(do użytku służbowego)
Kategoria: Dokumenty Prezydium
Decyzja Prezydium KK nr 72/21 ws. opinii do projektu ustawy o ograniczeniu różnic w wysokości wynagrodzeń kobiet i mężczyzn
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ Solidarność” przedstawia uwagi do poselskiego projektu KP Koalicja Obywatelska o ograniczeniu różnic w wysokości wynagrodzeń kobiet i mężczyzn.
Prezydium KK zwraca uwagę, że polski ustawodawca wprowadził już pewne instrumenty, które mają zapewnić równe traktowanie kobiet i mężczyzn w zakresie wynagradzania.
W kodeksie pracy przewidziana została zasada równego traktowania oraz zakaz dyskryminacji Ponadto na podstawie art. 18 (3c) k.p. pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości, a na podstawie art. 18 (3d) osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów.
Ponadto problematyka różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn jest przedmiotem zainteresowania ustawodawcy od dawna, świadczy o tym rozbudowane prawo antydyskryminacyjne UE, które powstało właśnie z uwagi na konieczność zapewnienia równego traktowania ze względu na płeć, a następnie objęło także inne kryteria dyskryminacji. O aktualności tego zagadnienia świadczy także podjęcie w ostatnim czasie przez organy UE inicjatywy w zakresie wprowadzenia dyrektywy o adekwatnych wynagrodzeniach minimalnych w UE oraz wniosku dotyczącego Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wzmocnienia stosowania zasady równości wynagrodzeń dla kobiet i mężczyzn za taką sama pracę lub pracę o takiej samej wartości, za pośrednictwem mechanizmów przejrzystości wynagrodzeń oraz mechanizmów egzekwowania 2021/0050 (COD).
Prezydium KK uważa, że uzasadnione jest podejmowanie dalszych kroków w celu zapewnienia realizacji kodeksowej zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w zakresie wynagradzania, ale wymaga to skoordynowanego i całościowego ujęcia i w związku z tym projekt wydaje się przedwczesny. Przedstawiony projekt ustawy rodzi szereg wątpliwości:
- Przede wszystkim należy zastanowić się nad powodem objęcia Projektem pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników. Autorzy projektu nie dostrzegają problemu nierówności płacowych u małych pracodawców. Mając na uwadze fakultatywność obowiązku sprawozdawczego dla tej grupy pracodawców przy wykorzystaniu taki samych narzędzi, rodzi się pytanie, czy w ogóle będzie ona prowadzona oraz czy fakultatywność obejmie również konieczność wprowadzenia "programu naprawczego".
- Stworzeniewzorcowego programu naprawczego może być trudne, a może nawet niemożliwe w sytuacji pracodawców o różnej kondycji finansowej, profilu działalności oraz strukturze zatrudnienia. Wreszcie, czy zaproponowany przez pracodawcę "program naprawczy" może być przez ministerstwo ds. pracy kwestionowany i w jakim zakresie. Na te pytania w projekcie nie można odnaleźć odpowiedzi.
- Prezydium KK zwraca uwagę, że w projekcie zupełnie pomija się rolę związków zawodowych funkcjonujących u pracodawcy. Związki zawodowe pełnią funkcję kontrolną wobec pracodawcy na podstawie przepisów ustawy o związkach zawodowych. W związku z tym to związki zawodowe powinny otrzymać uprawnienia ustawowe do otrzymywania od pracodawcy informacji na temat wynagrodzeń kobiet i mężczyzn zatrudnionych w danym zakładzie pracy na konkretnych stanowiskach. Związki zawodowe, które działają na terenie danego zakładu pracy mogą na bieżąco monitorować dysproporcje w wynagrodzeniach w zatrudnieniu kobiet i mężczyzn, tym samym w tym temacie pracodawca mógłby podlegać stałej kontroli przez organizacje związkowe. W razie gdy w danym zakładzie pracy nie funkcjonowałyby związki zawodowe, pracodawca mógłby stosowne dane przekazywać Państwowej Inspekcji Pracy. W naszej ocenie przepisy prawa pracy nie wyposażają pracowników i ich przedstawicieli w skuteczne narzędzia do egzekwowania zasady równego traktowania w zatrudnieniu.
- Ponadto projekt ustawy nie precyzuje konsekwencji niewypełnienia przez pracodawców obowiązków wskazanych w projekcie. Zatem wejście takiego projektu nie zmieniłoby sytuacji w zakresie nierówności wynagrodzeń kobiet i mężczyzn, skoro pracodawcy mogliby bez konsekwencji nie stosować się do ustawy i jej nie realizować.
- Zdaniem Prezydium KK wprowadzenie do porządku prawnego regulacji, której celem jest eliminacja luki płacowej pomiędzy mężczyznami i kobietami, powinno zostać poprzedzone analizą możliwych skutecznych rozwiązań całościowych (metodologia określania luki płacowej, proces informacyjny po stronie pracodawców, dobór narzędzi sprawozdawczych nie tylko w zależności od wielkości pracodawcy, skutki niewywiązywania się z obowiązków po stronie pracodawcy).
Decyzja Prezydium KK nr 71/21 ws. terminu XIV edycji konkursu „Pracodawca Przyjazny Pracownikom”
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” ogłasza rozpoczęcie XIV edycji konkursu „Pracodawca Przyjazny Pracownikom” na dzień 1 czerwca 2021 r.
Termin zgłaszania wniosków upływa 30 września 2021 r.
Decyzja Prezydium KK nr 70/21 ws. Wieloletniego Planu Finansowego Państwa na lata 2021-2024
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” przedstawia opinię do Wieloletniego Planu Finansowego Państwa na lata 2021-2024.
Decyzja Prezydium KK nr 69/21 ws. projektu ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (wersja z dnia 14 kwietnia 2021 r.)
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wnosi następujące uwagi dotyczące przedmiotowego projektu.
Na wstępie należy podkreślić, że każda propozycja wzmocnienia pozycji pracownika, a zwłaszcza dotycząca sfery, w której praktyka od lat wykazuje istnienie bardzo daleko idących nieprawidłowości zyskuje poparcie NSZZ „Solidarność”. Zagadnienie nadużywania umów cywilnoprawnych, a zwłaszcza zastępowanie nimi umów o pracę, w szczególności wówczas, gdy faktycznie łącząca strony relacja wypełnia przesłanki wskazane w art. 22 § 1 Kodeksu pracy jest szczególnie dotkliwe dla zatrudnionych.
W obecnym stanie prawnym jedynym sposobem ustalenia istnienia stosunku pracy w miejsce formalnie obowiązującej innej umowy łączącej strony, np. umowy zlecenia jest droga sądowa, co oznacza ryzyko długiego procesu. Przedstawioną w projekcie propozycję polegającą na uzupełnieniu dotychczasowego rozwiązania poprzez przyznanie organom Państwowej Inspekcji Pracy kompetencji do stwierdzania w drodze decyzji istnienia stosunku pracy należy ocenić pozytywnie, tym bardziej, że nie zostało jednocześnie wyłączone uprawnienie inspektorów pracy do kierowania powództw do sądów pracy o ustalenie istnienia stosunku pracy. Tym samym strona pracownicza zyska nowe narzędzie obok dotychczasowego (a nie zamiast), które ma służyć eliminacji sytuacji sprzecznych z prawem.
Przechodząc do kwestii szczegółowej oceny konkretnych rozwiązań zaproponowanych w projekcie, zwracamy uwagę na następujące kwestie:
- pozytywnie należy ocenić zmianę art. 24 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy poprzez włączenie do zakresu kontroli prowadzonej w trybie ad hoc obok legalności zatrudnienia kwestie potrzebne do ustalenia przez inspektora istnienia stosunku pracy. Pozwoli to zapobiegać potencjalnym działaniom podmiotów kontrolowanych, takim jak np. usuwanie dokumentacji czy przygotowywania świadków;
- równie pozytywnie należy ocenić wprowadzenie regulacji przewidującej wnoszenie odwołania od decyzji inspektora pracy do sądu rejonowego – sądu pracy. Pozwoli to uniknąć ryzyka, że w zależności od aktywności podjętej przez inspektora pracy o ostatecznej decyzji co do stwierdzenia istnienia stosunku pracy będzie decydował sąd pracy (wniesienie dotychczasowego powództwa) lub sąd administracyjny (co do zasady właściwy w sprawach kontroli decyzji organów administracji);
- w kwestii procedury odwoławczej warto także zwrócić uwagę na fakt skrócenia postępowania poprzez pominięcie etapu odwołania od decyzji o ustalenia istnienia stosunku pracy odwołania do okręgowego inspektora pracy;
- dodawanym art. 4777b Kodeksu postępowania cywilnego warto rozważyć odwrócenie kolejności treści § 3 i 4 najpierw bowiem inspektor pracy przekaże odwołanie do sądu, a dopiero potem jeżeli zawierało ono będzie braki sąd je zwróci.
