Decyzja Prezydium KK nr 91/25 ws. zgody na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność”

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na wniosek Instytutu Pamięci Narodowej oddział w Szczecinie, wyraża zgodę na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność” oraz logo 45-lecia NSZZ „Solidarność” w materiałach i grafikach memoratywno-edukacyjnych, promocyjnych i audiowizualnych, wykorzystywanych w sposób niekomercyjny, podczas działań naukowych i edukacyjnych Oddziału związanych z 45. rocznicą powstania NSZZ „Solidarność”.

Decyzja Prezydium KK nr 90/25 ws. opinii dotyczącej projektu rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wnosi następujące uwagi do projektu zmiany rozporządzenia w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia projekt nowelizacji rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, w zakresie proponowanej zmiany dotyczącej sposobu potwierdzania odbycia szkolenia wstępnego BHP.

Z punktu widzenia pracownika proponowana zmiana, umożliwiająca potwierdzenie odbycia szkolenia w formie elektronicznej (np. za pośrednictwem poczty elektronicznej, systemów kadrowych lub innych narzędzi cyfrowych umożliwiających identyfikację pracownika) jest rozwiązaniem nowoczesnym, praktycznym i dostosowanym do realiów rynku pracy, w tym pracy zdalnej i hybrydowej.

Zmiana ta nie narusza interesów pracownika, nie ogranicza jego praw, a jednocześnie ułatwia i usprawnia procesy formalne związane z dokumentowaniem szkoleń BHP. Związek pozytywnie ocenia również obowiązek przechowywania kart szkolenia w aktach osobowych pracownika, co sprzyja uporządkowaniu dokumentacji kadrowej.

Z punktu widzenia NSZZ „Solidarność”, projektowana zmiana wspiera dostępność szkoleń BHP, zwiększa ich elastyczność i umożliwia szybsze oraz bardziej dostępne potwierdzanie odbycia obowiązkowych szkoleń dla różnych grup pracowników, w tym z ograniczoną mobilnością lub wykonujących pracę zdalnie.

W związku z powyższym NSZZ „Solidarność” wyraża poparcie dla proponowanej zmiany przepisów.

 

Projekt

Obszar

Opis projektu

Opracowanie systemu predykcji mikroprzerw w pracy fizycznej i poznawczej Zdrowe i bezpieczne warunki pracy – organizacyjne i techniczne Chroniczne przeciążenie fizyczne i poznawcze jest istotnym czynnikiem ryzyka. Brakuje jednak systemów wspierających ergonomiczne planowanie mikroprzerw, uwzględniających indywidualne parametry fizjologiczne pracowników i rodzaj wykonywanej pracy
Opracowanie modelu wspierania pracowników opiekujących się osobami zależnymi – przeciwdziałanie wypaleniu i rezygnacji z pracy Zdolność do pracy różnorodnych grup pracowników Zmiany demograficzne powodują, że coraz więcej pracowników łączy obowiązki zawodowe z opieką nad starszymi lub niepełnosprawnymi członkami rodziny. Brak wsparcia organizacyjnego i profilaktyki wypalenia może prowadzić do ich trwałego wykluczenia z rynku pracy.
Opracowanie systemów (lub gier) symulacyjnych do nauki reagowania na awarie i wypadki przy pracy w sektorach wysokiego ryzyka Wiedza i kultura bezpieczeństwa Symulacje są efektywnym narzędziem edukacyjnym, szczególnie w szkoleniu młodych pracowników. W Polsce brakuje szeroko dostępnych narzędzi tego typu dla górnictwa, przemysłu chemicznego czy transportu.
Polska platforma danych środowiskowych i zdrowotnych do analizy ryzyka zawodowego (z wykorzystaniem AI) Projekt horyzontalny (wielocelowy) – wsparcie celów szczegółowych (monitoring, edukacja, projektowanie środków ochrony, prawo) Obecnie dane dotyczące ekspozycji zawodowej są rozproszone, co ogranicza możliwość prowadzenia zintegrowanych analiz ryzyka. Platforma umożliwiłaby m.in. personalizację profilaktyki, planowanie interwencji i monitoring trendów.
Opracowanie modelu adaptacyjnego środowiska pracy dla pracowników z ADHD, autyzmem i dysleksją Organizacja pracy dla różnorodnych grup pracowników Coraz więcej osób identyfikowanych jest jako neuroatypowe. Uwzględnienie ich potrzeb może zwiększyć zatrudnialność i dobrostan tej grupy.
Opracowanie materiałów prewencyjnych nt. uzależnień cyfrowych (np. od powiadomień, pracy, dopaminowych mechanizmów nagrody) – aspekty BHP i zdrowia psychicznego Wiedza i kultura bezpieczeństwa Pracownicy, szczególnie młodzi, narażeni są na nadmiar bodźców cyfrowych. Brak regulacji i wiedzy w tej dziedzinie może prowadzić do chronicznego zmęczenia, bezsenności i obniżenia efektywności.
Wdrożenie narzędzi do oceny ryzyka BHP i ergonomii psychospołecznej w zespołach zdalnych i rozproszonych   Uzupełnienie modeli oceny ryzyka o takie aspekty jak izolacja cyfrowa, przeciążenie komunikacyjne, brak rozgraniczenia między pracą a życiem prywatnym.
Stworzenie kompleksowego systemu przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu w branżach wysokiego ryzyka (ochrona zdrowia, edukacja, usługi społeczne, branża IT), obejmującego zarówno pracowników, jak i kadrę kierowniczą System przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu – monitorowanie, predykcja i wsparcie Strategia BHP 2026–2028 odnosi się do ogólnych kwestii dobrostanu psychicznego i efektywności pracy, ale nie traktuje wypalenia zawodowego jako odrębnego, złożonego zjawiska wymagającego systemowego monitorowania, wczesnego reagowania i wsparcia – szczególnie w sektorach wysokiego ryzyka. Brakuje też rozwiązań adresowanych do kadry zarządzającej i małych pracodawców. Projekt odpowiadałby na tę lukę, tworząc system diagnostyczno-interwencyjny, łączący narzędzia dla pracowników, liderów i organizacji w całość.

