Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” negatywnie opiniuje poselski projekt (KP PSL-Kukiz 15) ustawy z dnia 12 grudnia 2019 r o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Przedmiotem projektu jest modyfikacja zasad podlegania składce na ubezpieczenie społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe) przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą. Projekt zakłada zasadę dobrowolności podlegania składce na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe.
Zdaniem NSZZ „Solidarność”, przedstawiony projekt jest propozycją dewastującą system ubezpieczeń społecznych oraz niezwykle szkodliwą dla całego systemu polityk społecznych w Polsce, a zarazem dla funkcjonowania polskiej gospodarki.
Tak głębokie zmiany systemowe, powinny być poprzedzone szczegółowymi badaniami i analizami. Niestety, należy podkreślić brak jakiejkolwiek próby oszacowania wpływu proponowanych rozwiązań na stabilność finansową Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, budżet państwa oraz negatywnych skutków dla polskiej gospodarki. Wnioskodawca zignorował jedną z najważniejszych zasad systemu ubezpieczeń społecznych jaką jest zasada solidaryzmu międzypokoleniowego. Gwarantuje ona finasowanie świadczeń bieżącymi dochodami pochodzącymi przede wszystkim ze składek osób ubezpieczonych. Równie ważną zasadą systemu ubezpieczeń społecznych w Polsce jest ich powszechność, która polega na udziale w systemie wszystkich uczestników rynku pracy, tak aby zabezpieczyć ich dochody w okresach, kiedy tracą zdolność do ich osiągania. Wprowadzenie dobrowolności partycypacji w ubezpieczeniu społecznym doprowadzi do chaosu i braku przewidywalności planowanych wpływów do FUS oraz pozbawi przedsiębiorców ochrony ubezpieczeniowej, a utrzymanie systemu będzie zależne od osób objętych obowiązkowym ubezpieczeniem, w tym przede wszystkim od pracowników zatrudnionych na podstawie umów o pracę. Na takie rozwiązanie NSZZ „Solidarność”
nie wyraża zgody.
Projekt nie zawiera żadnej analizy wpływu proponowanych rozwiązań na wysokość świadczeń emerytalnych osób, które znaczną część swojego życia spędzą jako osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą. Projekt nie zawiera odniesienia proponowanych rozwiązań do konstytucyjnej zasady prawa do zabezpieczenia społecznego (art. 67 Konstytucji RP). Projekt nie zawiera analizy kosztów społecznych związanych z sytuacją utraty zdolności do pracy (przykładowo w wyniku wypadku przy pracy) osoby, która nie będzie podlegała ubezpieczeniu. Nie zawiera próby analizy proponowanych rozwiązań w kontekście renty rodzinnej i renty rodzinnej wypadkowej.
Przedstawiony projekt charakteryzuje się bardzo niską jakością legislacyjną proponowanych rozwiązań – przykładowo rodzi się pytanie czy intencją wnioskodawcy jest, aby składka na ubezpieczenia społeczne była dobrowolna dla osób prowadzących działalność gospodarczą, a obowiązkowa w odniesieniu do osób współpracujących przy prowadzeniu działalności gospodarczej?
Ze względu na wykazane powyżej szkodliwości proponowanych zmian oraz poważne mankamenty projektu i jego uzasadnienia NSZZ „Solidarność” apeluje do Pań Posłanek i Panów Posłów o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu.