Autor: Sekretariat Prezydium

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wnosi uwagi do poselskiego (KP PSL) projektu  ustawy o zmianie ustawy o dniach wolnych od pracy oraz niektórych innych ustaw.

Prezydium KK NSZZ „Solidarność” stwierdza, że projekt ustawy zmierza w dobrym kierunku i wychodzi naprzeciw oczekiwaniom pracowników i NSZZ „Solidarność”.

Jednocześnie  projekt budzi  następujące  wątpliwości prawne :

1)      Przedstawiona propozycja nie przewiduje wolnego dnia z tytułu Wigilii oraz Wielkiego Piątku a jedynie obniżenie wymiaru czasu pracy w te dni do nie więcej niż 4 godzin. W wielu państwach Unii Europejskiej Wigilia oraz Wielki Piątek są dniami wolnymi od pracy i nie widzimy powodu, dla którego nie miałoby tak być również w Polsce;

2)      Skrócenie czasu pracy w Wigilię i Wielki Piątek jedynie do czterech godzin uważamy za niewystarczające i budzące szereg problemów w praktyce stosowania tych przepisów. Nie wiadomo na przykład jak miałoby w nowym stanie prawnym wyglądać obliczanie obowiązującego pracownika wymiaru czasu pracy w okresie rozliczeniowym, w którym wystąpi Wigilia czy Wielki Piątek. Autorzy projektu nie precyzują, czy wymiar ten byłby obniżany o 4 godziny. Zaproponowane przepisy należałoby interpretować w ten sposób, że pracownicy odpracowywaliby nieprzepracowane powyżej 4 godziny w inne dni okresu rozliczeniowego. Ponadto, przedstawiony projekt nie przedstawia żadnych rozwiązań, które gwarantowałyby, że w omawianych dniach praca ukończona zostanie w czasie umożliwiającym wspólne świętowanie z rodziną. Nie wprowadza się zakazu pracy w godzinach nadliczbowych, czy pracy na zmiany robocze w tych dniach;

3)       Proponujemy, aby w ustawie nie używać określenia „drugi dzień Triduum paschalnego”. Sposób liczenia dni w czasie Triduum Paschalnego jest ściśle związany z zasadami liczenia czasu w liturgii Kościoła Katolickiego i bierze się z tradycji liczenia dnia na sposób semicki – od wieczora do rana. Triduum Paschalne zaczyna się w Wielki Czwartek Liturgią Wieczerzy Pańskiej i kończy nieszporami w Niedzielę Zmartwychwstania – to według naszego sposobu liczenia czasu 4 dni. Tymczasem dni Triduum Paschalnego liczymy w następujący sposób – od wieczora Wielkiego Czwartku (Liturgia Wieczerzy Pańskiej) do wieczora Wielkiego Piątku – pierwszy dzień; od wieczora Wielkiego Piątku do Wieczora Wielkiej Soboty – drugi dzień i od wieczora Wielkiej Soboty do wieczora (nieszporów) Wielkiej Niedzieli – trzeci dzień. Liturgicznie większość Wielkiego Piątku to pierwszy dzień Triduum Paschalnego, nie drugi, jak piszą autorzy ustawy. Pominięcie słów „drugi dzień Triduum Paschalnego” nie zmienia czytelności określenia „Wielki Piątek” – taki dzień w roku mamy jeden,
a jednocześnie nie wprowadza dwuznaczności i nie stoi w sprzeczności z religijnym (pierwotnym) sposobem określania kolejności dni w Triduum Paschalnym;

