Decyzja Prezydium KK nr 39/2013 ws. opinii o projekcie Krajowego Programu Działań na rzecz Równego Traktowania na lata 2013-2015

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia fakt opracowania – po długim czasie zwłoki – projektu Krajowego Programu Działań na rzecz Równego Traktowania na lata 2013-2015, wnosząc zarazem o ponowne rozważenie możliwości powołania Rady ds. Równego Traktowania przy Prezesie Rady Ministrów, jako skutecznego narzędzia oceny i monitorowania obecnego oraz kolejnych programów.

Jednocześnie Prezydium KK zwraca uwagę na następujące elementy projektu programu, które wymagają zmian:

 

Uwagi ogólne:

  1. Należy w sposób jednoznaczny podkreślić możliwości jakie niesie ze sobą współpraca ze związkami zawodowymi i wspieranie dialogu społecznego jako skutecznego narzędzia wdrażania programu; dotyczy to w szczególności konieczności odniesienia w programie do doświadczeń i ustaleń partnerów społecznych, które zostały m. in. zawarte w europejskich dokumentach dialogu społecznego, takich jak: jak Ramy działania na rzecz równości kobiet i mężczyzn oraz Porozumienie ramowe
    o zwalczaniu przemocy i prześladowania w miejscu pracy.
  2. Konieczne jest wyraźnie wskazanie na źródła finansowania zaplanowanych działań, mające charakter stabilny; informacja, że będzie konieczne „…zaangażowanie środków pochodzących przede wszystkim z funduszy europejskich, mechanizmów partnerstwa publiczno-prywatnego i partnerstwa publiczno-społecznego” jest niekonkretna i niewystarczająca, w szczególności jeżeli weźmie się pod uwagę niewydolność dwóch ostatnich mechanizmów.
  3.  Monitoring i ewaluacja programu w odniesieniu do środowiska pracy powinny się opierać o współpracę ze związkami zawodowymi oraz Państwową Inspekcją Pracy.
  4. Zagadnienia dotyczące osób niepełnosprawnych wymagają oddzielnego opracowania przygotowanego przez Pełnomocnika Rządu do spraw Osób Niepełnosprawnych, a nie Pełnomocnika Rządu do spraw Równego Traktowania, gdyż w ujęciu zaproponowanym w opiniowanym projekcie stwarzają one wrażenie marginalizacji tego problemu.

Prezydium KK zwraca jednocześnie uwagę na zbyt ogólne i mylące stosowanie
w dokumencie terminu: partnerzy społeczni. Pojęcie to bowiem, co do zasady, obejmuje organizacje pracodawców i pracowników. Organizacje pozarządowe stanowią odrębną część społeczeństwa obywatelskiego i pomimo występującej w wielu przypadkach zbieżności celów i wspólnych działań nie należy tej różnicy zacierać w oficjalnych dokumentach.

 

Uwagi szczegółowe

I. Obszar: Polityka antydyskryminacyjna

Cel szczegółowy 1

Wdrożenie rozwiązań prawnych zgodnych z przepisami prawa międzynarodowego zapewniających pełną i równą ochronę wszystkim grupom narażonym na dyskryminację.

W dyskusjach na temat przyczyn utrzymywania się nierównego traktowania zwraca się zawsze uwagę na fakt, że źródło problemu nie leży w jakości prawa a w procedurach
i możliwościach jego realizacji. W przypadku zasad równego traktowania pracowników należy zastanowić się, co rozumiemy przez wypełnienie przez pracodawcę obowiązku równego traktowania (podstawowe procedury, dokumenty, standardy) i jaka może być w tym obszarze rola Państwowej Inspekcji Pracy.

 

Cel szczegółowy 4.

Stworzenie skutecznego mechanizmu współpracy w ramach administracji rządowej na szczeblu centralnym i wojewódzkim.