-
w § 5 dodawanego art. 4777b Kodeksu postępowania cywilnego mowa jest o wartości przedmiotu sporu. Jednocześnie przepis art. 231 k.p.c dotyczący wartości przedmiotu sporu w sprawach pracowniczych wskazuje na sprawy o roszczenia pracowników. A ściśle rzecz biorąc ten rodzaj spraw, tj. spraw, w których wniesiono odwołanie od decyzji ustalającej stosunek pracy nie będzie mógł być uznawany za sprawę o roszczenia pracowników, bo nie będzie w nich występował pracownik żądający spełnienia roszczenia.
Ze względu na powyższe wydaje się pożądane uzupełnienie k.p.c o nowy art. 232, w którym mowa byłaby o wartości przedmiotu sporu w analizowanych sprawach. Ewentualnie – takie znowelizowanie obecnego art. 231 k.p.c., żeby te wątpliwości usunąć, - ponadto w treści tego samego § 5 mowa jest o tym, że odwołanie powinno zawierać zwięzłe uzasadnienie zarzutów. Wydaje się to omyłką, jako że to zarzuty przytacza się zwięźle. Nie można ograniczyć prawa do napisania uzasadnienia odwołania, gdyż to mogłoby zagrażać prawu do sądu. Warto w tym kontekście zwrócić uwagę na treść analogicznego przepisu art. 47710 k.p.c. dotyczącego wymogów formalnych dla odwołań od decyzji rentowych, w którym mowa jest w nim o zwięzłym przytoczeniu zarzutów oraz wniosków i ich uzasadnieniu;
- w § 6 tego samego przepisu wprowadzona została możliwość wstrzymania decyzji inspektora pracy przez sąd działający na wniosek strony. Wydaje się, że konieczne byłoby wskazanie jakimi względami powinien kierować się sąd podejmując takie działanie, a przynajmniej zawarcie klauzuli o znacznym prawdopodobieństwie uwzględnienia odwołania.
Decyzja Prezydium KK nr 68/21 ws. opinii o projekcie rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników (…)
ws. opinii o projekcie rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń
związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w niektórych państwowych jednostkach budżetowych
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” przedstawia uwagi o projekcie rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w niektórych państwowych jednostkach budżetowych.
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” negatywnie ocenia podwyższenie tylko górnej granicy wynagrodzenia zasadniczego w kategoriach zaszeregowania, które dotyczą pracowników OHP przy jednoczesnym pozostawieniu dolnej granicy wynagrodzenia poniżej poziomu wynagrodzenia minimalnego (dotyczy to I-XIV kategorii zaszeregowania). Taka zamiana powoduje jeszcze większe przenikanie się płac, co skutkować będzie brakiem rozróżnienia wyższych stanowisk. Osoba będąca w I kategorii zaszeregowania może dostawać taką samą stawkę zasadniczą jak osoba z II-XVI kategorii.
Podkreślenia wymaga fakt, że podniesienie górnej granicy nie będzie gwarantowało wzrostu poziomu wynagrodzenia, ponieważ nie jest to obligatoryjne dla pracodawcy. Brak dodatkowych środków przewidzianych na wzrost wynagrodzeń również będzie stał na przeszkodzie realizacji podwyżek przewidzianych w projekcie rozporządzenia.
Prezydium KK uważa, że dopiero znaczące podniesienie dolnej granicy wynagrodzenia pozwoli na realny wzrost wynagrodzeń pracowników OHP. Proponowany poziom wynagradzania pracowników OHP, którzy swoim działaniem zapobiegają izolacji społecznej ludzi młodych, znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej nie jest adekwatny do wymagań wyższego specjalistycznego wykształcenia i doświadczenia zawodowego.
W sytuacji ograniczenia skutków pandemii szczególnie ważna jest rola Ochotniczych Hufców Pracy, których zadanie polega między innymi na podwyższeniu, zmianie lub aktualizacji posiadanych umiejętności i kwalifikacji zawodowych, inicjowaniu oraz wspieraniu przedsięwzięć służących przeciwdziałaniu i łagodzeniu skutków bezrobocia wśród młodzieży. To właśnie młode osoby najbardziej odczuły skutki pandemii na rynku pracy, ponieważ największy odsetek osób, które straciły pracę wystąpił w grupie wiekowej 15-24 lata.
Biorąc pod uwagę wyzwania stojące przed Ochotniczymi Hufcami Pracy w najbliższych latach Prezydium KK apeluje o dostosowanie wynagrodzeń pracowników OHP do posiadanych przez nich umiejętności i kwalifikacji.
