Kategoria: 2025 – Prezydium

Dokumenty Prezydium

Stanowisko Prezydium KK nr 6/25 ws. brutalnej pacyfikacji przez policję protestu rolników w Brukseli

Napisany w dniu | przez Sekretariat Prezydium

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” stanowczo potępia brutalną pacyfikację, której 18 grudnia dokonała policja wobec protestujących rolników w Brukseli. Użycie siły wobec obywateli, którzy domagają się dialogu i bronią swojego bytu, jest skandalem i jawnym zaprzeczeniem wartości, na które tak chętnie powołują się instytucje Unii Europejskiej.

Nie ma żadnego usprawiedliwienia dla przemocy wobec pokojowych protestów. Gdy władza zamiast rozmowy sięga po przemoc, pokazuje jedynie swoją słabość. Takie działania kompromitują UE nie tylko w sferze politycznej, ale także moralnej, podważając jej wiarygodność w oczach obywateli państw Europy.

Dla nas, Polaków, charakter i czas tych zajść budzą najgorsze skojarzenia. W grudniu wspominamy w Polsce m.in. krwawą pacyfikację protestów na Wybrzeżu 1970 roku oraz mroczne lata stanu wojennego. Wówczas pokojowi manifestanci byli brutalnie bici, represjonowani, a także mordowani za walkę o swoje prawa. Doskonale wiemy, dokąd prowadzi arogancja władzy i użycie przemocy wobec protestujących. Na takie działania, niezależnie od tego, kto jest ich inicjatorem, nigdy nie będzie naszej zgody.

Jednocześnie solidaryzujemy się z protestującymi rolnikami. NSZZ „Solidarność” od 20 lat walczy ze szkodliwymi regulacjami europejskiej polityki klimatycznej. Odrzucenie umowy z Mercosur jest także jednym z postulatów NSZZ „Solidarność”. Te ideologicznie narzucone, oderwane od realiów gospodarczych regulacje uderzają w europejskie rolnictwo oraz przemysł, prowadząc do wzrostu kosztów produkcji, spadku konkurencyjności
i zagrożenia dla bezpieczeństwa żywnościowego i gospodarczego.

Takie wydarzenia, jak te, które rozegrały się 18 grudnia na ulicach Brukseli, nie powinny mieć miejsca w żadnym czasie i w żadnym miejscu na świecie. Tym bardziej  
w mieście, które mieni się stolicą europejskiej demokracji i symbolem wspólnoty opartej na prawach obywatelskich. Unia Europejska, jeśli ma pozostać wiarygodna, musi reagować na społeczne napięcia dialogiem, a nie siłą.

Decyzja Prezydium KK nr 186/25 ws. wyrażenia zgody na rozszerzenie zasięgu działania Międzyzakładowej OrganizacjiZwiązkowej NSZZ ,,Solidarność” PEPCO POLAND sp. z o.o. na pracodawcę prowadzącego działalność na terenie innego regionu niż region rejestrujący tę organizację

Napisany w dniu | przez Sekretariat Prezydium

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, działając na mocy postanowień
§ 1 Uchwały KK nr 30/15 ws. zasad i trybu postępowania w sprawach o rozszerzenie obszaru działania organizacji zakładowych i międzyzakładowych oraz Uchwały KK nr 23/16 ws. scedowania na Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” uprawnienia wynikającego z § 1 Uchwały KK nr 30/15, wyraża zgodę na rozszerzenie zasięgu działania Międzyzakładowej Organizacji Związkowej NSZZ ,,Solidarność” PEPCO POLAND sp. z o.o. (pl. Solidarności 1/3/5, 53-661 Wrocław), wpisanej do Rejestru Podstawowych Jednostek Organizacyjnych prowadzonego przez Region Dolny Śląsk NSZZ „Solidarność” pod numerem 2363 na DHL EXEL SUPPLY CHAIN (POLAND) sp. z o.o. z siedzibą ul. Komitetu Obrony Robotników 45D, 02-146 Warszawa, pracodawcy znajdującego się na terenie działania Regionu Mazowsze NSZZ „Solidarność”.

