Zgodnie z art. 42 z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, ze zm.) czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień, przy czym nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć obowiązuje pięciodniowy tydzień pracy (art. 42c ust. 1 Karty Nauczyciela).

W ramach czasu pracy, o którym mowa wyżej, oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel zgodnie z ustawą obowiązany jest realizować:

 1)  zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, w wymiarze określonym w ust. 3 lub ustalonym na podstawie ust. 4a albo ust. 7;

 2) inne czynności i zajęcia wynikające z zadań statutowych szkoły, ze szczególnym uwzględnieniem zajęć opiekuńczych i wychowawczych wynikających z potrzeb i zainteresowań uczniów;

 3) zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.

            Karta Nauczyciela nie powołuje odrębnych i szczególnych rozwiązań prawnych w zakresie czasu pracy nauczycieli w sytuacji realizacji zadań szkoły w formach innych, niż realizowane w warunkach szkolnych (np. w trakcie zielonych szkół, wycieczek lub innych imprez wyjazdowych). W związku z tym w pełni stosuje się podczas wypełniania tych zadań ogólne przepisy dotyczące norm czasu pracy nauczycieli.

Powyższe oznacza, że w przypadku nauczyciela wykonującego pracę w dniu wolnym od pracy, zastosowanie będzie miał art. 42c ust. 3 Karty Nauczyciela, zgodnie z którym za zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze, wykonywane w dniu wolnym od pracy, nauczyciel otrzymuje inny dzień wolny od pracy.

Odmiennie niż w przepisach powszechnych prawa pracy, Karta Nauczyciela w zależności od potrzeb dopuszcza zróżnicowany wymiar czasu pracy nauczyciela w poszczególnych miesiącach (w ramach ustalonych przepisami norm czasu pracy) i nie powołuje w tym zakresie okresu rozliczeniowego.  Należy zatem przyjąć, że inny dzień wolny od pracy powinien być udzielony w okresie tego samego roku szkolnego, chyba że w obowiązujących wewnątrzzakładowych aktach prawa pracy ustalony został inny okres rozliczeniowy.  

W szczególnie uzasadnionych przypadkach (podkreślić należy, że to sformułowanie oznacza wyjątkowość, a nie regułę) zamiast dnia wolnego nauczyciel otrzymuje odrębne wynagrodzenie, w wysokości ustalonej w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 30 ust. 5., tj. w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy z dnia 31 stycznia 2005 r. (Dz. U.  Nr 22, poz. 181 ze zm.).

Zgodnie z § 10 tego rozporządzenia   nauczycielom, którzy w dniu wolnym od pracy realizują zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze, a nie otrzymują za ten dzień innego dnia wolnego, przysługuje odrębne wynagrodzenie za każdą godzinę pracy obliczane jak za godzinę ponadwymiarową. Wynagrodzenie powyższe przysługuje za każdą godzinę pracy, i jest obliczane jak za godzinę ponadwymiarową (tak: rozstrzygnięcie nadzorcze wojew. z 2007-03-22 NK.BG.II.0911-46/07, rozstrzygnięcie nadzorcze wojew. z 2007-02-06 NK.II.AK.0911/20/07).

 

Radca prawny

Monika Majka