Decyzja Prezydium KK nr 67/21 ws. zawarcia Umowy o Świadczenie Usług w zakresie czynności przygotowawczych oraz w ramach procesu inwestycyjnego na nieruchomości położonej w Gdańsku przy ul. Czarny Dwór(…)
(do użytku służbowego)
ws. zawarcia Umowy o Świadczenie Usług w zakresie czynności przygotowawczych
oraz w ramach procesu inwestycyjnego na nieruchomości położonej w Gdańsku
przy ul. Czarny Dwór z PPUH „Dekom” Sp. z o.o.
Decyzja Prezydium KK nr 66/21 ws. udzielenia pełnomocnictwa do reprezentowania NSZZ „Solidarność” w głosowaniach nad uchwałą Wspólników Funduszu Wczasów Pracowniczych Sp. z o.o. w Warszawie w trybie art. 227 § 2 k.s.h.
(do użytku służbowego)
Decyzja Prezydium KK nr 65/21 ws. zmiany eksperta NSZZ „Solidarność” w zespole problemowym ds. międzynarodowych Rady Dialogu Społecznego
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” postanawia dokonać zmiany eksperta NSZZ „Solidarność” w zespole problemowym ds. międzynarodowych Rady Dialogu Społecznego w taki sposób, że odwołuje Annę Wolańską i powołuje do prac w zespole Mateusza Szymańskiego.
Decyzja Prezydium KK nr 64/21 ws. opinii do poselskiego projektu Ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID- 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji…
Decyzja
Prezydium KK
nr 64/21
ws. opinii do poselskiego projektu Ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem,
przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID- 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (zmiana art. 53 §1 pkt 1)
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” opiniuje negatywnie projekt Ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID- 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych zgłoszony przez grupę posłów (poseł upoważniony p. Agnieszka Dziemianowicz – Bąk).
Zgodnie z projektem ustawy proponuje się, aby w czasie trwania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, od dnia ogłoszenia danego stanu, zawieszony był bieg terminów, o których mowa w art. 53 §1 pkt 1 Kodeksu pracy, dotyczących możliwości rozwiązania umowy o pracę w trybie natychmiastowym z przyczyn niezawinionych przez pracownika.
W ocenie Prezydium KK przedstawiony projekt ustawy ma dwa podstawowe mankamenty uniemożliwiające jego akceptację.
Po pierwsze, projekt nie rozwiązuje problemu, który zarysowany jest przez projektodawcę, a więc zagrożenia jakie mogą stanowić pojawiający się w zakładzie pracownicy pomimo występowania u nich objawów chorobowych COVID-19. Całkowicie podzielamy przekonanie, że sytuacje takie zachodzą i stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa innych osób, w tym współpracowników. Sytuacji tej jednak w żaden sposób nie zmieni zawieszenie terminów z art. 53 §1 pkt 1. Jak wiadomo, czas przechodzenia choroby COVID-19 nie zbliża się do tych okresów określonych w Kodeksie pracy. Tak więc, nie możemy podzielić poglądu wyrażonego w uzasadnieniu projektu, że uchwalenie ustawy przyczyni się do skuteczniejszej walki z obecną epidemią oraz w pełniejszy sposób pozwoli na realizację prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
Po drugie, projektodawcy proponują retroaktywność nowych przepisów, gdyż zawieszenie terminów miałoby mieć miejsce od chwili ogłoszenia stanu epidemii (lub zagrożenia epidemicznego). Jednakże taki stan został ogłoszony 20 marca 2020 r. i od tego czasu doszło zapewne do rozwiązywania umów o pracę w trybie art. 53 §1 pkt 1 Kp. Brak propozycji jakichkolwiek przepisów dotyczących sytuacji, gdy pracodawca złożył oświadczenie woli o rozwiązaniu umowy o pracę po ogłoszeniu stanu epidemii a przed wejściem w życie ustawy, stanowi tak poważny mankament projektu, że nie ma możliwości jego racjonalnej oceny. Być może projektodawcy zakładają jakąś formę automatycznego przywrócenia do pracy pracowników, z którymi umowy zostały rozwiązane. Takiej propozycji zabrakło jednak w przedstawionym projekcie ustawy.
Zwracamy jednocześnie uwagę, że obecna sytuacja ujawniła z całą mocą niebezpieczeństwa wynikające z nieadekwatności obecnych norm w Kodeksie pracy dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. W naszej ocenie wymagają one pilnej nowelizacji. Można wskazać na dwa obszary fundamentalne dla budowy całego systemu: poprawa art. 304 Kp. w celu zagwarantowania prawa do BHP ogółowi osób znajdujących się na rynku pracy (w tym osób zatrudnionych poprzez platformy internetowe) oraz art. 237(15) Kp. w zakresie upoważnień ustawowych do wydawania rozporządzeń.