Decyzja Prezydium KK nr 185/25 ws. opinii o poselskim projekt ustawy o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej

Napisany w dniu | przez Sekretariat Prezydium

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” przedstawia opinię do poselskiego (Koalicyjny Klub Lewicy) projektu ustawy o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.
Celem projektu ustawy jest przywrócenie dodatkowego wynagrodzenia rocznego w instytucjach kultury.
Prezydium KK pozytywnie opiniuje propozycję przywrócenia tzw. „trzynastek”.
Autorzy projektu słusznie podkreślają w jego uzasadnieniu: „W praktyce oznacza to przywrócenie poczucia równości i sprawiedliwości w sferze publicznej, a także docenienie roli, jaką pełnią pracownicy kultury w życiu społecznym”.
Jednocześnie Prezydium KK zwraca uwagę, że przywrócenie tzw. „trzynastek” nie zmieni nierówności strukturalnych w zakresie wynagrodzeń pracowników instytucji kultury.
Bazując na informacjach uzyskanych z Ministerstwa Kultury (załączniki do sprawozdań rocznych muzeów) dostrzegamy nierówności w porównywalnych grupach pracowników. Przykładem jest kluczowa dla działalności muzeów grupa pracowników merytorycznych odpowiedzialna za realizację podstawowych zadań instytucji kultury: opracowanie, ochronę, konserwację, dokumentację, inwentaryzację i upowszechnianie dziedzictwa. Od ich kompetencji zależy jakość programów, poziom opracowania zbiorów oraz standard udostępniania zasobów publiczności. W latach 2022 —2024 wynagrodzenia tej grupy rosły nominalnie, jednak ich realna siła nabywcza nie zwiększała się ze względu na wysoką inflację i presję kosztową. Jednocześnie utrzymywały się bardzo duże różnice płac pomiędzy instytucjami: od wynagrodzeń oscylujących wokół poziomu płacy minimalnej po pensje zbliżające się do dwukrotności średniej sektorowej w najlepiej finansowanych jednostkach. W całym okresie około dwie trzecie instytucji wypłacało pensje poniżej średniej dla tej grupy, co potwierdza trwały charakter problemu.Obecna sytuacja, będąca konsekwencją wieloletniej polityki ograniczającej waloryzację wynagrodzeń jedynie do najniższych płac oraz prowadzącej do spłaszczania siatki płac, stanowi poważne zagrożenie dla jakości funkcjonowania branży muzealnej i jej dalszego rozwoju.
Pracownicy kultury zrzeszeni w NSZZ „Solidarność” oczekują zapewnienia Organizatorom (w większości są to jednostki samorządu terytorialnego) dodatkowych środków na realizację wypłat „trzynastek”, tak by mogli przekazać je podległym sobie instytucjom kultury bez ograniczenia środków na ich działalność statutową oraz na wynagrodzenia pracowników.
Znając dotychczasowe podejście Organizatorów, brak dodatkowych środków spowoduje, iż Organizatorzy:
– wymuszą na podległych sobie dyrektorach instytucji kultury rozwiązanie problemu w ramach już przekazanych środków. Dyrektorzy będą zmuszeni do obcięcia środków na premie i nagrody, na odpisy na awanse, wynikające z zapisów układowych lub regulaminów wewnętrznych; – dokonując koniecznych przesunięć budżetowych ograniczą (a wręcz w całości obetną) środki na dotacje celowe dla instytucji; na remonty, na zakup urządzeń czy na dofinansowanie wystaw czasowych w muzeach.
NSZZ „Solidarność” zwraca więc uwagę na niebezpieczeństwo presji Organizatora na instytucje kultury, aby przeprowadzać restrukturyzację zatrudnienia polegającą na jego redukcji, a szczególnie outsourcowanie jak największej ilości prac poza struktury stałego zatrudnienia. Mieliśmy już z tym do czynienia w poprzednich latach, szczególnie w okresie tzw. zamrożenia dotacji na fundusze płac w latach 2008-2015.

