Tag: Prezydium

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” przedkłada propozycję w sprawie wzrostu w 2024 roku: wynagrodzeń w gospodarce narodowej, w tym w państwowej sferze budżetowej, minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz emerytur i rent z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wraz z opinią do Wieloletniego Planu Finansowego Państwa na lata 2023-2026 (zwany dalej WPFP lub Planem), przekazanego partnerom społecznym 27 kwietnia 2023 r.

1. Na podstawie art. 16 ust.4 ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2232 z późn. zm.) Prezydium KK NSZZ „Solidarność” proponuje, aby w 2024 roku:

-wzrost wynagrodzeń w gospodarce narodowej wynosił nie mniej niż 12,71%

-wzrost wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej wynosił nie mniej niż 20 %

-wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę wynosił:

-od 1 stycznia 2024 r. nie mniej niż 13,89 % (o 500 zł);

-od 1 lipca 2024 r. nie mniej niż 6,09 % (o 250 zł)

-wskaźnik waloryzacji emerytur i rent wynosił nie mniej niż średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług w 2023 roku, o którym mowa w art. 89 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 504 z późn. zm.), zwiększony o co najmniej 50% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia za pracę w roku 2023.

Prezydium KK zastrzega sobie prawo korekty zaproponowanych wzrostów wynagrodzeń oraz emerytur i rent m.in. w przypadku zmiany przez stronę rządową prognozowanych wskaźników makroekonomicznych stanowiących podstawę do prac nad projektem ustawy budżetowej na 2024 rok lub innych zdarzeń wpływających negatywnie na dochody pracowników.

Prezydium KK uznaje za konieczny tak wysoki wzrost wynagrodzeń w sferze budżetowej z uwagi na drastyczny spadek wartości realnych wynagrodzeń w sferze finansów publicznych  wynikający z wysokiego poziomu inflacji w ostatnich latach przy jednoczesnym braku odpowiedniego wzrostu płac w państwowej sferze budżetowej. Spadek wartości realnych wynagrodzeń w związku z nadmiernym poziomem inflacji w 2023 r zgodnie z aktualną prognozą wyniesie około 4,2 pp., a w 2022 r. wyniosło ponad 10 pp.

Mając jednocześnie na uwadze stan finansów publicznych oraz prognozy gospodarcze, proponujemy alternatywne rozwiązanie w podziale na kolejne etapy. I tak:

• jeszcze w 2023 roku przeznaczyć środki na wynagrodzenia w sferze finansów publicznych w wysokości gwarantującej powstrzymanie spadku ich wartości realnej, to jest o około 4,2 pp,
• w kolejnych latach zagwarantować wzrost wynagrodzeń w sferze finansów publicznych na poziomie co najmniej zakładanej inflacji powiększonej o co najmniej 3 do 4 pp  dla zniwelowania spadku realnych wynagrodzeń w latach 2021 – 2023.

Ponadto Prezydium KK zauważa, że w okresach wysokiej inflacji zwiększa się potrzeba szybkiej reakcji na spadek siły nabywczej najniższych świadczeń, dlatego aktualnym pozostaje postulat NSZZ „Solidarność” systemowego uregulowania waloryzacji najniższych świadczeń emerytalno-rentowych, tak aby ich coroczny wzrost odpowiadał dynamice wzrostu minimum egzystencji.

1. Wieloletni Plan Finansowy

Prezydium  KK zgadza się z diagnozą, że nadal istnieje duża niepewność związana z poważnymi ryzykami wskazanymi w dokumencie takim jak: dalszy przebieg wojny na Ukrainie, jej wpływ na światową gospodarkę, napływ emigrantów z Ukrainy, stopień realizacji projektów z KPO, sytuacja gospodarcza w Unii Europejskiej.

Mając powyższe na uwadze należy z dużą ostrożnością podchodzić do powrotu do stabilizacyjnej reguły wydatkowej, biorąc pod uwagę konieczność przedłużenia pomocy zarówno dla obywateli, jak i przedsiębiorstw.

Mimo upływu roku od ostatniej aktualizacji nadal nie uwzględniono wpływu powrotów migrantów na Ukrainę na krajowy rynek pracy. Prezydium KK podtrzymuje wniosek  o przygotowanie scenariusza dotyczącego sytuacji na rynku pracy uwzględniającego powrót części obywateli Ukrainy do Ojczyzny w czasie trwania i po zakończeniu konfliktu zbrojnego.

Prezydium KK zwraca uwagę, że w Unii Europejskiej trwa dyskusja o zmianach w nadzorze finansów publicznych i koordynacji polityk gospodarczych, które mogłyby zostać wprowadzone od 2024 roku, a do końca 2023 roku obowiązuje zmodyfikowana w 2022 roku stabilizująca reguła wydatkowa.

WPFP zakłada, że w bieżącym roku tempo wzrostu gospodarczego w Polsce znacząco wyhamuje – realny PKB wzrośnie o 0,9%. W kolejnych latach nastąpi stopniowe ożywienie gospodarki – w 2024 roku tempo wzrostu realnego PKB wyniesie 2,8%, a w latach 2025-2026 odpowiednio 3,2% oraz 3,0%.

Prezydium KK zwraca uwagę, że prognoza wzrostu realnego PKB jest ostrożna, biorąc pod uwagę, że wzrost realnego PKB w 2022 był wyższy niż zakładano w WPFP w 2021 r. oraz zanotowano mniejszy niż oczekiwano spadek realnego PKB w I kwartale 2023 r. (Szybki szacunek produktu krajowego brutto za I kwartał 2023 roku, GUS).

Inflacja w 2022 roku wyniosła średnio 14,4% według metodologii krajowej (CPI) oraz 13,2% według metodologii unijnej (HICP). Ze względu na wysoką inflację przeciętne wynagrodzenie obniżyło się w ujęciu realnym o 2,4% (r/r).