4)      Uważamy za celowe wprowadzenie do ustawy o dniach wolnych od pracy definicji dnia wolnego od pracy, zgodnie z którą byłyby to kolejne 24 godziny liczone od zakończenia kolejnych 24 godzin liczonych od godziny, w której pracownik rozpoczął pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy (czyli od zakończenia tzw. doby pracowniczej). Byłaby to zmiana korzystna dla pracowników i położyłaby kres dyskusjom na ten temat zarówno w doktrynie prawa pracy jak i w judykaturze. Wprowadzenie proponowanej definicji ukróciłaby niewłaściwe praktyki polegające na tym, że część pracodawców zatrudniających pracowników na zmiany robocze w ruchu ciągłym planuje dni wolne od pracy, w tym wynikające z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy jako kolejne 24 godziny liczone od zakończenia pracy na danej zmianie lub ewentualnie od momentu, w którym upływa wymagany przepisami 11-godzinny okres odpoczynku dobowego. Powoduje to, że w niezakończonej dobie pracowniczej mieści się jednocześnie część dnia wolnego od pracy.  

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie opiniuje projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie utworzenia, organizacji i trybu działania Komisji Kodyfikacyjnej prawa pracy.

NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia systemowe włączenie partnerów społecznych w tak kluczowe dla polskiego prawa, prace legislacyjne. Krok ten jest wyrazem docenienia roli dialogu społecznego w kształtowaniu rzeczywistości prawnej.

Pozytywnie należy również ocenić samą ideę próby całościowej zmiany Kodeksu pracy w miejsce dotychczasowych fragmentarycznych nowelizacji. Pozwoli to na wprowadzenie spójnego i dostosowanego do obecnych realiów aktu stanowiącego podstawę funkcjonowania rynku pracy w Polsce. Interesującym pomysłem jest również kodyfikacja zbiorowego prawa pracy.

Wątpliwości budzi pomysł takiego podziału komisji na zespoły, z którego wynika, że poszczególne organizacje partnerów społecznych będą miały swojego przedstawiciela tylko w jednym zespole, a tym samym ich wpływ na działanie drugiego zespołu będzie niemalże wyłączony. Oczekujemy takiego skoordynowania prac poszczególnych zespołów, które pozwolą na wyeliminowanie tego mankamentu.

(do użytku służbowego)

(do użytku służbowego)

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, działając na mocy postanowień § 17 ust. 2 Uchwały KK nr 17/08 z późniejszymi zmianami, zatwierdza Regulamin Krajowej Sekcji Pracowników Gospodarki Wodnej NSZZ „Solidarność” przyjęty podczas Walnego Zebrania Delegatów Krajowej Sekcji Pracowników Gospodarki Wodnej, które odbyło się 10 grudnia 2015 r

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie opiniuje projekt wniosku MRPiPS o ratyfikację Protokołu z 2014 r. do Konwencji MOP nr 29 dotyczącej pracy przymusowej lub obowiązkowej, z 1930 r. Jednocześnie Prezydium KK uważa za konieczne jak najszybsze ratyfikowanie przez Polskę Protokołu.

Protokół uzupełnia bowiem istniejące w Konwencji nr 29 luki, które powstały w wyniku zmieniających się form pracy przymusowej od czasu utworzenia Konwencji. Ponadto, Protokół umożliwia skuteczne środki dla zapobiegania i eliminowania pracy przymusowej, zapewnienia ofiarom ochrony i odszkodowania oraz do karania sprawców pracy przymusowej lub obowiązkowej. Jest to szczególnie istotne w świetle ostatnich danych MOP, według których przynajmniej 20,9 miliona ludzi na świecie to ofiary pracy przymusowej.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” jest przekonane, iż poprzez szybką ratyfikację Protokołu, rząd RP nie tylko potwierdzi swoje zobowiązanie podjęte w czasie Międzynarodowej Konferencji Pracy w 2014 r., która przyjęła Protokół, ale również pokaże zaangażowanie naszego kraju na rzecz zniesienia współczesnego niewolnictwa.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” negatywnie opiniuje przedstawiony przez Ministerstwo Rozwoju projekt ustawy o umowach koncesji na roboty budowlane lub usługi.