Decyzja Prezydium KK nr 184/25 w sprawie opinii na temat prezydenckiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturachi rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw

Napisany w dniu | przez Sekretariat Prezydium

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia inicjatywę Prezydenta RP podjętą w prezydenckim projekcie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, zwany dalej „projektem prezydenckim”.
Projekt prezydencki przewiduje wprowadzenie do ustawy o emeryturach i rentachz Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz do innych ustaw emerytalno-rentowych przepisów o kwocie minimalnego podwyższenia świadczeń. Proponowane przepisy w zamierzeniu projektodawcy mają stanowić uzupełnienie ustawowego mechanizmu waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych.
W projekcie tym proponuje się wprowadzenie kwoty minimalnego podwyższenia świadczeń emerytalno-rentowych wynoszącej 150 zł, która miałaby zastosowanie do świadczeń, których wzrost kwotowy ustalony w wyniku waloryzacji procentowej byłby niższy od 150 zł. Proponowane rozwiązanie nie miałoby zastosowania do świadczeń niższych od kwoty najniższego świadczenia emerytalnego i rentowego. Kwota minimalnego podwyższenia świadczeń byłaby waloryzowana w terminie 1 marca każdego roku kalendarzowego o wskaźnik waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych. Kwota uzupełnienia podwyższenia świadczenia do kwoty minimalnego podwyższenia byłaby ustalana corocznie w marcu. Proponowane rozwiązanie miałoby wejść w życie w dniu 1 marca 2026 r.
Projekt prezydencki wpisuje się w stosowane w ostatnich latach przez ustawodawcę rozwiązania prawne uzupełniające ustawową waloryzację procentową mające chronić poziom najniższych świadczeń emerytalno-rentowych (podwyższenie świadczeń o kwotę 71 zł zamiast waloryzacji procentowej w 2012 r., minimalna kwota podwyższenia świadczeń emerytalno-rentowych wynosząca 36 zł w 2015 r., jednorazowy dodatek w wysokości od 50 do 400 zł niezależny od waloryzacji w 2016 r., minimalna kwota podwyższenia świadczenia wynosząca 70 zł w 2018 r., jednorazowe świadczenie pieniężne wypłacone niezależnie od waloryzacjiw kwocie 1100 zł w 2019 r., minimalna kwota waloryzacji wynosząca 70 zł w 2020 r.i minimalna kwota waloryzacji wynosząca 250 zł w 2022 r. ). W odróżnieniu od tych rozwiązań, które miały charakter incydentalny w projekcie prezydenckim proponuje się wprowadzenie do ustaw emerytalno-rentowych systemowego rozwiązania uzupełniającego ustawowy mechanizm waloryzacji świadczeń. W tym zakresie proponowane rozwiązanie przypomina świadczenia dodatkowe przewidziane w ustawach z dnia 9 stycznia 2020 r. o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (tzw. trzynastka) oraz z dnia 26 maja 2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytówi rencistów (tzw. czternastka).
W projekcie prezydenckim proponuje się systemowe rozwiązanie problemu sposobu waloryzacji najniższych świadczeń emerytalno-rentowych o co NSZZ „Solidarność” zabiega od wielu lat. Już wcześniej NSZZ „Solidarność” zwracała uwagę na to, iż mechanizm corocznej waloryzacji procentowej nie zapewnia zachowania realnej wartości najniższych świadczeń emerytalno-rentowych oraz nie poprawia trudnej sytuacji najuboższych emerytów i rencistów.
Oddziaływanie proponowanego w projekcie prezydenckim mechanizmu kwoty minimalnego podwyższenia świadczeń na wysokość najniższych świadczeń emerytalno-rentowych można zilustrować na przykładzie prognoz dotyczących przyszłorocznej waloryzacji tych świadczeń. Ministerstwo Finansów prognozuje, że wskaźnik waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych w 2026 r. wyniesie 4,9 %. Jeżeli prognozy te są trafne od dnia 1 marca 2026 r. kwota najniższej emerytury, najniższej renty rodzinnej oraz najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosząca obecnie 1878,91 zł wzrośnie zatem o 92,06 zł (do kwoty 1970,97 zł), zaś kwota najniższej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy wynosząca obecnie 1409,18 zł wzrośnie o 69,04 zł (do kwoty 1478,22 zł). Oznacza to, że osobom pobierającym najniższe emerytury, najniższe renty rodzinne i najniższe renty z tytułu niezdolności do pracy przysługiwałoby od 1 marca 2026 r. co miesiąc uzupełnienie podwyższenia świadczenia
