Krwawa Niedziela na Wołyniu – Apogeum Zbrodni Wołyńskiej
11 lipca 1943 roku doszło do jednego z najtragiczniejszych wydarzeń w historii Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej. Tego dnia ukraińscy nacjonaliści z UPA, przy wsparciu części miejscowej ludności, przeprowadzili skoordynowany atak na Polaków w 99 miejscowościach przedwojennego województwa wołyńskiego, znajdującego się wówczas pod okupacją niemiecką.
-
O świcie oddziały UPA otoczyły i zaatakowały jednocześnie polskie wsie w powiatach kowelskim, włodzimierskim, horochowskim oraz częściowo łuckim.
-
Celem ataku była eksterminacja ludności cywilnej oraz całkowite zniszczenie polskich osad. Wsie były palone, a dobytek grabiony.
-
Szacuje się, że tylko tego jednego dnia mogło zginąć około 8 tysięcy Polaków – głównie kobiet, dzieci i starców. Ofiary ginęły od kul, siekier, wideł, noży i innych narzędzi, często podczas mszy świętych i nabożeństw w kościołach.
Za symboliczną datę początku ludobójstwa na Wołyniu uznaje się 10 lipca 1943 roku, kiedy to członkowie UPA zamordowali w bestialski sposób wysłannika Polskiego Państwa Podziemnego, Zygmunta Rumla. Po tej zbrodni rozpoczęły się masowe mordy na ludności polskiej, które objęły nie tylko Wołyń, ale także Małopolskę Wschodnią. W sumie ukraińscy nacjonaliści zaatakowali Polaków w około 4300 miejscowościach.
-
W pobliżu zniszczonych wsi i chutorów pozostały bezimienne masowe groby, kryjące ciała polskich mieszkańców, często okaleczonych.
-
Celem ukraińskich nacjonalistów była nie tylko fizyczna eliminacja polskiej społeczności, ale także zatarcie śladów jej wielowiekowej obecności na Kresach. Równolegle z mordami niszczono polskie dobra kulturalne, zabytki, gospodarkę oraz kościoły katolickie.
W latach 1943–1945 na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej zamordowano – według różnych szacunków – od 80 do 120 tysięcy Polaków. Precyzyjna liczba ofiar nie jest możliwa do ustalenia.
Od 2025 roku, 11 lipca obchodzony jest jako Narodowy Dzień Pamięci o Polakach – Ofiarach Ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej. To dzień refleksji i oddania hołdu wszystkim, którzy padli ofiarą tych tragicznych wydarzeń.
źródło: IPN Wrocław