Kategoria: Dokumenty Prezydium

Stanowisko Prezydium KK nr 5/25 ws. konieczności ratyfikacji Protokołu Dodatkowegodo Europejskiej Karty Społecznej w sprawie skargi zbiorowej

Napisany w dniu | przez Sekretariat Prezydium

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zwraca się do strony rządowej z ponownym i zdecydowanym wezwaniem do niezwłocznej ratyfikacji Protokołu Dodatkowego do Europejskiej Karty Społecznej w sprawie skargi zbiorowej, przyjętego w Strasburgu 9 listopada 1995 r. Skarga zbiorowa to nie tylko narzędzie prawne, ale impuls
do debaty publicznej i kształtowania polityki społecznej w duchu konstytucyjnego dialogu (art. 20 Konstytucji RP).
Brak ratyfikacji tego dokumentu stanowi poważne zapóźnienie Polski na tle innych państw członkowskich Rady Europy. Protokół ten wszedł w życie w 1998 r. i obecnie został ratyfikowany przez 16 państw, w tym m.in. Francję, Włochy, Hiszpanię, Finlandię, Szwecję, Irlandię, Belgię, Chorwację i Czechy. Polska nie dokonała ratyfikacji Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej oraz nadal odmawia ratyfikacji mechanizmu skargi zbiorowej, który stanowi realne narzędzie ochrony praw społecznych i pracowniczych.
Zwracamy także uwagę, że Polska nie ratyfikowała większości z pięciu kluczowych protokołów ONZ przewidujących mechanizmy skargowe do traktatowych organów nadzoru, tj.:
1. Protokołu Fakultatywnego do Międzynarodowego Paktu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych (2008),
2. Protokołu Fakultatywnego do Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (1999),
3. Protokołu Fakultatywnego do Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych (2006),
4. Fakultatywnego Protokołu do Konwencji o prawach dziecka w sprawie procedury składania skarg (2011).
Brak ratyfikacji tych instrumentów oznacza, że Polska pozostaje niemalże całkowicie poza międzynarodowym systemem ochrony praw człowieka w zakresie skarg jednostkowych i zbiorowych co szczególnie niepokoi w kontekście praw społecznych, pracowniczych, a także praw dzieci i osób z niepełnosprawnościami. Fakt pozostawania Polski poza globalnym systemem skarg indywidualnych i zbiorowych dotyczącym praw człowieka, jest nie tylko niespójny z deklarowaną pozycją państwa demokratycznego, ale również godzi w interesy związków zawodowych oraz innych podmiotów społeczeństwa obywatelskiego.
Podkreślamy, że ratyfikacja Protokołu o skardze zbiorowej wynika z zasady dialogu społecznego zapisanej w art. 20 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który stanowi, że „społeczna gospodarka rynkowa oparta jest na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych”. Ratyfikacja protokołu byłaby wyrazem poszanowania tej konstytucyjnej zasady, a także poważnego traktowania organizacji pracodawców i związków zawodowych jako stron dialogu społecznego.
Protokołowi temu nie można zarzucić ingerencji w suwerenność państwa. Jego mechanizm pełni istotną funkcję monitorującą, ostrzegawczą i opiniotwórczą. W praktyce jego stosowanie prowadzi do podnoszenia standardów społecznych, poprawy polityki publicznej oraz większej przejrzystości.
Z perspektywy związku zawodowego, jakim jest NSZZ „Solidarność”, dostęp do mechanizmu skargi zbiorowej byłby realnym narzędziem ochrony praw pracowniczych w sytuacjach systemowych naruszeń, w których nie istnieją skuteczne środki odwoławcze na poziomie krajowym lub są one niewystarczające.
Ratyfikacja Protokołu byłaby również istotnym krokiem w kierunku umacniania pozycji Polski w europejskim systemie praw społecznych i potwierdzeniem, że państwo traktuje zobowiązania międzynarodowe nie tylko formalnie, ale również praktycznie.
Ratyfikacja protokołu oznacza wzmocnienie mechanizmu quasi-sądowego dochodzenia sprawiedliwości społecznej w sytuacjach systemowego naruszania praw, szczególnie gdy sądy krajowe nie są w stanie skutecznie działać z powodu luk prawnych lub ograniczeń proceduralnych.
Decyzje EKSS zmuszają państwa do prowadzenia szerszych konsultacji społecznych, w tym z partnerami społecznymi. Mechanizm ten może wzmocnić demokratyczny wymiar zarządzania sprawami społecznymi, ponieważ wymusza debatę publiczną wokół spraw złożonych w skardze.
W Polsce, gdzie nie istnieje systemowe forum do badania zgodności polityki społecznej z prawami człowieka, ratyfikacja protokołu mogłaby pełnić funkcję brakującego mechanizmu korekty instytucjonalnej.
Ratyfikacja Protokołu o skardze zbiorowej wprowadziłaby w Polsce stabilny, instytucjonalnie osadzony mechanizm, w którym związki zawodowe mogą dochodzić praw społecznych w procedurze o charakterze quasi-sądowym. W sytuacji, gdy sądy krajowe nie zapewniają wystarczającej ochrony w przypadkach systemowych naruszeń, mechanizm ten stanowiłby brakujące ogniwo kontroli państwa przez obywateli i ich organizacje.
Prezydium KK NSZZ „Solidarność” apeluje zatem do Rządu RP o podjęcie niezwłocznych działań legislacyjnych zmierzających do ratyfikacji Protokołu, a także o rozpoczęcie otwartego dialogu z partnerami społecznymi na temat jego znaczenia i wdrożenia.