w kwocie 57,94 zł, zaś osobom uprawnionym do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy – uzupełnienie podwyższenia świadczenia w kwocie 43,46 zł. Z uprawnienia do uzupełnienia podwyższenia świadczenia skorzystałyby osoby pobierające emerytury, renty rodzinne i renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w kwocie nieprzekraczającej 3061,23 zł oraz osoby uprawnione do rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy w kwocie nieprzekraczającej 2296 zł. Przy czym wysokość kwoty uzupełnienia podwyższenia świadczenia we wskazanych wyżej przedziałach byłaby odwrotnie proporcjonalna do wysokości przysługującego świadczenia. Jak wskazuje się w uzasadnieniu prezydenckiego projektu z prawa do uzupełnienia podwyższenia świadczenia skorzystałoby około 4,25 mln osób uprawnionych do różnych świadczeń o charakterze emerytalno-rentowym.
Prezydium KK zwraca jednak uwagę na mankament rozwiązania proponowanegow projekcie prezydenckim. Jak wspomniano już wyżej w projekcie proponuje się, aby wartość minimalnego podwyższenia świadczeń emerytalno-rentowych została określona kwotowo na poziomie 150 zł. Kwota ta miałaby być waloryzowana o wskaźnik waloryzacji przy okazji każdej kolejnej waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych. Niezależnie od tego mechanizm kwoty minimalnego podwyższenia świadczeń zaproponowany w projekcie prezydenckim ma społeczny i ekonomiczny sens wyłącznie w warunkach niskiego wskaźnika waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych czyli niskiej inflacji oraz niskiego tempa wzrostu wynagrodzeń, czyli wówczas, gdy utrata siły nabywczej emerytur i rent w skali roku jest również relatywnie niska. Gdyby wskaźnik waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych, która zostanie przeprowadzona 1 marca 2026 r. wyniósł 108 % emerytury i renty wzrosłyby wyłącznie o wskaźnik waloryzacji a instrument w postaci kwoty minimalnego podwyższenia świadczeń nie miałby w tym przypadku zastosowania. Warto zwrócić uwagę, że w ostatnich latach dwukrotnie wskaźnik waloryzacji emerytur i rent przekraczał 110 %. W 2023 r. wyniósł 114,8 % a w 2024 r. – 112,1 %. Tymczasem to w warunkach wysokiej inflacji najniższe emerytury i renty wymagają dodatkowego wsparcia, bowiem wówczas w szybkim tempie spada ich siła nabywcza. Jeżeli intencją projektodawcy jest wprowadzenie systemowego, uniwersalnego mechanizmu wsparcia osób pobierających najniższe świadczenia emerytalno-rentowych, który miałby zastosowanie w czasach lepszej i gorszej koniunktury gospodarczej to tego warunku nie spełnia propozycja kwotowego określenia w ustawie o emeryturach i rentach z FUS minimalnego podwyższenia świadczeń. Konsekwencją zastosowania mechanizmu procentowej waloryzacji kwoty minimalnego podwyższenia świadczeń (o wskaźnik waloryzacji świadczeń) będzie to, iż tempo wzrostu kwoty minimalnego podwyższenia świadczenia (czyli kwoty 150 zł) nie będzie nadążać za realnym wzrostem świadczeń emerytalno-rentowych wskutek czego nawet w warunkach niższego wskaźnika waloryzacji co roku spadać będzie zakres wsparcia najuboższych emerytów i rencistów oraz liczba osób korzystających z rozwiązania zaproponowanego w projekcie prezydenckim.
Zdaniem Związku, pomimo wyjścia naprzeciw oczekiwaniom najuboższych świadczeniobiorców, zaproponowany w projekcie prezydenckim sposób określenia minimalnego podwyższenia świadczeń emerytalno-rentowych dokonywanego przy okazji corocznej waloryzacji tych świadczeń, nie gwarantuje osiągnięcia zamierzonego celu w długim terminie, dlatego wymaga dopracowania.