Analizując dotychczasowe miesięczne wysokości poziomu inflacji w 2023 roku (styczeń – 17,2%, luty – 18,4%, marzec 16,1%, kwiecień – 14,7%) trudno przyjąć osiągnięcie średniorocznej inflacji na poziomie 12%. Pomimo zakładanego w WPFP spadku dynamiki wzrostu CPI zdaniem Prezydium KK przedstawione projekcje inflacji są niedoszacowane.

W kolejnych latach zakłada się spadek inflacji lecz jego tempo będzie coraz wolniejsze. Zgodnie z prognozą, średnioroczna inflacja wyniesie 6,5% w 2024 roku, 3,9% w 2025 roku oraz 3,1% w 2026 roku. Głównymi czynnikami, które będą wpływały na obniżanie się inflacji będą: stabilizacja cen surowców energetycznych i żywności na rynkach światowych, relatywnie niska dynamika spożycia prywatnego (zwłaszcza w br.) oraz restrykcyjna polityka pieniężna. Jednak czynniki te obarczone są także dużą dozą niepewności.

Podkreślenia wymaga fakt, że udział inwestycji w Polsce co prawda zanotował w 2022 roku duże przyspieszenie (wzrost o 4,6%), ale było to tempo wolniejsze od wzrostu gospodarki, a stopa inwestycji (udział inwestycji w PKB) spadła do poziomu 16,8%. Z zaskoczeniem Prezydium KK przyjmuje tezę, zawartą w ocenie bieżącej sytuacji gospodarczej, że stosunkowo odporne na niekorzystne warunki makroekonomiczne okazały się inwestycje. Polska oddala się od celu wskazanego w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (SOR) gdzie założono, że stopa inwestycji w stosunku do PKB wzrośnie do ponad 25%. Rząd w następnych latach przewiduje wzrost inwestycji na poziomie do ok. 4,2% w relacji do PKB. Poważne wątpliwości budzi stwierdzenie o ożywieniu gospodarki w oparciu o ich wzrost, wynikający m.in. z rozpoczęcia realizacji projektów zaplanowanych w Krajowym Planie Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) oraz ze zwiększonych dostaw sprzętu militarnego. O ile druga przesłanka jest realna, o tyle realizacja KPO nadal jest nie rozstrzygnięta (część dotacyjna KPO jest prefinansowana przez Polski Fundusz Rozwoju w kwocie 1 169 898 tys. zł). Powstaje pytanie jak będzie wyglądało dalsze finansowanie inwestycji publicznych, jeżeli Polska nie złoży skutecznie wniosku w zakresie KPO.

Rozczarowuje utrzymanie podwyższonych stawek VAT w kolejnym roku.

W zakresie rynku pracy w pierwszej kolejności pozytywnie należy ocenić postawiony w Planie cel jakim jest zwiększenie zatrudnienia. Przewiduje się, że wskaźnik zatrudnienia osób w wieku 20–64 lata (w %), będzie wynosił odpowiednio 76,7% w 2023 r., 77,2% w 2024 r., 77,8% w 2025 r. oraz 78,0% w 2026 r., a podejmowane działania mają koncentrować się na poprawie bezpieczeństwa i warunków pracy i ograniczenia liczby osób zatrudnionych  w warunkach narażenia na czynniki niebezpieczne tj. szkodliwych i uciążliwych, co również należy ocenić pozytywnie. Oczywiście są to bardzo istotne działania, które przyczynią się do obniżenia liczby wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz wynikających z tego strat ekonomicznych i społecznych, jednakże w planie finansowym powinno położyć się równie duży nacisk na deficyty w zawodach związane z problemami demograficznymi. Prezydium Komisji Krajowej podkreśla, że stopa bezrobocia nie jest najbardziej wymiernym wskaźnikiem w kontekście obecnej i prognozowanej sytuacji na rynku pracy w Polsce, a plan w znacznej mierze na niej bazuje. Według danych opublikowanych przez Eurostat w dniu 1 lutego 2023 r. stopa bezrobocia pod koniec 2022 roku wyniosła w Polsce 2,9%. (wobec 6,1% w Unii Europejskiej i 6,6% w strefie euro). Według tych danych Polska zajęła drugie po Czechach (2,3%), miejsce pod względem najniższej stopy bezrobocia w UE. Jednocześnie, jak wskazano powyżej, mamy poważny problem demograficzny. Współczynnik dzietności w Polsce w roku 2019 wyniósł 1.44 (dane wg Eurostat). Wskaźnik stopy bezrobocia może być w tym zakresie zniekształcony poprzez różnice w zakresie osób wchodzących dopiero na rynek pracy oraz np. osób opiekujących się dziećmi. W tym zakresie nadal nierozwiązany jest problem łączenia pracy z życiem rodzinnym, zwłaszcza w przypadku kobiet i to pomimo bardzo niskiego współczynnika dzietności. Ww. dysproporcje utrzymują się od wielu lat, co potwierdza mniejszy napływ młodej rodzimej siły roboczej na polski rynek pracy. Pamiętać jednocześnie należy, że ww. trend jest bardzo niekorzystny gdyż tzw. współczynnik zastępowalności demograficznej wynosi 2.1. W tym zakresie istnieją istotne wyzwania i zagrożenia dla polskiego rynku pracy, na temat których przedmiotowy plan milczy.

W tym kontekście należy zgodzić się z prognozą długoterminową, że stopa bezrobocia nie będzie znacząco rosnąć, jednakże nie będzie to wynikało w takim stopniu z dobrej sytuacji na rynku pracy, co z niskiej dzietności w polskich rodzinach, która w połączeniu z cyfryzacją  i automatyzacją pracy będzie stanowiła „korektę” stopy bezrobocia.

WPFP sygnalizuje zamiar wprowadzenia na stałe dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów, tzw. 14 emerytury (zakładany koszt w 2023 r. 11,6 mld zł, który ma wzrosnąć do 13,1 mld zł w roku 2026 ), jednocześnie w dniu 17 maja projekt rządowej ustawy został wniesiony do Sejmu. Prezydium KK zwraca uwagę, że wypłata dodatkowej kwoty w roku nie zabezpiecza dochodów najuboższych świadczeniobiorców, tym bardziej, że taki “ryczałt” nie zwiększa świadczenia emerytalno-rentowego. Ponadto arbitralne ustalanie wysokości kryteriów dochodowych oraz terminów wypłat świadczeń nie stabilizuje sytuacji finansowej świadczeniobiorców.

Prezydium KK zwraca uwagę, że z opublikowanych w marcu przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych informacji o minimach egzystencji dla gospodarstw domowych w 2022 roku wynika, że już jedynie jeden typ gospodarstw (jednoosobowe) nie przekracza kryteriów dochodowych uprawniających do pomocy społecznej, z tym, że wartość ta jest niższa jedynie o 1 zł od kryterium dochodowego. Prezydium KK podkreśla, że wśród dominujących wydatków najuboższych gospodarstw są wydatki na utrzymanie mieszkania. W roku 2022 wydatki wzrosły wolniej niż ogólnie CPI w tej kategorii, gdyż istniała możliwość skorzystania z oferowanych osłon (ograniczenie cen energii, dodatki energetyczne, dotacje do zakupu paliw stałych). Z WPFP wynika, że taka pomoc w 2024 roku nie będzie oferowana dla najuboższych gospodarstw, co oznacza, że przy niezmienionych (podwyższonych) kryteriach dochodowych istnieje duże zagrożenie zwiększenia się skali ubóstwa. Biorąc pod uwagę cele jakie zawarto w deklaracji z Porto w 2021 roku, Polska powinna dążyć do ograniczenia ubóstwa obywateli. Ignorowanie sygnałów ostrzegawczych może doprowadzić do oddalenia się od przyjętych celów, ale co gorsza do znacznego pogorszenia się sytuacji ekonomicznej najwrażliwszych grup społecznych.

Prezydium KK zwraca się o określenie dalszej perspektywy utrzymywania nierównomiernie wyższego obciążenia składką zdrowotną odprowadzaną w ramach zatrudnienia w porównaniu z ponoszoną przez przedsiębiorców, w tym zróżnicowania procentowego oraz progów jej wysokości przy opodatkowaniu w formie ryczałtu.

Ponadto w świetle stwierdzenia (cyt.): ,,Pozytywny wpływ na poziom składek na ubezpieczenia społeczne mieli również cudzoziemcy legalnie pracujący w Polsce. Liczba obcokrajowców  z ubezpieczeniem emerytalnym w czerwcu 2022 roku przekroczyła milion osób” uzasadnione jest oszacowanie kształtowania się liczby cudzoziemców i jej wpływu na wolumen składki na ubezpieczenie zdrowotne.

W prognozie zostało uwzględnione stopniowe zwiększanie nakładów na ochronę zdrowia do 2024 roku do osiągnięcia poziomu 6% PKB. Po zakończeniu prac grupy roboczej do spraw starzenia się ludności (AWG) nad prognozami dotyczącymi opieki zdrowotnej, weszła w życie ustawa z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1773). Zakłada ona stopniowe zwiększanie nakładów na ochronę zdrowia do 2027 roku aż do osiągnięcia poziomu 7% PKB.

Wyjaśnić należy czy w roku 2024 planowane jest przejęcie przez NFZ finansowania zadań, które były finansowane przez budżet państwa. Jeżeli tak to w jakiej wysokości oraz które zadania. W Funkcji 20. Zdrowie. Prezydium proponuje określić działania, stopnie ich osiągnięcia w ramach (cyt.): ,,(…) zapewnienia trwałego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej, ze szczególnym uwzględnieniem świadczeń ratujących życie” i ,,- związanych z rozwojem medycyny transplantacyjnej, chorób układu krążenia oraz innych programów polityki zdrowotnej; -podobnie jak określono dla działań związanych z rozwojem opieki onkologicznej, świadczeń transfuzjologicznych oraz rejestracji leków”.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, działając na mocy postanowień § 1 Uchwały KK nr 30/15 ws. zasad i trybu postępowania w sprawach o rozszerzenie obszaru działania organizacji zakładowych i międzyzakładowych oraz Uchwały KK nr 23/16 ws. scedowania na Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” uprawnienia wynikającego z § 1 Uchwały KK nr 30/15, wyraża zgodę na rozszerzenie zasięgu działania Organizacji Międzyzakładowej NSZZ ,,Solidarność” Pracowników i Funkcjonariuszy Policji w Gdańsku, wpisanej do Rejestru Podstawowych Jednostek Organizacyjnych Związku prowadzonego przez Region Gdański NSZZ „Solidarność”, na Komendę Powiatową Policji w Sztumie, znajdującą się na terenie działania Regionu Elbląskiego NSZZ „Solidarność”.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” dokonując oceny rewizji KPO podkreśla następujące kwestie:

1. Polska nie złożyła wniosku o realizacje inwestycji i reform z tzw. pierwszej transzy Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO).
2. Po roku od zapowiedzi nadal oczekujemy na realizację zaleceń dot. zapewnienia skutecznych konsultacji publicznych i zaangażowania partnerów społecznych w proces kształtowania polityki (CSR3 2019 i CSR4 2020) poprzez podniesienie jakości stanowionego prawa i uchwalenie nowelizacji Regulaminów Sejmu, Senatu i Rady Ministrów, która wprowadzi obowiązkową ocenę skutków i konsultacje społeczne projektów ustaw zgłaszanych przez posłów i senatorów. Umożliwi to ukrócenie praktyki stosowania procedury przyspieszonej do przypadków dokładnie określonych i wyjątkowych.
3. Pierwsze posiedzenie Komitetu Monitorującego do Spraw Planu Rozwojowego zostało zwołane dopiero na dzień 17 maja 2023 r.
4.  Rewizja KPO wynika ze zmiany rozporządzenia ustanawiającego Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, które weszło w życie w marcu 2023 r. i jest obowiązkowa do przeprowadzenia w 2023 r., przede wszystkim ze względu na konieczność zaprogramowania działań dotyczących REPowerEU, którego głównym celem jest uniezależnienie Europy od rosyjskich paliw kopalnych przed 2030 r.
5. Agresja Rosji na Ukrainę wywarła ogromny, negatywny wpływ na polską gospodarkę: tempo wzrostu gospodarczego, silny wzrost inflacji. Dlatego Rewizja KPO ma na celu również urealnienie planowanych do realizacji w ramach KPO działań ze względu na obiektywne okoliczności, które nastąpiły po wydaniu w czerwcu 2022 r. decyzji wykonawczej Rady UE zatwierdzającej KPO oraz stanowi podstawę do dostosowania części dotacyjnej programu do zaktualizowanej jego wartości, zgodnie z notą Komisji Europejskiej z czerwca 2022 r. Głównym celem aktualizacji KPO jest uwzględnienie w realizacji reform i inwestycji KPO zmieniającej się sytuacji społeczno-gospodarczej, w tym wzrostu poziomu inflacji, załamania łańcuchów dostaw, głównie w wyniku wojny w Ukrainie, jak również brak środków z RRF na przygotowanie i uruchomienie inwestycji z części pożyczkowej KPO (inwestycje w części dotacyjnej korzystają z prefinansowania krajowego).
6. Dostosowanie zapisów KPO do zaktualizowanego w 2022 r. maksymalnego wkładu finansowego na realizację KPO dla Polski.
7. Zgodnie z Materiałem informacyjnym nt. zaproponowanych zmian w ramach rewizji Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) Rewizja KPO nie zmienia zasad jego realizacji, w tym obowiązku zakończenia realizacji KPO do czerwca 2026 r.
8. Zaproponowane zmiany w KPO objęły 5 z 6 komponentów. Rewizją zostało objętych 13 z 48 reform (9 z części grantowej i 4 z części pożyczkowej) oraz 39 z 54 inwestycji (27 z części grantowej i 12 z części pożyczkowej KPO). Propozycje zmian do rewizji dotyczą 36 kamieni milowych (21 z części grantowej i 15 z części pożyczkowej KPO) i 80 wskaźników (58 z części grantowej i 22 z części pożyczkowej).

Prezydium Komisji Krajowej w ramach konsultacji publicznych przedstawia następujące uwagi szczegółowe:

Komponent A

(Str. 45)

A.4.7 – Ograniczenie segmentacji rynku pracy.

Zaproponowana zmiana polega na rezygnacji z objęcia obowiązkowymi składkami na ubezpieczenie społeczne wszystkich umów cywilnoprawnych i objęcie oskładkowaniem tylko umów zlecenia zasługuje na krytykę. Związek od wielu lat domaga się objęcia oskładkowaniem wszystkich umów cywilnoprawnych,  objęcia ich ochroną socjalną ,a termin wprowadzenia tych zmian był już wielokrotnie przesuwany.

(Str. 7)

A.1.3. – Wdrożenie reformy planowania i zagospodarowania przestrzennego.

Propozycja zmniejszenia wskaźnika docelowego dot. udziału gmin, które uchwaliły ogólne plany zagospodarowania przestrzennego ze 100 do 50% i dodanie wskaźnika 50% zakontraktowanych umów na plany ogólne z gminami może budzić wątpliwości ze względu na brak kryterium, które gminy zostaną objęte dofinansowaniem.

(Str. 40)

A4.4.1 – Dofinansowanie pracy zdalnej.

Proponuje się rezygnację z realizacji inwestycji ze względu na realizację jej założeń w ramach innych instrumentów i przekazanie zwolnionych środków w kwocie 44 mln euro do inwestycji A4.2.1 MALUCH+. Dofinansowanie programu Maluch + jest uzasadnione, jednak nie jest pewne czy pracodawcy są odpowiednio przygotowani do doposażenia pracy zdalnej.

(Str. 5)

Przewiduje się zmniejszenie liczby projektów w zakresie A8G z sektorów HoReCa, turystyka, kultura, które to mają na celu unowocześnienie lub dywersyfikację działalności MŚP. Zmiana dotyczy zarówno wartości docelowej jak i bazowej o ponad 50%. Z uzasadnienia zmiany wynika, iż jest ona podyktowana niskim zapotrzebowaniem tego sektora na inwestycje, jednakże nie wskazuje się z jakich wskaźników wynika obniżenie projektów aż o połowę.

(Str. 32 )

Nastąpiła zmiana terminu osiągnięcia wartości docelowej kamienia milowego A43G z I kwartału roku 2025 na rok 2026. W uzasadnieniu wskazano, że wynika to z opóźnienia w rozpoczęciu realizacji działań regionalnych. Nie wyjaśniono natomiast dlaczego owe opóźnienia się pojawiły. Koordynacja działań odnośnie do szkolenia zawodowego oraz uczenia się przez całe życie w regionach jest szczególnie istotna i powinna być traktowana priorytetowo w kontekście całej treści rewizji KPO.

(Str. 33)

Negatywnie należy ocenić zmniejszenie w zakresie wskaźnika A44G – utworzenia sieci funkcjonujących Branżowych Centrów Umiejętności zapewniających ukierunkowane podnoszenie umiejętności i przekwalifikowywanie, które są kluczowe dla potrzeb rynku pracy. Zakładano, że będzie ich 20 a ma być docelowo tylko 10. Z uzasadnienia wynika, iż jest to wynik opóźnienia we wprowadzaniu KPO.

(Str. 35)

Taka sama sytuacja dotyczy wskaźnika A50G – Opracowanie zoperacjonalizowanych programów wdrażania Zintegrowanej Strategii Umiejętności na poziomie regionalnym przez powołane Wojewódzkie Zespoły Koordynacyjne ds. kształcenia i szkolenia zawodowego oraz uczenia się przez całe życie. Termin realizacji ma ulec przesunięciu o rok tj.: na II kw. 2024 r.

Komponent B

Inwestycje B3 5.1. Inwestycje w energooszczędne budownictwo mieszkaniowe dla gospodarstw domowych o niskich i średnich dochodach.

 

(Str. 30-31)

Zakłada się zmianę miernika z liczby zakończonych puli mieszkań na liczbę puli rozpoczętych, z tym że rozpoczęcie inwestycji nastąpi dopiero w IV kw. 2024 r. (wobec planów ich zakończenia na II kw. 2024 r.).

Uzasadnieniem tej decyzji są obiektywne m.in czynniki zwiększające koszty realizacji wynikające z dynamicznej inflacji, wzrostu kosztów zatrudnienia oraz kosztów materiałów budowlanych. Obniżenie dynamiki inwestycji wydłuży znacznie realizację celu. Biorąc pod uwagę wysoką inflację w 2023 r. ale także w 2024 r., odsuwanie rozpoczęcia inwestycji w czasie wiąże się z ryzykiem kolejnych ograniczeń inwestycyjnych.

Komponent C

(Str. 85)

Wspieranie transformacji cyfrowej przez rozwój infrastruktury oraz podnoszenie e-kompetencji społeczeństwa.

Dokonano zmiany polegającej na zamianie przedsiębiorstw, administracji publicznej, nauczycieli i studentów na obywateli, administracji publicznej, nauczycieli i wykluczonych cyfrowo.

Zmiana wydaje się uzasadniona, przy czym sformułowania „obywatele” oraz „wykluczeni cyfrowo” są bardzo ogólne, co więcej w pojęciu „obywatele” mieszczą się osoby wskazane w kolejnych punktach, w tym w szczególności „wykluczone cyfrowo” (chyba, że ostatnie pojęcie ma z założenia obejmować obcokrajowców).

(Str. 86)

Zmniejszono liczbę przeszkolonych z 380 000 osób do 323 000 osób oraz dodano, iż wsparcie koncentrować się będzie na obywatelach potrzebujących podstawowych umiejętności cyfrowych, urzędnikach publicznych, osobach wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem oraz edukatorach i nauczycielach przeszkolonych na poziomie podstawowym i średnim.

„Urzędnik publiczny” jest pojęciem mało precyzyjnym.

(Str. 87 i 88)

Dodano osoby pełniące funkcję koordynatorów cyfrowych w szkołach (m.in. w celu wspierania nauczycieli przedmiotów innych niż informatyczne w wykorzystaniu technologii cyfrowych w nauczaniu innych przedmiotów) – 8000 osób do III kw. 2025 i 16000 do II kw. 2026.

(Str. 89)

Zmniejszono liczbę osób przeszkolonych w zakresie kompetencji cyfrowych, w tym umiejętności informatycznych z 190 000 osób (40% obywateli potrzebujących podstawowych, umiejętności cyfrowych; – 20% urzędników publicznych; – 20% wychowawców i nauczycieli; – 20% osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem) do 161 500 osób (obywatele potrzebujący podstawowych umiejętności cyfrowych; urzędnicy państwowi; pedagodzy i nauczyciele; osoby wykluczone i zagrożone wykluczeniem).

Zwracamy uwagę, że poprzednia wersja była bardziej precyzyjna i sprawdzalna.
We wcześniejszych punktach odwoływano się do pojęcia „urzędnika publicznego”, a w tym miejscu mowa jest o „urzędniku państwowym” – nie jest to ten sam krąg podmiotów, pytanie, czy jest to działanie zamierzone, i np. celowo wyłączeni zostali urzędnicy samorządowi.

(Str. 91)

 

Zwracamy uwagę, że poprzednia wersja była bardziej precyzyjna i sprawdzalna.
We wcześniejszych punktach odwoływano się do pojęcia „urzędnika publicznego”, a w tym miejscu mowa jest o „urzędniku państwowym” – nie jest to ten sam krąg podmiotów, pytanie, czy jest to działanie zamierzone, i np. celowo wyłączeni zostali urzędnicy samorządowi.

Komponent D

Inwestycji D1.2.1

(Str. 44)

Nie jest jasne jakie praktyczne skutki wiążą się z zaproponowaną zmianą opisu wskaźnika. Wybór szpitali powiatowych kwalifikujących się do dodatkowego wsparcia na utworzenie łóżek opieki długoterminowej i geriatrycznej odbywa się na podstawie zestawu szczegółowych kryteriów i obejmują one lokalne warunki. Jednym z nich jest zgodność z programem restrukturyzacji dla danego szpitala. Projektodawca modyfikuje to kryterium dodając na końcu nawias o treści „( o ile dotyczy)”.

Przedstawiona modyfikacja wymaga wyjaśnienia, ponieważ uzasadnienie o treści – doprecyzowanie opisu wskaźnika absolutnie nie odpowiada na pytanie co w praktyce ono oznacza.

 

Inwestycja D1.1

(Str. 158)

Następuje zmiana kamienia milowego polegającą na wejściu w życie ustawy o Funduszu Wsparcia Szpitali zamiast ustawy o modernizacji i poprawie efektywności szpitalnictwa. Oprócz tej zmiany ulega przesunięciu orientacyjny harmonogram zakończenia działania z 3 kwartału 2022 na trzeci kwartał 2023 r.

Powyższa zmiana oznacza, że zamiast restrukturyzacji szpitali poprzez wskazane działania nastąpi zmiana profilu i dostosowanie działalności podmiotu szpitalnego do lokalnych, regionalnych i krajowych potrzeb zdrowotnych.

Komponent E

Rewizja KPO ma na celu racjonalizacje planów w zakresie skuteczności wydawanych pieniędzy i skuteczności programu. Zmiany dotyczące komponentu E są niekorzystne dla użytkowników transportu zbiorowego jednak wydaję się, że z przyczyn obiektywnych mogą być konieczne.

(Str. 138)

Przesunięte ma zostać wejście w życie ustawy, nakazującej zakup autobusów niskoemisyjnych i zeroemisyjnych w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców. Rewizja zakłada też późniejszy zakup zeroemisyjnego taboru szynowego (Str.45 ).

(Str. 163 )

Proponuje się też usunięcie kamienia milowego, przewidującego budowę kompleksowego systemu zakupu biletów, obejmującego wszystkich przewoźników kolejowych. Prezydium KK ocenia tę decyzję negatywnie. Zgodnie z poprzednią wersją KPO System biletowy miał być otwarty na integrację z innymi środkami transportu oraz dla wszystkich operatorów transportu. Rozkłady jazdy i taryfy miały być publicznie dostępne w łatwy i przyjazny dla użytkownika sposób. Nowy moduł podstawowy dla systemu biletowego miał zapewnić wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań z modułami dostępu udostępnianymi wszystkim przewoźnikom bez opłat, aby umożliwić pasażerom korzystanie z kompleksowego systemu zakupu biletów. Wydaje się, że dopuszczalne jest późniejsze wprowadzenie tego systemu w ramach rewizji KPO, natomiast całkowita rezygnacja z tego rozwiązania jest błędem.

W załączeniu przesyłamy Decyzję Prezydium KK NSZZ „Solidarność” nr 41/21, która w wielu aspektach pozostaje aktualna.

 

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2023.
Szczególnie istotne dla związków zawodowych są przede wszystkim zmiany w blokach tematycznych, takich jak:
– Gospodarka społeczna – dodatkowe badania podmiotów ekonomii społecznej;
– Rodzina – doprecyzowujące i uszczegółowiające zawartość danych, pozostałe zmiany dostosowują treść do zmian w przepisach prawnych;
– Rynek Pracy – dodatkowe wyniki precyzujące grupę badanych;
– Nieruchomości, Gospodarka Mieszkaniowa (…) – dodatkowe publikacje wyników sygnalnych w zakresie gospodarki mieszkaniowej i mieszkaniowego zasobu gmin w 2023 r.
Jednocześnie Prezydium KK wnioskuje o zwiększenie częstotliwości oraz metodologii badań dotyczących wynagrodzeń pracowników, w tym wynagrodzeń minimalnych, bez względu na liczbę zatrudnionych pracowników w badanych podmiotach.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” nie wnosi uwag do rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dn. 14 kwietnia 2023 r. w sprawie wzoru pouczenia rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych dziecka, któremu pracownik socjalny zapewnił ochronę w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą domową. Projektowane rozporządzenie stanowi wykonanie delegacji ustawowej wyrażonej w art. 12c ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej.
Jednocześnie zastrzeżenie budzi zapis zawarty w pkt. 4 pouczenia dla rodziców, opiekunów prawnych (…), które stanowi Załącznik do projektowanego rozporządzenia. Zgodnie z art. 12 b ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz.U. z 2021r. poz. 1249 oraz z 2023r. poz. 289 i 535), składane zażalenie dotyczące zbadania zasadności i legalności zapewnienia dziecku ochrony oraz prawidłowości jej dokonania, może być wniesione za pośrednictwem pracownika socjalnego lub funkcjonariusza Policji, który zapewnił dziecku ochronę. Jednakże w pkt. 4 Załącznika, zawężono krąg tych osób jedynie do pracownika socjalnego.
Zdaniem NSZZ „Solidarność” nie należy tej możliwości i wyboru ograniczać zainteresowanym osobom. W sytuacji odbierania dziecka, opiekunom prawnym towarzyszą często silne emocje, które są kierowane przede wszystkim wobec służb społecznych przeprowadzających taką interwencję. Zatem pozostawienie możliwości wnoszenia zażalenia za pośrednictwem funkcjonariusza Policji wydaje się oczywistym i zasadnym rozwiązaniem, a przede wszystkim umocowanych ustawowo.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, działając na mocy postanowień § 1 Uchwały KK nr 30/15 ws. zasad i trybu postępowania w sprawach o rozszerzenie obszaru działania organizacji zakładowych i międzyzakładowych oraz Uchwały KK nr 23/16 ws. scedowania na Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” uprawnienia wynikającego z § 1 Uchwały KK nr 30/15, wyraża zgodę na rozszerzenie zasięgu działania Organizacji Międzyzakładowej NSZZ ,,Solidarność” Funkcjonariuszy i Pracowników Policji Regionu Toruńsko-Włocławskiego, wpisanej do Rejestru Podstawowych Jednostek Organizacyjnych Związku prowadzonego przez Region Toruńsko-Włocławski NSZZ „Solidarność”, na pracodawcę prowadzącego działalność na terenie działania Regionu Bydgoskiego NSZZ „Solidarność”.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, działając na mocy postanowień § 1 Uchwały KK nr 30/15 ws. zasad i trybu postępowania w sprawach o rozszerzenie obszaru działania organizacji zakładowych i międzyzakładowych oraz Uchwały KK nr 23/16 ws. scedowania na Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” uprawnienia wynikającego z § 1 Uchwały KK nr 30/15, wyraża zgodę na rozszerzenie zasięgu działania Organizacji Międzyzakładowej NSZZ ,,Solidarność” Funkcjonariuszy i Pracowników Policji Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, wpisanej do Rejestru Podstawowych Jednostek Organizacyjnych Związku prowadzonego przez Region Śląsko-Dąbrowski NSZZ „Solidarność”, na Komendę Miejską Policji w Częstochowie, Komendę Miejską Policji w Kłobucku, Komendę Miejską Policji w Lublińcu oraz Komendę Miejską Policji w Myszkowie, znajdujące się na terenie działania Regionu Częstochowskiego
NSZZ „Solidarność”.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, zgłasza kandydatów NSZZ „Solidarność” do prac w Radzie Rynku Pracy:

– Jarosława Lange – przewodniczącego Zarządu Regionu Wielkopolska,

– Bartłomieja Mickiewicza – przewodniczącego Sekretariatu Służb Publicznych

(do użytku służbowego)

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zgłasza następujące uwagi do projektu Krajowego Planu działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2023 („KPDZ”).
1. W pierwszej kolejności Prezydium Komisji Krajowej zwraca uwagę na konieczność utrzymania obowiązku tworzenia KPDZ corocznie. Legislacyjne próby zniesienia Planu, które miały miejsce w roku 2022 należy ocenić negatywnie. KPDZ jest szczególnie istotnym programem dla polskiego rynku pracy, który to rynek dotknięty jest szeregiem zagrożeń, w znacznie szerszym zakresie niż ma to miejsce w innych krajach UE.
2. W projekcie KPDZ wskazuje się, że Polska jest krajem o jednym z najniższych wskaźników bezrobocia w UE, Prezydium Komisji Krajowej podkreśla, że nie jest to najbardziej wymierny wskaźnik w kontekście obecnej i prognozowanej sytuacji na rynku pracy w Polsce. Według danych opublikowanych 1 lutego 2023 r. stopa bezrobocia wg Eurostat, pod koniec 2022 roku wyniosła w Polsce 2,9%. (wobec 6,1% w Unii Europejskiej i 6,6% w strefie EURO). Według tych danych Polska wraz z Niemcami zajęła drugie, po Czechach (2,3%), miejsce pod względem najniższej stopy bezrobocia w UE. Jednocześnie autorzy projektu zapominają o znacznym problemie demograficznym występującym w naszym kraju. Należy zatem przyjąć, że nie jest wymierne porównanie stopy bezrobocia pomiędzy np. Czechami (gdzie współczynnik dzietności w roku 2019 wyniósł 1.71), a Polską (gdzie współczynnik dzietności w roku 2019 wyniósł 1.44), w obu przypadkach dane wg EUROSTAT. Wskaźnik stopy bezrobocia może być w tym zakresie zniekształcony poprzez różnice w zakresie osób wchodzących dopiero na rynek pracy oraz np. osób opiekujących się dziećmi. W tym zakresie nadal nierozwiązany jest problem łącznia pracy z życiem rodzinnym, zwłaszcza w przypadku kobiet i to pomimo bardzo niskiego współczynnika dzietności. Wyżej wskazane dysproporcje utrzymują się od wielu lat co potwierdza mniejszy napływ młodej, rodzimej siły roboczej na polski rynek pracy.