 

Stanowisko Prezydium KK nr 4/25 ws. konieczności ratyfikacji Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej

Napisany w dniu | przez Sekretariat Prezydium


Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” apeluje do strony rządowej o pilne podjęcie działań na rzecz ratyfikacji Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej (ZEKS), podstawowego europejskiego instrumentu ochrony praw społecznych i pracowniczych.
Ratyfikacja ZEKS nie powinna być traktowana jako „techniczne” osiągnięcie minimum liczby artykułów i ustępów, lecz jako punkt wyjścia dla całościowego przemyślenia obowiązków państwa w zakresie praw człowieka drugiej generacji, tak aby prawa społeczne traktować z równą powagą jak prawa polityczne i obywatelskie, nie jako uznaniowe zobowiązania, ale jako miernik nowoczesnego państwa społecznego.
Brak ratyfikacji ZEKS od ponad dwóch dekad to wyraz niedocenienia znaczenia praw społecznych w polskiej polityce publicznej. Potrzebujemy zmiany myślenia. Prawa do godnych warunków pracy, ochrony zdrowia, zabezpieczenia społecznego, ochrony dzieci i młodzieży nie mogą być domeną aktów wykonawczych i uznaniowych decyzji, ale konstytucyjną i międzynarodową normą.
Polska ratyfikowała Europejską Kartę Społeczną 10 czerwca 1997 roku. Od tego czasu minęło ponad ćwierć wieku, wystarczająco dużo, by dokonać kolejnego kroku i zobowiązać się do standardów odpowiadających realiom XXI wieku. Argument, że Polski „nie stać” na pełną ratyfikację ZEKS, jest dziś nieaktualny i nieakceptowalny. W ostatnich dwóch dekadach Polska zanotowała jeden z największych wzrostów PKB w Europie, poprawiła istotnie wskaźniki zatrudnienia i dochodu narodowego,a w wielu sektorach dorównuje już państwom, które ZEKS w pełni ratyfikowały. Nie możemy dłużej usprawiedliwiać inercji biedą państwa sprzed lat.
W dalszej części dokumentu NSZZ „Solidarność” przedstawia propozycję realistycznej ścieżki ratyfikacji ZEKS, która spełnia wymogi formalne, ale jednocześnie może stać się impulsem do szerszej dyskusji o społecznych obowiązkach państwa. Taka debata jest w Polsce od lat nieobecna, a jej brak osłabia nie tylko ochronę pracowników, ale także legitymację całego modelu gospodarczego.
W pierwszej kolejności chcemy zwrócić uwagę na trzy kompleksowe wyzwania, które są krytycznie ważne niezależnie od kwestii potrzeby ratyfikacji ZEKS.
Po pierwsze, chcemy zwrócić uwagę na konieczność uczynienia realnym prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy zatrudnieniu niepracowniczym.
Jest to konieczne w świetle Konstytucji RP mówiącej o tym, że każdy ma do nich prawo. Reforma w tym obszarze pozwoli także na ratyfikacje przykładowo art. 8 ust. 5 ZEKS.
Po drugie, konieczne jest wzmocnienie prawa pracowników do ułatwień w obszarze podnoszenia i modyfikacji kompetencji i kwalifikacji w obliczu zmiany technologicznej.
Jest to kluczowe z polskiej perspektywy a równocześnie umożliwi ratyfikację art. 10 ust. 3 ZEKS.
Po trzecie, najwyższy czas, by Polska zadeklarowała, że prawo do godziwego wynagrodzenia stanowi jeden z filarów jej porządku społecznego i prawnego. Ratyfikacjaart. 4 ust. 1 ZEKS, dotyczącego właśnie tej kwestii, byłaby czytelnym sygnałem, że Polska traktuje poważnie kwestie poziomu życia pracowników i realnej wartości wynagrodzeń. W kontekście wieloletniego wzrostu gospodarczego oraz dyskusji o godności pracy i sprawiedliwym podziale owoców rozwoju, taki krok wydaje się nie tylko możliwy, ale wręcz oczekiwany. Godziwe wynagrodzenie to nie hasło, ale konkretne zobowiązanie państwa – do stworzenia warunków, w których praca pozwala na prowadzenie życia na odpowiednim poziomie.
Zwracamy uwagę, że istnieją postanowienia ZEKS, które oceniamy jako niemalże możliwe do natychmiastowej ratyfikacji, gdyż wymogi w nich określone są spełniane przez polskie ustawodawstwo i praktykę. Są to: Art. 2 ust. 2
Art. 2 ust. 6
Art. 7 ust. 7
Art. 20 ust. 1
Art. 25 ust. 1
Art. 27 ust. 1
Art. 27 ust. 2
Art. 27 ust. 3
Art. 29 ust. 1
Jak pokazano powyżej, Polska dysponuje potencjałem instytucjonalnym i gospodarczym umożliwiającym stopniową, a zarazem ambitną ratyfikację Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej. Potrzebujemy realistycznej ścieżki dojścia do celu. Ścieżki zgodnej z wymogami formalnymi i opartej na rzetelnej analizie obecnego stanu prawa
i praktyki. Brak ratyfikacji to nie obiektywna niemożność, lecz brak politycznej woli i instytucjonalnej refleksji. Czas to zmienić dla wzmocnienia praw społecznych, dla wiarygodności Polski jako państwa budującego społeczną gospodarkę rynkową. Ratyfikacja ZEKS jest w tym kontekście niezbędna.