Decyzja Prezydium KK nr 89/25 ws. opinii dotyczącej projektu uchwały Rady Ministrów w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pn. Rządowy Program Poprawy Bezpieczeństwa i Warunków Pracy – VII etap, okres realizacji: lata 2026-2028 (ID122)

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wnosi następujące uwagi do projektu uchwały Rady Ministrów w sprawie ustanowienia programu wieloletniego.

NSZZ „Solidarność” z uznaniem przyjmuje uchwalenie VII Programu Wieloletniego CIOP jako dokumentu kontynuującego prace nad poprawą bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w Polsce. W programie dostrzegamy istotne elementy zgodne z naszymi wcześniejszymi propozycjami, w szczególności:

  • Ujęcie sektora budowlanego jako jednego z priorytetowych ze względu na wysoki poziom wypadkowości;
  • Podjęcie tematyki stresu zawodowego i zagrożeń psychospołecznych, które mają istotny wpływ na dobrostan pracowników;
  • Ogólny kierunek zmniejszania liczby wypadków śmiertelnych i ciężkich, zbieżny z naszym postulatem strategii „zero wypadków”.

Jednocześnie, związek zawodowy wyraża zaniepokojenie brakiem uwzględnienia kilku kluczowych zagadnień, które były przedstawione w naszym piśmie do CIOP:

  • Brakuje konkretnych odniesień do nowych zagrożeń chemicznych związanych z transformacją energetyczną (OZE), takich jak kadm czy lit;
  • Nie przewidziano aktualizacji wykazu chorób zawodowych oraz rozpoznania chorób parazawodowych, mimo że są coraz powszechniejsze;
  • Nie zaplanowano ogólnopolskiej kampanii społecznej na rzecz celu „zero wypadków” do roku 2030;
  • Tematyka wpływu cyfryzacji i automatyzacji pracy na zdrowie psychiczne została potraktowana marginalnie.

Z punktu widzenia związku zawodowego, dokument wymaga uzupełnienia o powyższe elementy, aby w pełni odpowiadał na rzeczywiste potrzeby pracowników w zmieniającym się środowisku pracy. NSZZ „Solidarność” deklaruje gotowość do dalszego dialogu i współpracy przy wdrażaniu programu oraz uzupełnianiu jego priorytetów o aspekty zgłaszane przez stronę pracowniczą.

Poniższy dokument przedstawia analizę zgodności pomiędzy postulatami NSZZ „Solidarność” a ostatecznie uchwalonym dokumentem VII Programu Wieloletniego. Zestawienie pokazuje, które propozycje zostały uwzględnione, częściowo uwzględnione lub pominięte.