Pamiętać jednocześnie należy, że wskazany trend jest bardzo niekorzystny
gdyż tzw. współczynnik zastępowalności demograficznej wynosi 2.1. W tym zakresie istnieją istotne wyzwania i zagrożenia dla polskiego rynku pracy, na temat których przedmiotowy projekt KPDZ milczy.
3. W kontekście rynku pracy istotnym ryzykiem obarczone są kwestie zwiąż z funkcjonowaniem Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST), który ma być kluczowym narzędziem wspierania obszarów najbardziej dotkniętych skutkami transformacji odnośnie do neutralności klimatycznej oraz zapobiegania pogłębianiu się dysproporcji regionalnych. Celem FST ma być łagodzenie skutków transformacji poprzez finansowanie zróżnicowania i modernizacji lokalnej gospodarki oraz łagodzenie ich negatywnych skutków dla zatrudnienia. Aby osiągnąć wyżej wymienione cel, FST ma wspierać, w szczególności regenerację obszarów przemysłowych i przekwalifikowanie pracowników. Biorąc pod uwagę strukturę zatrudnienia pracowników branż energochłonnych w Polsce, w kontekście ukształtowania całego sektora energetycznego, ryzyko bezrobocia w razie fiaska systemu zmiany kwalifikacji jest znaczne i powinno być szczegółowo opisane w celach projektu KDPZ. Należy przy tym od podstaw ustalić rzeczywiste możliwości wprowadzenia ww. rozwiązań w Polsce. W tym zakresie powinna powstać pogłębiona analiza dla rynku pracy i to nie tylko dla regionów najbardziej dotkniętych skutkami ww. transformacji, ale dla całego kraju. Prezydium Komisji Krajowej niezmiennie stoi na stanowisku ochrony stanowisk pracy pracowników przemysłu ciężkiego oraz ochronę tychże pracowników przed próbami wprowadzania nienależycie przygotowanego systemu szkoleń mającego na celu przymusową zmianę ich kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez odpowiednich gwarancji pracowniczych. Słusznie bowiem w projekcie planu zwraca się uwagę na dystans pomiędzy Polską i UE w zorganizowanym uczeniu się dorosłych, który widoczny jest jaskrawo w zakresie edukacji pozaformalnej (uczestnictwo w niej wynosiło w Polsce 22,9% wobec 41,4% w UE, a wynik w Polsce należał do najniższych w UE).
Problem przyszłych zmian na rynku pracy dotyczy również rozwoju sztucznej inteligencji, cyfryzacji oraz automatyzacji pracy. Zwłaszcza przy prostych pracach wykonywanych przy produkcji, gdzie pracownicy są najbardziej narażeni na ryzyko utraty pracy. Należy pamiętać, że według badań OECD Polska jest jednym z najmniej bezpiecznych zawodowo krajów Europy, tzn. jest krajem, w którym zachwiane jest bezpieczeństwo ekonomiczne związane z ryzykiem utraty pracy i kosztem tej uraty ponoszonym przez pracowników. Jeżeli okażą się rzeczywiste przewidywania autorów Polityki przyjętej przez Radę Ministrów dotyczącej: „rozwoju Sztucznej Inteligencji w Polsce od roku 2020”, a mianowicie, że sztuczna inteligencja połączona z automatyką może doprowadzić przy wykorzystaniu już istniejących możliwości technologicznych do tego, że w 2030 roku 49% czasu pracy w Polsce może zostać zautomatyzowane,
to w planie działania należałoby szczegółowo opisać środki zaradcze mające na celu przeciwdziałanie bezrobociu wynikającemu z tego zjawiska. Tymczasem w projekcie KPDZ ogólnie podkreśla się promocję zmian kwalifikacji zawodowych oraz możliwość powstania nowych obecnie nieznanych nam zawodów, z uwagi na rozwój technologiczny, dość eufemistycznie wskazuje się na teoretycznie możliwe zwiększenie zatrudnienia osób niepełnosprawnych pomimo tego, że obecnie poziom aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych jest bardzo niski i pod koniec 2022 r. aktywny zawodowo pozostawał jedynie co 3 niepełnosprawny w wieku produkcyjnym. W tym zakresie treść projektu KPDZ jest niewystarczająca.
4. Prezydium Komisji Krajowej wskazuje, że z ostrożnością należy podjeść również do rozpoczętego w 2021 roku programu Europejskiego Urzędu ds. Pracy (ELA) pod nazwą „Prawa przez cały rok”, który ma zwracać uwagę na potrzebę rozpowszechniania informacji na temat sprawiedliwych i bezpiecznych warunków pracy pracowników sezonowych, którzy zatrudniani są w krajach Unii Europejskiej. Jak wskazano w KPDZ przedsięwzięcie to adresowane jest do pracowników oraz pracodawców, oferujących pracę sezonową. Głównym celem projektu jest promocja zarejestrowanej pracy sezonowej i zwalczanie pracy sezonowej niezadeklarowanej. Należy jednak pamiętać, iż program ten dotyczy zasadniczo migracji zarobkowej w ramach UE i może skutkować przyspieszonym odpływem pracowników sezonowych z Polski do innych krajów UE. Problem powyższy podczas prowadzenia tego programu zgłosiła także Bułgaria, Rumunia i inne kraje Europy Wschodniej.
5. Odnosząc się do działań w zakresie usprawnienia i informatyzacji publicznych służb zatrudnienia, wskazać należy że niewątpliwie cyfryzacja jest konieczna, jednakże nie zastąpi ona innych form usprawnienia urzędów pracy. Tymczasem zaniedbane kadrowo urzędy pracy będą dodatkowo obciążone przygotowywaniem, wdrażaniem i nauką nowych systemów informatycznych. Zarówno przepisy regulujące organizację publicznych służb zatrudnienia jak również przepisy dotyczące usług i instrumentów rynku pracy są nieadekwatne do sytuacji na rynku pracy. Publiczne służby zatrudnienia sygnalizują to od kilku lat. Należy wyraźnie zaznaczyć, że urzędy pracy nie tworzą miejsc pracy, tylko pracodawcy, dlatego też zmiana przepisów wspierających pracodawców jest niezbędna. Dofinansowania dla pracodawców nie uwzględniają wzrostu cen, wynagrodzeń, inflacji itp. i nie stanowią zachęty do tworzenia nowych miejsc pracy i oferowania godnych wynagrodzeń. Aktualna pozostaje uwaga, że publiczne służby zatrudnienia stały się w znacznym zakresie urzędami do wypełniania dużej ilości formalności, wprowadzania danych do systemów. Aktywizacja bezrobotnych to niewielka część działalności publicznych służb zatrudnienia i to należy zmienić. Jednocześnie należy nadal pamiętać o kontrowersyjnym mierzeniu efektywności publicznych służb zatrudnienia w formie efektywności kosztowej i zatrudnieniowej. Trudno bowiem dla badania tej efektywności porównywać lokalne rynki pracy przy tak znacznym zróżnicowaniu terytorialnym. Prezydium Komisji Krajowej zwraca uwagę, iż z jednej strony projekt KPDZ dostrzega problem istotnego zróżnicowania terytorialnego polskiego rynku pracy, a z drugiej strony nadal w projekcie KPDZ uznaje się za uzasadnione badanie efektywności poprzez koszty i zatrudnienie osiągane przez urzędy pracy.
Mając na uwadze całokształt przedstawionych uwag oraz cel główny i cele szczegółowe projektu KPDZ, Prezydium Komisji Krajowej dostrzega konieczność uzupełnienia projektu KPDZ i ujęcia w nim powyższych kwestii. Cel główny pn.: wzrost aktywności zawodowej i wzrost zatrudnienia Prezydium KK ocenia pozytywnie, cele szczegółowe natomiast wymagają uzupełnienia o cel dotyczący ochrony miejsc pracy w związku z planowaną transformacją energetyczną oraz działania związane z usuwaniem negatywnych dla rynku pracy skutków w tym zakresie.