wynagrodzeniem za miesiąc, w którym nastąpiło rozwiązanie umowy o pracę czy też w pierwszym terminie wypłaty wynagrodzenia następującym po rozwiązaniu umowy. Zasadnym jest zatem wskazanie, że „Pracodawca dokonuje wypłaty ekwiwalentu pieniężnego w terminie wypłaty wynagrodzenia ustalonym zgodnie z art. 85 k.p. przypadającym bezpośrednio po dniu rozwiązania umowy o pracę.”.
(do użytku służbowego)
(do użytku służbowego)
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na wniosek Biura Badań Historycznych IPN, wyraża zgodę na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność” w grafikach tytułowych i finalnych cyklu etiud filmowych pt. „Solidarność – narodziny wolności”.
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na wniosek Colorful Media s.c., wyraża zgodę na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność” w artykule pt. „Solidarność, czyli krok w stronę demokracji”, który ukaże się w magazynie „Witaj w Polsce” – przeznaczonym dla osób uczących się języka polskiego jako obcego.
(do użytku służbowego)
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wnosi następujące uwagi do projektu ustawy Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 4 czerwca 2025 r. o ustaleniu wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla niektórych osób, które do dnia 6 czerwca 2012 r. złożyły wniosek o emeryturę na zasadach obowiązujących osoby urodzone przed dniem 1 stycznia 1949 r.
Projekt ustawy, jak wskazano w uzasadnieniu jest próbą odpowiedzi na liczne wystąpienia obywateli, interpelacje poselskie, oświadczenia senatorskie, zawierające postulaty niestosowania art. 25 ust 1b ustawy emerytalnej wobec ubezpieczonych urodzonych w latach innych niż 1953. Postulaty te znalazły odzwierciedlenie w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 czerwca 2024 r. (sygn.SK 140/20), w którym zakwestionowano zgodność z Konstytucją przepisu art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wprowadzającego pomniejszanie podstawy obliczenia emerytury powszechnej o sumę pobranych świadczeń wcześniejszych. Trybunał wskazał, że przepis ten narusza zasadę zaufania obywatela do państwa prawa oraz ochrony praw nabytych.
Opiniowany projekt zmierza do przywrócenia sprawiedliwości emerytalnej dla ograniczonej grupy ubezpieczonych, którzy do 6 czerwca 2012 r. złożyli wniosek o emeryturę na zasadach obowiązujących osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r., a następnie – po osiągnięciu wieku emerytalnego – przechodzili na emeryturę powszechną.
Niestety rozwiązania w nim zawarte zdaniem Prezydium KK NSZZ „Solidarność” nie realizują tego celu, pozostawiając nadal duże poczucie niesprawiedliwości wśród objętych projektowanymi przepisami świadczeniobiorców.
Największe zastrzeżenia wzbudza sposób ponownego przeliczenia emerytury. Ustawodawca proponuje ponowne ustalenie wysokości świadczenia na dzień złożenia wniosku o emeryturę powszechną bez pomniejszania kapitału emerytalnego o kwoty już pobranych wcześniejszych emerytur, ale bez uwzględniania waloryzacji kapitału początkowego i składek za okres pobierania wcześniejszej emerytury, do momentu osiągnięcia wieku powszechnego (projektowany art. 2 ust. 1 i 2). Należy wspomnieć, że waloryzacja ta już została naliczona zainteresowanym świadczeniobiorcom wcześniejszych emerytur. Zdaniem Prezydium KK jest to naruszenie zasady niedziałania prawa wstecz i znacznie ogranicza korzyści mające płynąć z ponownego przeliczenia do tego stopnia, że ponownie przeliczone świadczenie może się okazać niższe niż dotychczas wypłacane (potwierdza to projektowany przepis gwarantujący nieobniżanie świadczenia w wyniku przeliczenia – art. 2 ust. 6 projektu ustawy).
Ponadto projekt ustawy „nie przewiduje mechanizmu wyrównania świadczenia emerytalnego tym emerytom, którzy pobierają emeryturę pomniejszoną o łączną sumę świadczeń emerytalnych pobranych przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez okres tego pobierania”. Zdaniem Prezydium KK, skoro świadczeniobiorcy zostali pokrzywdzeni przez niezgodne z Konstytucją RP prawo, należy im się wyrównanie zgodnie z art. 133 ust. 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2024 poz. 1631). Należy przypomnieć, że sądy powszechne (zarówno apelacyjne, jak i okręgowe) powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego, jednolicie interpretują art. 133 ust. 1 pkt 2 przytoczonej wyżej ustawy tak, że „błąd organu rentowego” oznacza każdą obiektywną wadliwość decyzji. Niezależnie od tego, czy wynika ona z zaniedbania, pomyłki, świadomego działania, wadliwej legislacji lub niewłaściwych działań osób trzecich.
Zastrzeżenia budzi także forma projektowanych przepisów. Incydentalna ustawa wprowadza wyjątkowe rozwiązania dla niektórych świadczeniobiorców różnicując dodatkowo grupy obywateli w znajdujących się w podobnej sytuacji, gdyż wyłączenie ze stosowania art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS w przeliczeniu świadczenia emerytalnego dotyczy już ubezpieczonych urodzonych w roku 1953. NSZZ „Solidarność” stoi na stanowisku, że projektowana specustawa skomplikuje jeszcze bardziej przepisy emerytalne, doprowadzi do chaosu i trudności interpretacyjnych. Naszym zdaniem, realizacja naprawy błędu legislacyjnego powinna odbywać się przede wszystkim w ramach nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z FUS poszerzając zakres podmiotowy aktualnie obowiązujących w stosunku do osób urodzonych w 1953 r. przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS (art. 194i oraz 194j). Zagwarantowałoby to względną przejrzystość nowych przepisów.
Podsumowując, zdaniem Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zaproponowane rozwiązania nie realizują wymogu zgodności z Konstytucją naprawianych przepisów i nie likwidują szkód wyrządzonych przez błędną legislację. Nie mogą one zatem przywrócić poczucia sprawiedliwości wśród zainteresowanych.
Uznając potrzebę naprawy istniejącej sytuacji świadczeniobiorców zaskoczonych rozwiązaniami w zakresie przeliczenia ich świadczeń emerytalnych, NSZZ „Solidarność” nie może pozytywnie zaopiniować przedłożonego projektu ustawy ze względu na liczne wady jego założeń.
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia ogólny kierunek projektowanego rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 maja 2025 r. w sprawie zasad udzielania pomocy osobom bezrobotnym i poszukującym pracy w zakresie nabywania wiedzy, umiejętności i kwalifikacji uznając za zasadne kompleksowe i jednolite uregulowanie zasad udzielania pomocy osobom bezrobotnym i poszukującym pracy w zakresie nabywania wiedzy, umiejętności i kwalifikacji.
Jednocześnie Prezydium KK zgłasza następujące uwagi, mające na celu poprawę skuteczności, przejrzystości i dostępności systemu wsparcia dla osób bezrobotnych:
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia projekt rozporządzenia MRPiPS o radach rynku pracy z dnia 28 maja 2025 r., w którym uszczegółowione zostały kwestie zasad ich funkcjonowania i organizacji. Jednocześnie Prezydium KK NSZZ „Solidarność” wnosi o dokonanie następujących zmian w przedmiotowym projekcie: