Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy

 

Układ zbiorowy pracy jest to porozumienie normatywne, zawierane pomiędzy pracodawcami lub organizacjami pracodawców a związkiem lub związkami zawodowymi. Układy mogą określać szerzej i korzystniej uprawnienia pracownicze uregulowane powszechnie w kodeksie lub innych przepisach. Nie mogą natomiast zawierać przepisów mniej korzystnych dla pracownika niż przepisy prawa pracy.

Układy zbiorowe pracy ustalają warunki pracy i płacy oraz inne świadczenia przysługujące pracownikom objętym układem. Regulują także wzajemne zobowiązania pracodawców i związków zawodowych, dotyczące form i zasad ich współpracy przy stosowaniu układu. Mogą one również ustalać prawa i obowiązki, które zostały mniej korzystnie uregulowane w przepisach prawa pracy oraz różnego rodzaju uprawnienia związane ze szczególnymi właściwościami danego rodzaju pracy nie uregulowanymi w przepisach prawa.

Przepisy Działu XI Kodeksu pracy umożliwiają zawieranie układów zakładowych oraz ponadzakładowych. Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy jest zawierany dla pracowników więcej niż jednego zakładu pracy  np. dla pracowników dwóch lub więcej zakładów pracy tej samej gałęzi zatrudnienia lub branży w danym mieście. Podmiotem uprawnionym do zawarcia ponadzakładowego układu zbiorowego pracy jest po stronie pracowników ponadzakładowa organizacja związkowa reprezentowana przez ich statutowe organy np. Zarząd Regionu w wypadku NSZZ „Solidarność”, zaś po stronie pracodawców organizacje pracodawców. W przypadku instytucji samorządowych stroną układu jest wójt (burmistrz, prezydent miasta). Ponadzakładowe układy zbiorowe są rejestrowane przez ministra właściwego do spraw pracy.