Obecnie toczą się wzmożone prace nad implementacją dyrektyw unijnych związanych z zamówieniami publicznymi. Dyrektywy te przypisują zamówieniom publicznym dodatkowe cele do osiągnięcia, a przede wszystkim wspomaganie publicznymi pieniędzmi realizacji celów Strategii Europa 2020. Implementacji Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE z dnia 26 lutego 2014 w sprawie udzielania koncesji (tzw. Dyrektywa koncesyjna) powinny towarzyszyć te same cele, które przyświecają nowelizacji ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U.2015.2164 z późn. zmianami) – dalej ustawa Pzp, a mianowicie „przekształcenie systemu zamówień publicznych w silny instrument realizacji polityki gospodarczej i społecznej państwa”. Zamówienia publiczne mają również stanowić element realizacji „Planu na rzecz odpowiedzialnego rozwoju” w zakresie nowej, inteligentnej polityki zakupowej.

Niestety w przedstawionym do zaopiniowania projekcie brakuje elementów, które wspierałyby realizację powyższych celów. Brakuje przede wszystkim społecznego elementu zamówień publicznych, który w ustawie Pzp jest obecny między innymi przez umożliwienie zamawiającym stosowania klauzul społecznych, a przede wszystkim poprzez wymaganie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę przy realizacji zamówienia. Stosowane przez lata kryterium najniższej ceny wraz ze zbyt restrykcyjnym podejściem instytucji kontrolujących podmioty sektora zamówień publicznych spowodowały niemalże całkowite wyeliminowanie klauzul społecznych. Co więcej, doprowadziły do degradacji rynku pracy i rozprzestrzenienia się umów śmieciowych z wynagrodzeniami znacznie poniżej minimalnego, niepozwalającymi na godne życie. Trwająca od kilku lat debata dotycząca umów śmieciowych spowodowała zmianę świadomości pracodawców, którzy nie chcą dłużej konkurować o zamówienia kosztem zatrudnionych pracowników. Obniżenie progu stosowania ustawy o umowach koncesji na roboty budowlane lub usługi spowoduje, że większa niż do tej pory liczba zamówień będzie mogła być realizowana na podstawie jej przepisów. Dlatego też konieczne jest uzupełnienie ustawy o wszystkie prospołeczne elementy identyczne z ustawą Pzp, a przede wszystkim o wymóg zatrudniania na podstawie umowy o pracę zawsze wtedy, gdy przedmiot zamówienia obejmuje wykonywanie pracy określonej w art. 22 §1 ustawy z dnia 26 czerwca 1976r. Kodeks pracy (Dz.U. z 2015 poz. 1066 z pózn. zmianami).

Partnerzy społeczni skupieni w Radzie Dialogu Społecznego ocenili pozytywnie rządowy projekt ustawy Pzp za wyjątkiem przepisów dotyczących zamówień in-house (w załączeniu Stanowisko Partnerów Społecznych z dnia 25.02.2016 r. w sprawie wprowadzenia instytucji zamówień in-house w ramach procedowanej nowelizacji ustawy – Prawo Zamówień Publicznych). Niestety, Ministerstwo Rozwoju pod naciskiem samorządów zdecydowało o wprowadzeniu instytucji in-house do naszego porządku prawnego w rozbudowanej wersji. Również w opiniowanej ustawie o umowach koncesji na roboty budowlane lub usługi znalazły się rozwiązania wzmacniające podmioty zależne od zamawiającego. Rozwiązanie to zagraża pracownikom wielu firm, które stracą możliwość ubiegania się o zamówienia publiczne. NSZZ „Solidarność” widzi konieczność przeprowadzenia szerokiej debaty publicznej na temat kształtu instytucji in-house w zamówieniach publicznych. Aby rzetelnie przygotować rozwiązania ustawowe, które nie będą zakłócać równowagi rynku usług, należy przełożyć termin wprowadzenia in-house do momentu kompleksowej nowelizacji ustawy Pzp.