Usuń

Handle

Nazwa

Decyzja Prezydium KK nr 125/25 ws. zgody na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność”

Napisany w dniu | przez Sekretariat Prezydium

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na wniosek Videre Sp. z o.o., wyraża zgodę na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność”, na okładce wydania specjalnego książki „To ja. Andrzej Duda”.

Decyzja Prezydium KK nr 124/25 ws. wyznaczenia przedstawicieli NSZZ „Solidarność” w Zespole Trójstronnym ds. Pomocy Społecznej

Napisany w dniu | przez Sekretariat Prezydium

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zgodnie z zapisem Regulaminu Trójstronnego Zespołu Branżowego do spraw Pomocy Społecznej, paragraf 5, wyznacza do reprezentowania NSZZ „Solidarność” w zespole, następujących przedstawicieli:

– w miejsce Pana Adama Ambrożego wyznacza Panią Małgorzatę Leśniak;

– w miejsce Pana Marka Wątorskiego wyznacza Panią Magdalenę Witczak.

Decyzja Prezydium KK nr 123/25 ws. zmiany przedstawicieli NSZZ „Solidarność” w Zespołach problemowych RDS

Napisany w dniu | przez Sekretariat Prezydium

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” postanawia dokonać zmiany przedstawicieli NSZZ „Solidarność” w niżej wskazanych zespołach problemowych Rady Dialogu Społecznego w taki sposób, że:

  1. Zespół problemowy ds. ubezpieczeń społecznych:

odwołuje Pana Bogdana Kubiaka i powołuje Pana Marcina Zielenieckiego na członka Zespołu;

  1. Zespół problemowy ds. międzynarodowych:

odwołuje Pana Bogdana Kubiaka i powołuje Panią Katarzynę Bartkiewicz na członka Zespołu;

  1. Zespół problemowy ds. usług publicznych:

odwołuje się eksperta Zespołu Panią Ewę Kędzior i powołuje się eksperta Zespołu Pana Filipa Jarycha;

  1. Zespół problemowy ds. rozwoju dialogu społecznego:

odwołuje się eksperta Zespołu Panią Annę Redę-Ciszewską i powołuje się eksperta Zespołu Panią Barbarę Surdykowską.

Decyzja Prezydium KK nr 122/25 ws. opinii o projekcie ustawy MRPiPS o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (UDER74)

Napisany w dniu | przez Sekretariat Prezydium

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie opiniuje projekt ustawy Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 lipca 2025 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Opiniowany projekt ustawy ma charakter techniczny i deregulacyjny. Zmiany koncentrują się na uproszczeniu i elektronizacji składania wniosków o zasiłki, w szczególności u płatników zgłaszających powyżej 20 ubezpieczonych.

Z punktu widzenia ubezpieczonych i pracowników projekt nie rodzi istotnych zagrożeń. Nowe rozwiązania znoszą uciążliwy wymóg składania papierowych oryginałów dokumentów i umożliwiają składanie wniosków także w postaci elektronicznej, co zwiększa wygodę i ogranicza biurokrację.

Zdaniem Prezydium KK jedyną potencjalną wątpliwością jest brak jednoznacznego wskazania, w którym momencie uznaje się wniosek elektroniczny złożony u płatnika składek za skutecznie wniesiony. Może to w praktyce prowadzić do sporów co do daty złożenia wniosku (np. różnica między datą wysłania przez pracownika a datą przekazania do ZUS). Jest to jednak kwestia o charakterze technicznym i wystarczy, aby pracodawcy uczulili pracowników, że moment wysłania przez nich dokumentów do pracodawcy nie jest tożsama z momentem złożenia ich do ZUS.