Przy tworzeniu sieci Koordynatorów oraz Pełnomocników ds. Równego Traktowania konieczne jest precyzyjne określenie ich kompetencji. Należy zastanowić się również nad wspieraniem instytucji zajmujących się pomocą – również prawną – dla osób doświadczających dyskryminacji. Ważne jest upowszechnianie informacji o narzędziach
i metodach, które pozwalają przeciwstawiać się dyskryminacji.

 

 

II. Obszar: Równe traktowanie na rynku pracy i w systemie zabezpieczeń społecznych

Projektodawca zauważył: „…polskie prawo gwarantuje równość na rynku pracy, ale cały czas istnieje problem z jego przestrzeganiem.” Powodem takiej sytuacji jest brak uszczegółowienia, co będzie uznane za skuteczne wypełnienie przez pracodawcę obowiązku zapewnienia warunków wolnych od dyskryminacji. W niektórych państwach na pracodawcach spoczywa obowiązek np. przeprowadzania okresowych audytów. Inne rozwiązania to obowiązek przyjęcia w zakładzie pracy regulaminu równego traktowania pracowników z wyraźnie opisanymi i uzgodnionymi z pracownikami zasadami składania
i rozpatrywania skarg.

 

Cel szczegółowy 1.3

Rozwijanie instytucjonalnej opieki nad dziećmi oraz osobami zależnymi, jako wsparcie aktywności kobiet i mężczyzn na rynku pracy.

Zastanawia intencja działania nr 3 w ramach celu 1.3. dot. „zwiększenia udziału organizacji pozarządowych w tworzeniu i prowadzeniu opieki instytucjonalnej nad dziećmi oraz osobami zależnymi.”. Prezydium KK zwraca uwagę, że organizacje pozarządowe nie mogą wyręczać rządu w tworzeniu dostępnego i sprawnego systemu publicznej instytucjonalnej opieki nad dziećmi, osobami zależnymi i starszymi, a jedynie powinny pełnić funkcję konsultacyjną i wspierającą. Konieczne jest rozwijanie, obecnie praktycznie nieistniejących, instytucjonalnych form opieki dziennej i pomocy w domu dla zależnych osób starszych.

 

Cel szczegółowy 1.5.

Niwelowanie różnic w zarobkach kobiet i mężczyzn za pracę na tych samych stanowiskach
i pracę o jednakowej wartości i jakości (ograniczanie luki płacowej).

Należy rozważyć wprowadzenie właściwych definicji, kryteriów i standardów dobrego zarządzania. Szukając rozwiązań, warto nawiązać do dobrych praktyk innych państw, szczególnie w stosowaniu konkretnych metod realizacji przedstawionych celów. Można tu przywołać przykładowo doświadczenia krajów wdrażających zasadę równego wynagrodzenia za pracę równej wartości w postaci standardu zarządzania, takich jak Wielka Brytania, Niemcy czy ostatnio Islandia. Również właściwym narzędziem będzie opracowanie przewodnika dla pracodawców i pracowników po rozwiązaniach praktycznych,
z uwzględnieniem obowiązujących norm prawnych. Skutecznym działaniem powinno być objęcie szkoleniami z zakresu równego traktowania negocjatorów i mediatorów. Praktyka pokazuje, że niezwykle trudne jest pozyskanie informacji, które pozwoliłyby realnie korzystać z przepisów o równym traktowaniu w zakresie wynagrodzenia, a także trudno uzyskać informacje o kryteriach wartościowania stanowisk pracy.

Decyzja Prezydium KK nr 38/2013 ws. opinii o projekcie MPiPS Założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” po przeanalizowaniu projektu Ministra Pracy i Polityki Społecznej Założeń z dnia 14 lutego 2013 r. projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw zgłasza następujące uwagi:

1. Pozytywnie należy ocenić propozycje wprowadzenia zmian w przepisach ustawy zmierzających do wystawiania i przesyłania zwolnień lekarskich w formie elektronicznej. Automatyczne informowanie płatników składek o wystawionych zaświadczeniach, a także fakt, że elektroniczne zaświadczenia trafiać będą bezpośrednio do systemu informatycznego ZUS umożliwi szybszą kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz kontrolę prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy, szczególne przy krótkoterminowych zwolnieniach.

2. Za zasadne należy uznać propozycję wprowadzenia zmiany dotyczącej obliczania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego dla osoby z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym krótszym niż 12 miesięcy. Zaproponowany sposób obliczania podstawy wymiaru zasiłku, ograniczy skalę występujących nadużyć, gdyż z tytułu krótkiego okresu ubezpieczenia z wysoką podstawą wymiaru składki nie będą występowały wysokie wypłaty świadczeń z ubezpieczenia chorobowego,
a jednocześnie taki sposób naliczania składki pozwoli na uwzględnienie w podstawie wymiaru zasiłku pełnego zadeklarowanego przychodu przekraczającego najniższą podstawę wymiaru z tym, że uśrednionego na okres 12 miesięcy kalendarzowych.

3. W zakresie zasiłku opiekuńczego proponuje się zmiany uniemożliwiające pobieranie tego zasiłku przez rodziców, których dziecko pozostaje pod opieką niani, z którą zawarto umowę uaktywniającą. Jedyną sytuacją, w której ubezpieczonemu będzie przysługiwał zasiłek opiekuńczy na dziecko, nad którym opiekę sprawuje niania ma być sytuacja, w której niania nie może wykonywać tej opieki z powodu choroby własnej.

NSZZ „Solidarność” opowiada się za utrzymaniem obecnego rozwiązania
tj. wyłączenia z tej propozycji opieki sprawowanej przez rodziców nad chorym dzieckiem w wieku do dwóch lat.

4. Projekt założeń zakłada zmiany w zakresie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych mające na celu bezpłatne udostępnianie komornikom sądowym danych zgromadzonych na kontach w zakresie niezbędnym do prowadzenia egzekucji. Można mieć wątpliwość, czy tak szeroki dostęp do bazy danych jest zasadny, jeżeli nadal komornicy będą nakładać bardzo wysoką kwotę kosztów postępowania egzekucyjnego do zapłaty na swoje konto. Bezwzględnie należałoby przy tej okazji ograniczyć wysokość kosztów komorniczych poprzez zmianę ustawy o komornikach sądowych i egzekucji.

Decyzja Prezydium KK nr 37/2013 ws. opinii o projekcie ustawy o szczególnych rozwiązaniach na rzecz ochrony miejsc pracy związanych z łagodzeniem skutków spowolnienia gospodarczego lub kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” negatywnie opiniuje projekt ustawy z dnia 04.03 13 r. o szczególnych rozwiązaniach na rzecz ochrony miejsc pracy związanych z łagodzeniem skutków spowolnienia gospodarczego lub kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” uważa za niemożliwe do przyjęcia rozwiązania zaproponowane w art. 19, w art. 8 projektu ustawy.

  • Proponowany art. 19 wskazuje, że w przypadku wystąpienia spowolnienia gospodarczego lub kryzysu ekonomicznego o rozmiarach powodujących konieczność zastosowania szczególnych rozwiązań na rzecz ochrony miejsc pracy Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, na podstawie wniosku ministra właściwego ds. pracy, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki z własnej inicjatywy lub na podstawie uchwały Trójstronnej Komisji ds. Społeczno- Gospodarczych uruchomić pomoc przedsiębiorcom oraz określić kwotę łącznej pomocy, uwzględniając bieżące możliwości budżetu państwa. Należy podkreślić, że pojęcia „spowolnienia gospodarczego” i „kryzysu” nie są w żaden sposób w projekcie ustawy zdefiniowane. Kryteria te są nieostre i ocenne. Zdaniem Prezydium KK, projektodawca powinien w treści projektu ustawy określić czytelnymi parametrami makroekonomicznym moment, w którym środki pomocowe wskazane w ustawie zostają uruchomione oraz przy jakich parametrach makroekonomicznych taki okres się kończy. Fakultatywność uruchamiania środków zaproponowana w art. 19 jest dla NSZZ „Solidarność” nie do przyjęcia.

Ustawa znajdzie zastosowanie wyłącznie w przypadku wydania przez Radę Ministrów rozporządzenia. To rozporządzenie będzie de facto ustalało moc obowiązującą całej regulacji, w szczególności różne okresy czasowe jej obowiązywania. W omawianym przypadku można mieć zastrzeżenia odnośnie konstytucyjności proponowanych przepisów projektu.

  • Prezydium KK nie widzi racjonalnych przesłanek do skracania (w stosunku do poprzednio obowiązującej regulacji) okresu ochrony przed wypowiedzeniem do
    3 miesięcy (art. 8 projektu ustawy). Podstawowym celem ustawy zgodnie
    z uzasadnieniem jest ochrona miejsc pracy. Zdaniem Prezydium KK powinna zostać zachowana symetria pomiędzy okresem, w jakim pracodawca otrzymuje wsparcie publiczne (do 6 miesięcy), a okresem, w jakim gwarantuje stabilizację zatrudnienia.
  • Prezydium KK postuluje, aby w art. 13 projektu uściślić wysokość pomocy,
    tj. zmienić zapis „do wysokości 100% zasiłku” na zapis „w wysokości 100% zasiłku”.
  • Ze względu na trudną sytuacje ekonomiczną pracodawcy i potencjalny konflikt pomiędzy przeznaczeniem środków na wypłaty dla pracowników i uregulowanie innych zobowiązań warto rozważyć doprecyzowanie terminu „niezwłocznie” występującego w art. 15 projektu.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” po raz kolejny zwraca uwagę
na zagadnienie sprzeczności polskich regulacji dotyczących przedstawicielstwa pracowników wyłonionego w trybie przyjętym u danego pracodawcy z ratyfikowaną przez Polskę Konwencją 135 MOP, wskazującą na konieczność przyznania takim przedstawicielom skutecznej ochrony oraz ułatwień w prowadzonej działalności (art. 6 projektu ustawy).

Decyzja Prezydium KK nr 36/2013 ws. opinii o projekcie rozporządzenia MPiPS z dnia 11 lutego 2013 r. w sprawie sprawozdań rzeczowo – finansowych z wykonywania zadań z zakresu świadczeń rodzinnych

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zgłasza następującą uwagę do załącznika 2 – „Sprawozdanie rzeczowo – finansowe z wykonywania zadań z zakresu świadczeń rodzinnych finansowanych z budżetu państwa” projektu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 lutego 2013 r. w sprawie sprawozdań rzeczowo – finansowych z wykonywania zadań z zakresu świadczeń rodzinnych:

Tabela Edotycząca informacji na temat finansowania zadań z zakresu koordynacji została poszerzona o informacje dotyczące wydatków na obsługę zadań (Lp. 3), wydatków na wynagrodzenia w zależności od rodzaju zawieranych umów o pracę przez pracowników wykonujących zadania (Lp.3.1 – Lp. 3.2), wydatki inwestycyjne (Lp. 3.3), wydatki związane z utrzymaniem lokalu (Lp. 3.4.1) oraz wydatki związane z umową najmu (Lp. 3.4.2). Takie same informacje są ujęte w kolejnej pozycji tabeli (Lp. 4 – Lp. 4.4.2). Objaśnienia dotyczące załącznika 2 w części E (pkt. 12 – 18) nie zawierają naszym zdaniem uzasadnienia do powielania tych informacji w sprawozdaniu.

Decyzja Prezydium KK nr 35/2013 ws. opinii o poselskim projekcie (KP PiS) ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz ustawy o świadczeniach z tytułu choroby i macierzyństwa

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zgłasza następujące uwagi do poselskiego projektu (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz ustawy o świadczeniach z tytułu choroby i macierzyństwa:

  1. Po przyjęciu proponowanych zmian łączny wymiar urlopów: macierzyńskiego, dodatkowego macierzyńskiego i rodzicielskiego wyniesie 52 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka, a w przypadku porodów mnogich od 65 do 71 tygodni. W takiej sytuacji pracownik nie będzie w stanie skorzystać w pełni z przysługującego prawa do urlopu wychowawczego – w obecnym wymiarze do 3 lat i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 4 roku życia (art.186 par.1). W związku z tym, że każde uprawnienie powinno łączyć się z zapewnieniem możliwości jego realizacji, proponujemy przedłużenie okresu korzystania z urlopu wychowawczego do co najmniej 5 roku życia dziecka.
  2. W ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w art. 29a należy również uwzględnić okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego.
  3. Projektodawca przeoczył konieczność dokonania zmian w art. 16 l ust.1, pkt 3 ustawy z dnia 5 grudnia 2011 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty normującego przedłużenie czasu trwania szkolenia specjalizacyjnego lekarza lub lekarza dentysty.
  4. Przyspieszenie terminu wejścia ustawy z 1 września 2013 r. (propozycja w projekcie rządowym) na 10 czerwca 2013 roku wymagać będzie dodatkowych środków finansowych. Zdaniem Prezydium KK, środków tych nie należy szukać poprzez obniżenie bądź zawężenie proponowanych w projekcie uprawnień.

 

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” postuluje o objęcie ubezpieczeniem wszelkich form zatrudnienia. Tylko w ten sposób stworzona będzie możliwość opieki nad małym dzieckiem, przy jednoczesnym utrzymaniu bez istotnych zmian sytuacji materialnej rodziny.

Decyzja Prezydium KK nr 34/2013 ws. wniosku do RKFS dot. zwrotu kosztów druku ulotek

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, w oparciu o §8 pkt 4 Uchwały nr 16 XXVI KZD ws. zasad funkcjonowania Krajowego Funduszu Strajkowego
i regionalnych funduszy strajkowych, występuje do Rady Krajowego Funduszu Strajkowego
o refundację zarządom regionu kosztów druku ulotek w formacie A5, w ilości nie przekraczającej liczby deklarowanych członków Związku (wg ostatniej informacji
o liczebności członków złożonej do KK), związanych z akcją skierowaną przeciw zmianom
w Kodeksie pracy dotyczącym czasu pracy.

Decyzja Prezydium KK nr 33/2013 ws. przedstawicieli NSZZ „Solidarność” do prac w Grupie roboczej ds. przygotowania programu operacyjnego dotyczącej Polski Wschodniej

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wskazuje Pana Józefa Mozolewskiego jako członka oraz Pana Mariana Króla jako jego zastępcę do prac w  Grupie roboczej do Spraw przygotowania programu operacyjnego dotyczącej Polski Wschodniej.

Decyzja Prezydium KK nr 32/2013 ws. powołania przedstawicieli NSZZ „Solidarność” do prac w Grupie ds. wsparcia przygotowania programu operacyjnego dotyczącego gospodarki niskoemisyjnej (…)

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” powołuje Kazimierza Grajcarka, Jarosława Grzesika i Bogdana Kubiaka do pracy w Grupie ds. wsparcia przygotowania programu operacyjnego dotyczącego gospodarki niskoemisyjnej, ochrony środowiska, przeciwdziałania i adaptacji do zmian klimatu, transportu i bezpieczeństwa energetycznego

Decyzja Prezydium KK nr 31/2013 ws. powołania przedstawiciela i eksperta do prac w Zespole przygotowującym Strategię Partnerstwa

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” powołuje Mieczysława Jurka jako przedstawiciela oraz Elżbietę Wielg jako eksperta NSZZ „Solidarność” w Zespole przygotowującym Strategię Partnerstwa.