 

Decyzja Prezydium KK nr 183/25 ws. zgody na użycie znaku graficznego NSZZ „Solidarność”

Napisany w dniu | przez Sekretariat Prezydium

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” na wniosek Zarządu Regionu Dolny Śląsk wyraża zgodę na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność na tablicy pamiątkowej, którazostanie zamontowana na murach Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej we Wrocławiu.

Decyzja Prezydium KK nr 180/25 ws. opinii o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawyo emeryturach i rentach z FUS

Napisany w dniu | przez Sekretariat Prezydium

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie opiniuje poselski projekt KP Lewica ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Projekt jest odpowiedzią na postulaty środowisk górniczych o włączenie do okresów pracy górniczej okresów zwolnienia od pracy oraz wykonywania obowiązków służbowych związane z honorowym krwiodawstwem krwi.
Postulat ten został wzmocniony uchwałą nr 131 strony pracowników i strony pracodawców Rady Dialogu Społecznego z dnia 25 października 2024 r.

 

Decyzja Prezydium KK nr 179/25 ws. opinii o projekcie uchwały RM ws. ustanowienia programu wieloletniegona rzecz Osób Starszych „Aktywni Seniorzy – ASY” na lata 2026-2030

Napisany w dniu | przez Sekretariat Prezydium

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wyraża stanowcze oburzeniew związku z niedotrzymaniem żadnych standardów konsultacji przedstawionego do opinii projektu uchwały Rady Ministrów w sprawie ustanowienia programu wieloletniego na rzecz Osób Starszych „Aktywni Seniorzy – ASY” na lata 2026-2030 (dalej program). Pismo informujące o konsultacjach Związek otrzymał w dniu 4 grudnia 2025 r., a termin przesyłania uwag wyznaczono na 5 dni. Tak skrócony termin uniemożliwia rzetelne konsultacjez zainteresowanymi grupami społecznymi w Związku.
Jednocześnie po analizie projektu Prezydium KK zgłasza następujące uwagi.
Zaproponowany program ma kontynuować działania i inicjatywy programów skierowanych do seniorów w latach 2020-2025 (tzw. Senior plus i Aktywni plus). W przestawionej ewaluacji realizowanych w poprzednich latach działań wynika jasno, że były one celne, skuteczne, pozytywnie odbierane i potrzebne. Jednocześnie podkreślano, że dla odbiorów tych programów (osób w wieku senioralnym) najważniejsze jest aby prowadzone działania miały stały charakter i żeby dostęp do usług na rzecz seniorów był przejrzysty, a udział w projektach realizowanych w programach mniej skomplikowany). Podkreślano także potrzebę większego finansowania prowadzonych działań.
Proponowane priorytety programu odpowiadają tylko w części na te postulaty. Przede wszystkim nie zakłada się stworzenia systemowych rozwiązań na rzecz aktywizacji rosnącej grupy seniorów, (dziś żyje już w Polsce blisko 10 mln osób w wieku 60+ lat). Przedstawienie 5-letniej perspektywy finansowej, sprawia, że projektowane rozwiązania nie mają gwarancji kontynuacji po zakończeniu programu. Zatem tymczasowość pozostanie główną cechą realizowanych rozwiązań, wbrew postulatom beneficjentów i oczywistości potrzeby rozwoju różnorodnych form aktywizacji i wsparcia w życiu codziennym osób w podeszłym wieku.
Kilka postulatów znalazło jednak swoje odzwierciedlenie w zaproponowanym programie, najważniejsze to dalsze dofinasowanie samorządów do zakładania i prowadzenia dziennych domów wsparcia, zwiększono tu także kwotę dotacji. Umożliwiono także radom senioralnym funkcjonującym w gminach sięganie po granty finansowe, wspierające inicjatywy na rzecz seniorów.
Niestety pozostałe planowane działania, będące kontynuacją przedsięwzięć realizowanych w poprzedniej perspektywie finansowej nie znalazło dodatkowych funduszy, więc nie można się spodziewać dynamicznego rozwoju tak potrzebnych inicjatyw prozdrowotnych, integracyjnych czy aktywizujących sportowo i turystycznie osoby starsze. Planowane budżety dla tych działań pozostaną na tym samym poziomie, pomimo wzrostu kosztów ich realizacji oraz wzrastającego zainteresowania nimi beneficjentów.
NSZZ „Solidarność” podkreśla, że wobec dynamicznie starzejącego się społeczeństwa, polityka skierowana na zdrowe i niezależne życie osób w wieku podeszłym jest absolutnym priorytetem i nie powinno się odwlekać wdrażania systemowych form jej realizacji w czasie.

 

Decyzja Prezydium KK nr 178/25 ws. opinii o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

Napisany w dniu | przez Sekretariat Prezydium

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie opiniuje kierunek zmian zaproponowanych w poselskim projekcie KP PiS ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw, przedstawiając uwagi szczegółowe do projektu.

W art. 1 projekt wprowadza stały mechanizm finasowania warsztatów terapii zajęciowej (WTZ) w wysokości minimalnego wynagrodzenia miesięcznie na uczestnika warsztatu. Zaproponowane finansowanie spowoduje, że zniknie niepewność warsztatów co do środków jakimi mogą dysponować co roku. Aktualne finansowanie wynosi około 2900 zł na uczestnika miesięcznie. Co kilka lat przedstawiciele warsztatów zajęciowych przeprowadzają „batalie” ze stroną rządzącą na temat podwyżek finansowania. Podkreślić należy, że WTZ mają problem z zapewnieniem swojej kadrze odpowiedniego wynagrodzenia – specjaliści rehabilitacji są tam często zatrudniani za minimalne wynagrodzenie, co powoduje rotacje pracowników lub nawet problem z zapewnieniem funkcjonowania WTZ ze względu na odejście pracowników.

Prezydium KK NSZZ „Solidarność” wskazuje, że wysokość wynagrodzenia minimalnego jest przedmiotem corocznych negocjacji w Radzie Dialogu Społecznego. Obarczanie tej kategorii wynagrodzenia dodatkowymi „podwiązkami” utrudnia proces negocjacji. Stąd, NSZZ „Solidarność” nie może zgodzić się na powiązanie kryterium dochodowego z minimalnym wynagrodzeniem za pracę. Proponujemy bardziej niezależny wskaźnik np. określony procent przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, którego dynamika zależy przede wszystkim od stanu gospodarki kraju w danym roku. Warto zatem zastanowić się nad propozycją finasowania WTZ w wysokości 50 – 55 % przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzednim, co odpowiadałoby intencji projektodawcy, a nie zakłócałoby procesu negocjacji w RDS.

Do art. 3 projektu Prezydium KK NSZZ „Solidarność” nie wnosi uwag.