Uchwała I KZD ws. swobody porusza­nia się oraz wyboru miejsca pracy i zamieszkania (26/81)

Wolność osobista człowieka wyraża się między innymi swobodą porusza­nia się oraz wyboru miejsca pracy i zamieszkania, w tym również poza granicami swego kraju. Ten element wolności osobistej był i jest w na­szym kraju naruszany, co wyraża się utrudnianiem Polakom wyjazdów za granicę oraz powrotów do Polski emigrantom. Decyzje władz w tej sprawie motywowane są opacznie pojmowanymi celami ekonomicznymi, a nie względami humanitarnymi. Trzeba tu wspomnieć o problemie Mazurów, Warmiaków i Ślązaków, którzy opuścili kraj w ramach tzw. akcji łączenia rodzin, co w rzeczywistości sprowadzono do haniebnej transakcji handlo­wej. Nie zrobiono nic, by ludność tę związać silniej z naszym krajem. Niszczony jest ich styl życia, obyczaje, najwyższe wartości. Bolesne to sprawy, tym bardziej, że ludziom tym odcięto możliwość powrotu. Problem ten dotyczy również emigrantów politycznych. Utrudnienia w zakresie swobody migracji ludności wynikają z niekorzystnych przepisów praw­nych, funkcjonującego reżimu, procedur administracyjnych, stosowanych przez MSW i MO. Żądamy usunięcia tych utrudnień poprzez:

1) Wprowadzenie aktów legislacyjnych respektujących prawo wyboru przez człowieka kraju, w którym zamierza zamieszkać i pracować zgodnie, z Kartą Praw Człowieka i Obywatela, ratyfikowaną przez Polskę.

2) Wprowadzenia aktów legislacyjnych umożliwiających powroty wszyst­kim emigrantom — między innymi poprzez wprowadzenie możliwości po­siadania podwójnego obywatelstwa.

3) Zlikwidowanie utrudnień administracyjnych w bieżącej praktyce wy­dawania paszportów.

4) Zlikwidowanie przewlekłego trybu wydawania paszportów, przez wpro­wadzenie prawnych możliwości posiadania stałego paszportu przez obywa­teli PRL.

Uchwała I KZD ws. „Założeń do projektu ustawy o radach narodowych” (25/81)

W związku z opublikowaniem przez Zespół Rady Państwa „Założeń do projektu ustawy o radach narodowych” i zbliżającym się terminem upływu kadencji rad narodowych stopnia podstawowego (5 luty 1982 r.) I Zjazd Delegatów stwierdza, co następuje:

„Założenia” zmierzają do utrzymania dotychczasowej roli FJN, w szczegól­ności przewidują one, że FJN zachowa dotychczasową wyłączność w za­kresie opracowywania programu wyborczego i zgłaszania kandydatów na radnych, a radnych zobowiązują do współdziałania z FJN.

Uniemożliwia to społeczeństwu zaprezentowanie swej woli, a tym samym narusza podstawową zasadę Konstytucji PRL, w myśl której władza w Pol­sce należy do ludu pracującego miast i wsi. Nie ma praworządności, do­póki zasada ta nie jest respektowana.

Droga do realizacji suwerenności narodu wiedzie przez demokratyczne wybory do ciał przedstawicielskich.

Domagamy się, aby ordynacje wyborcze do ciał przedstawicielskich za­pełniły organizacjom społecznym i politycznym swobodę zgłaszania kandy­datów. Pozostawienie danej organizacji poza FJN nie powinno ograniczać tego prawa. Prawo zgłaszania kandydatów winny mieć także grupy obywa­teli.

Liczba kandydatów winna być nieograniczona. Tajność głosowania oraz dokonanie aktu rzeczywistego wyboru muszą być obowiązkowe. Wszystkie organizacje i grupy obywateli zgłaszające kandydatów winny mieć swych mężów zaufania w komisjach wyborczych wszystkich szczebli.

Wobec nadchodzącego terminu wyborów do rad narodowych, zalecamy Komisji Krajowej powołanie zespołu do opracowania związkowego projektu ordynacji wyborczej.

Żądamy wyłączenia z opracowywanej ustawy o radach narodowych ja­kichkolwiek sformułowań determinujących przyszłe zasady wyborcze. Za­łożenia do projektu ustawy o radach narodowych opierają się na obecnym podziale terytorialnym kraju, który został źle opracowany. Podział ten nie sprawdza się w praktyce, czego dowodem są liczne zgłoszenia gmin, zakła­dów i całych regionów o włączenie do innej jednostki administracyjnej.

Żądamy, aby ustawa o radach narodowych zapewniała poszanowanie opi­nii społecznej miast i gmin w sprawie podziału administracyjnego.

Uchwała I KZD ws. zobowiązania KK do podjęcia praktycznych działań dla udzielenia pomocy w nauczaniu historii i języka ojczystego oraz nauk społecznych (24/81)

Troska o wychowanie młodych pokoleń w duchu prawdy i narodowej tradycji jest jednym z ważnych zadań naszego Związku. Dlatego uczestnicy I Zjazdu Delegatów zobowiązują Komisję Krajową do natychmiastowego podjęcia praktycznych działań dla udzielenia pomocy w nauczaniu historii i języka ojczystego oraz nauk społecznych. W tym celu Związek powinien wydać specjalne zeszyty, które będą służyły jako pomoc w nauce historii, języka polskiego i nauk społecznych w szkołach i przy samokształceniu. Zeszyty te staną się również jednym z instrumentów społecznego wycho­wania młodzieży.

Uchwała I KZD ws. wydarzeń bydgoskich i pociągnięcia winnych do odpowiedzialności (23/81)

Przez kilka miesięcy społeczeństwo z uwagą śledziło przebieg postępo­wania karnego przygotowawczego, prowadzonego w celu ustalenia winnych wydarzeń bydgoskich i pociągnięcia ich do odpowiedzialności karnej. Wy­niki śledztwa miały przekonać wszystkich o równości wobec prawa, o tym, że nikt nie może stać ponad prawem.

Umorzenie postępowania karnego wobec osób winnych ewidentnego ła­mania praworządności godzi w podstawowe gwarancje zawartych porozu­mień społecznych, godzi w poczucie bezpieczeństwa każdego obywatela. Działania takie podważają zaufanie do linii porozumień społecznych. Po­nadto umorzenie postępowania karnego w sprawie bydgoskiej świadczy o tym, że Prokuratura w Polsce nie spełnia nadal swoich funkcji strażnika praworządności, organu z mocy ustawy powołanego do nadzoru nad przestrzeganiem prawa i do ścigania winnych jego naruszania.

Przypominamy, że nie ustalono nigdy winnych naruszania prawa przez osoby sprawujące władzę — w tym tragicznych wydarzeń roku 1956 i 1970, w których zginęli robotnicy walczący o godność. Działanie Prokuratury, jak wskazuje na to sprawa bydgoska, nie uległo zmianie.

Nasz Zjazd, jako najwyższa władza Związku, wyraża votum nieufności Prokuraturze i osobiście Prokuratorowi Generalnemu Lucjanowi Czubińskiemu. Zjazd zwraca się do Rady Państwa o odwołanie L. Czubińskiego ze stanowiska oraz przedsięwzięcie innych środków przywracających Pro­kuraturze jej właściwą funkcję.

I Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” w pełni podziela stanowisko Za­rządu Regionu Bydgoskiego NSZZ „Solidarność” wyrażone w oświadczeniu i uchwale z dnia 3 września, podjętej w związku z umorzeniem śledztwa w sprawie tzw. wydarzeń bydgoskich. Zjazd daje wyraz przekonaniu, że słuszne żądania Regionu Bydgoskiego zostaną w pełni zrealizowane.

Delegaci I Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność” przyjmują na siebie gwarancje włączenia „sprawy bydgoskiej” i szeregu innych spraw noszą­cych znamiona łamania praworządności jako jednego z zasadniczych punk­tów programu i strategii Związku w obronie podstawowych praw czło­wieka. Obrona tych praw należy do statutowych obowiązków Związku.

Uchwała I KZD ws. umowy o współpracy ze Związkiem Literatów Polskichze Stowarzyszeniem Filmowców Polskich, ze Stowarzyszeniem Polskich Artystów Plastyków oraz z Niezależnym Zrze­szeniem Studentów (21/81)

Zobowiązujemy krajowe władze Związku, które zostaną wybrane na obec­nym Zjeździe, do podjęcia starań o podpisanie umów o współpracy ze Związkiem Literatów Polskich, ze Stowarzyszeniem Filmowców Polskich, ze Stowarzyszeniem Polskich Artystów Plastyków oraz z Niezależnym Zrze­szeniem Studentów.

Uchwała I KZD ws. realizacji punktu 3 Porozumienia Gdań­skiego (20/81)

Nasz Związek walczy o pełną realizację punktu 3 Porozumienia Gdań­skiego: dostęp do środków komunikowania społecznego, jest niezbędnym sposobem porozumienia się władz Związku z ogółem członków, a tym sa­mym warunkiem funkcjonowania Związku; fakt ten uzasadnia użycie naj­skuteczniejszych form nacisku w tej sprawie.

Członkowie „Solidarności” w Komitecie do spraw Radia i Telewizji oraz PP Stacje Radiowe i Telewizyjne są gotowi poprzeć starania KKP o dostęp Związku do środków komunikowania społecznego, stosując akcję protesta­cyjną. Dlatego Rząd podjął uchwałę nr 185/81. Grozi ona ciężkimi represja­mi uczestnikom akcji protestacyjnej w Radio i Telewizji. Uchwała ta jest sprzeczna z uzgodnionymi częściami projektu ustawy o związkach zawodo­wych i narusza Porozumienie Warszawskie, które zobowiązuje strony do przestrzegania tych uzgodnień.

I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” wzywa Rząd do rozwa­żenia sprawy i odwołania uchwały nr 185/81.

Jednocześnie Zjazd wzywa rząd do dalszych rozmów na temat realizacji punktu 3 Porozumienia Gdańskiego i prowadzenia ich z troską o spokój społeczny, tak ważny w warunkach napięcia spowodowanego bankructwem polityki gospodarczej.

Uchwała I KZD ws. umożliwienia pracownikom cywilnym MON i MSW zrzeszania się w NSZZ „Solidarność”(19/81)

W związku z próbami wyłączenia pracowników cywilnych MON i MSW oraz pracowników mianowanych administracji z możliwości zrzeszania się w NSZZ „Solidarność” Zjazd zobowiązuje władze krajowe Związku do uży­cia wszystkich dostępnych Związkowi środków obrony naszych członków dla zabezpieczenia prawa swobodnego, zgodnego z konwencjami między­narodowymi, działania NSZZ „Solidarność” w obu resortach i w organach administracji.

Zjazd uważa, że specyfika resortów MSW i MON oraz organów admini­stracji nie jest żadną podstawa do ograniczania prawa działalności którego­kolwiek z istniejących w kraju związku zawodowego.

Uchwała I KZD ws. poparcia środowisk akademickich (18/81)

Delegaci na I Zjazd Delegatów Niezależnego Samorządnego Związku Za­wodowego „Solidarność” popierają stanowisko środowisk akademickich, zgodnie z którym warunkiem dobrego funkcjonowania szkół wyższych i roz­woju nauki w Polsce jest pełna realizacja w przygotowywanej ustawie o szkolnictwie wyższym zasad samorządności szkół. Zasadzie tej powinny być podporządkowane wszystkie rozwiązania szczegółowe ustawy.

I Krajowy Zjazd Delegatów zobowiązuje władze Związku do zdecydowa­nych działań na rzecz przyjęcia ustawy o szkolnictwie wyższym w postaci akceptowanej przez społeczność akademicką nauczycieli i studentów.