Postulat
NSZZ „Solidarność”

Uwzględnienie w
VII Programie Wieloletnim

Komentarz

Priorytet dla sektora budowlanego ✅ Tak Ujęty jako sektor wysokiego ryzyka.
Strategia „zero wypadków” ✅ Częściowo Wskazano cele zbieżne,
ale brak konkretnej strategii „zero wypadków”.
Stres zawodowy / psychospołeczne ryzyka ✅ Tak Zidentyfikowane jako obszar badawczy i prewencyjny.
Zmiany klimatyczne i fale upałów ✅ Częściowo Ogólne odniesienie do klimatu, brak szczegółów
o upałach i powodzi.
Automatyzacja i intensyfikacja pracy ✅ Częściowo Wspomniano automatyzację, brak analizy wpływu na zdrowie psychiczne.
Nowe zagrożenia chemiczne w OZE ❌ Nie Brak odniesienia do kadmu, litu itp. w zielonej transformacji.
Aktualizacja wykazu chorób zawodowych ❌ Nie Nie przewidziano aktualizacji ani analizy chorób parazawodowych.
Kampania społeczna „zero wypadków” z celem 2030 ❌ Nie Brak konkretnego planu kampanii społecznej
do 2030 r.

Decyzja Prezydium KK nr 82/25 ws. zgody na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność”

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na wniosek Biura Badań Historycznych IPN, wyraża zgodę na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność” w grafikach tytułowych i finalnych cyklu etiud filmowych pt. „Solidarność – narodziny wolności”.

Decyzja Prezydium KK nr 81/25 ws. zgody na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność”

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na wniosek Colorful Media s.c., wyraża zgodę na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność” w artykule pt. „Solidarność, czyli krok w stronę demokracji”, który ukaże się w magazynie „Witaj w Polsce” – przeznaczonym dla osób uczących się języka polskiego jako obcego.

Decyzja Prezydium KK nr 79/25 ws. opinii o projekcie ustawy MRPiPS o ustaleniu wysokości emerytur z FUS dla niektórych osób, które do dnia 6 czerwca 2012 r. złożyły wniosek o emeryturę na zasadach obowiązujących osoby urodzone przed dniem 1 stycznia 1949 r.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wnosi następujące uwagi do projektu ustawy Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 4 czerwca 2025 r. o ustaleniu wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla niektórych osób, które do dnia 6 czerwca 2012 r. złożyły wniosek o emeryturę na zasadach obowiązujących osoby urodzone przed dniem 1 stycznia 1949 r.

Projekt ustawy, jak wskazano w uzasadnieniu jest próbą odpowiedzi na liczne wystąpienia obywateli, interpelacje poselskie, oświadczenia senatorskie, zawierające postulaty niestosowania art. 25 ust 1b ustawy emerytalnej wobec ubezpieczonych urodzonych w latach innych niż 1953. Postulaty te znalazły odzwierciedlenie w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 czerwca 2024 r. (sygn.SK 140/20), w którym zakwestionowano zgodność z Konstytucją przepisu art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wprowadzającego pomniejszanie podstawy obliczenia emerytury powszechnej o sumę pobranych świadczeń wcześniejszych. Trybunał wskazał, że przepis ten narusza zasadę zaufania obywatela do państwa prawa oraz ochrony praw nabytych.

Opiniowany projekt zmierza do przywrócenia sprawiedliwości emerytalnej dla ograniczonej grupy ubezpieczonych, którzy do 6 czerwca 2012 r. złożyli wniosek o emeryturę na zasadach obowiązujących osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r., a następnie – po osiągnięciu wieku emerytalnego – przechodzili na emeryturę powszechną.

Niestety rozwiązania w nim zawarte zdaniem Prezydium KK NSZZ „Solidarność” nie realizują tego celu, pozostawiając nadal duże poczucie niesprawiedliwości wśród objętych projektowanymi przepisami świadczeniobiorców.

Największe zastrzeżenia wzbudza sposób ponownego przeliczenia emerytury. Ustawodawca proponuje ponowne ustalenie wysokości świadczenia na dzień złożenia wniosku o emeryturę powszechną bez pomniejszania kapitału emerytalnego o kwoty już pobranych wcześniejszych emerytur, ale bez uwzględniania waloryzacji kapitału początkowego i składek za okres pobierania wcześniejszej emerytury, do momentu osiągnięcia wieku powszechnego (projektowany art. 2 ust. 1 i 2). Należy wspomnieć, że waloryzacja ta już została naliczona zainteresowanym świadczeniobiorcom wcześniejszych emerytur. Zdaniem Prezydium KK jest to naruszenie zasady niedziałania prawa wstecz i znacznie ogranicza korzyści mające płynąć z ponownego przeliczenia do tego stopnia, że ponownie przeliczone świadczenie może się okazać niższe niż dotychczas wypłacane (potwierdza to projektowany przepis gwarantujący nieobniżanie świadczenia w wyniku przeliczenia – art. 2 ust. 6 projektu ustawy).

Ponadto projekt ustawy „nie przewiduje mechanizmu wyrównania świadczenia emerytalnego tym emerytom, którzy pobierają emeryturę pomniejszoną o łączną sumę świadczeń emerytalnych pobranych przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez okres tego pobierania”. Zdaniem Prezydium KK, skoro świadczeniobiorcy zostali pokrzywdzeni przez niezgodne z Konstytucją RP prawo, należy im się wyrównanie zgodnie z art. 133 ust. 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2024 poz. 1631). Należy przypomnieć, że sądy powszechne (zarówno apelacyjne, jak i okręgowe) powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego, jednolicie interpretują art. 133 ust. 1 pkt 2 przytoczonej wyżej ustawy tak, że „błąd organu rentowego” oznacza każdą obiektywną wadliwość decyzji. Niezależnie od tego, czy wynika ona z zaniedbania, pomyłki, świadomego działania, wadliwej legislacji lub niewłaściwych działań osób trzecich.

Zastrzeżenia budzi także forma projektowanych przepisów. Incydentalna ustawa wprowadza wyjątkowe rozwiązania dla niektórych świadczeniobiorców różnicując dodatkowo grupy obywateli w znajdujących się w podobnej sytuacji, gdyż wyłączenie ze stosowania art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS w przeliczeniu świadczenia emerytalnego dotyczy już ubezpieczonych urodzonych w roku 1953. NSZZ „Solidarność” stoi na stanowisku, że projektowana specustawa skomplikuje jeszcze bardziej przepisy emerytalne, doprowadzi do chaosu i trudności interpretacyjnych. Naszym zdaniem, realizacja naprawy błędu legislacyjnego powinna odbywać się przede wszystkim w ramach nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z FUS poszerzając zakres podmiotowy aktualnie obowiązujących w stosunku do osób urodzonych w 1953 r. przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS (art. 194i oraz 194j). Zagwarantowałoby to względną przejrzystość nowych przepisów.

Podsumowując, zdaniem Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zaproponowane rozwiązania nie realizują wymogu zgodności z Konstytucją naprawianych przepisów i nie likwidują szkód wyrządzonych przez błędną legislację. Nie mogą one zatem przywrócić poczucia sprawiedliwości wśród zainteresowanych.

Uznając potrzebę naprawy istniejącej sytuacji świadczeniobiorców zaskoczonych rozwiązaniami w zakresie przeliczenia ich świadczeń emerytalnych, NSZZ „Solidarność” nie może pozytywnie zaopiniować przedłożonego projektu ustawy ze względu na liczne wady jego założeń.

Decyzja Prezydium KK nr 78/25 ws. opinii o projekcie rozporządzenia MRPiPS, w sprawie zasad udzielania pomocy osobom bezrobotnym i poszukującym pracy w zakresie nabywania wiedzy, umiejętności i kwalifikacji

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia ogólny kierunek projektowanego rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 maja 2025 r. w sprawie zasad udzielania pomocy osobom bezrobotnym i poszukującym pracy w zakresie nabywania wiedzy, umiejętności i kwalifikacji uznając za zasadne kompleksowe i jednolite uregulowanie zasad udzielania pomocy osobom bezrobotnym i poszukującym pracy w zakresie nabywania wiedzy, umiejętności i kwalifikacji.

Jednocześnie Prezydium KK zgłasza następujące uwagi, mające na celu poprawę skuteczności, przejrzystości i dostępności systemu wsparcia dla osób bezrobotnych:

  1. Postulujemy określenie w rozporządzeniu maksymalnego terminu rozpatrywania przez starostę wniosków, które uregulowane zostały w projekcie rozporządzenia – np. do maksymalnie 14 dni – celem zwiększenia pewności i sprawności postępowania administracyjnego dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji na rynku pracy.
  2. Wnosimy o złagodzenie zasad zwrotu kosztów w razie przerwania szkolenia lub nieprzystąpienia do egzaminu. Celowe w tym zakresie jest wprowadzenie zapisów dopuszczających odstąpienie od obowiązku zwrotu kosztów wymienionych w projekcie rozporządzenia (vide par. 8, 9, czy 10) w przypadku udokumentowanych przyczyn losowych, takich jak nagła choroba, zdarzenie rodzinne lub inne zdarzenia niezależne od woli uczestnika, albowiem obecne wskazanie „z winy własnej” pozostawia zbyt szerokie uznanie administracyjne po stronie starosty.
  3. Nadto Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zwraca uwagę na konieczność przygotowania prostych procedur i wzorów dokumentów w postępowaniach objętych projektem rozporządzenia. Ma to na celu przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu. Rekomendujemy stosowanie uproszczonej dokumentacji aplikacyjnej oraz stworzenie odpowiednich warunków, aby pracownicy urzędów pracy mogli służyć pomocą przy jej wypełnianiu.