Uchwała I KZD ws. obrony samorządu pracowniczego (16/81)

Delegaci na I Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” wzywają członków Związku i wszystkich pracowników do obrony samorządu pracowniczego. Władze przerażone perspektywą rozwoju i utrwalania się samorządu próbu­ją zdusić go w zarodku, pozbawiając prawa do zarządzania przedsiębior­stwami, a w szczególności prawa powoływania i odwoływania dyrektorów. Dzieje się to pod pozorami ochrony własności ogólnospołecznej i państwo­wej, a w rzeczywistości w imię egoistycznych interesów biurokratycznego aparatu partyjno – państwowego.

Podjęta ostatnio obrona tzw. nomenklatury jest próbą utrzymania tego samego systemu doboru kadr, w którym mianowani według kryteriów poli­tycznych kierownicy gospodarki doprowadzili ją do obecnej katastrofy.

Oficjalna propaganda utrzymuje, że projekt rządowy jest ze zrozumieniem przyjmowany przez większość społeczeństwa. W tej sytuacji Zjazd działając zgodnie z pkt. l art. 8 Konstytucji PRL, która stwierdza:

„Prawa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej są wyrazem interesów i woli ludu pracującego…” zwraca się do Sejmu PRL o podjęcie decyzji o jak naj­szybszym przeprowadzeniu ogólnonarodowego referendum w sprawie kom­petencji samorządów. Referendum powinno być przeprowadzone przed uchwaleniem ustaw o przedsiębiorstwie i samorządzie przez Sejm PRL. W ustaleniu pytań i przeprowadzeniu referendum muszą brać udział związ­ki zawodowe.

Zjazd postanawia równocześnie, że w przypadku odmowy przeprowadze­nia referendum przez organa państwowe, Związek przeprowadzi referen­dum wśród załóg własnymi siłami.

Delegaci na I Zjazd wyrażają nadzieję, że posłowie uszanują wolą załóg i podejmą decyzję w pełni uwzględniającą ich aspiracje. Dlatego delegaci naI Zjazd zwracają się do Sejmu PRL, aby nie uchwalał ustaw w brzmie­niu, które narzucić próbuje Rząd. Uchwalenie projektu niezgodnego z wolą załóg spowoduje wzrost napięcia, utrudni wyjście z ruiny gospodarczej i całkowicie załamie zaufanie społeczeństwa do Sejmu.

Tak postępując Sejm zaprzepaściłby historyczną szansę przeprowadzenia demokratycznej reformy, a społeczeństwo stanęłoby przed problemem pod­jęcia samodzielnych działań.

Delegaci na Zjazd oświadczają, że Związek nie zaprzestanie walki o autentyczny samorząd, jak również bezwzględnie bronić będzie swoich członków przed poniesieniem kosztów wynikających z reformy niezaakceptowanej przez społeczeństwo. Walkę tę prowadzić będziemy przy pomocy wszelkich dostępnych środków. Z całym naciskiem podkreślamy, że w przy­padku uchwalenia ustawy o samorządzie w kształcie istotnie odbiegającym od woli załóg, Związek zmuszony będzie podjąć bojkot ustawy oraz działania zapewniające nieskrępowane funkcjonowanie autentycznym samorzą­dom.

Uchwała I KZD ws. powołania Międzyregionalnego Funduszu Inwalidzkiego

W związku z uchwałą ONZ proklamującą rok 1981 Międzynarodowym Rokiem Inwalidy i Osób Niepełnosprawnych, wobec bezczynności władz i wielu drastycznych niedociągnięć w dziedzinie niesienia pomocy tej grupie społecznej, pragnąc przyjść z jak najszybszą pomocą inwalidom oraz cho­rym nie mającym do tej pory możliwości korzystania z nowoczesnego sprzę­tu inwalidzkiego, rehabilitacyjnego i szpitalnego — I Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” uchwala powołanie MIĘDZYREGIONALNEGO FUNDUSZU INWALIDZKIEGO.

Głównym zadaniem Funduszu tworzonego z jednorazowych kwot założy­cielskich oraz ze stałych dotacji regionów będzie finansowanie produkcji w/w sprzętu oraz prac badawczych i projektowych w tej dziedzinie.

Krajowe władze wykonawcze Związku opracują i zatwierdzą statut i re­gulamin działania Funduszu, uwzględniając wytyczne stanowiące załącznik do niniejszej uchwały.