28 października 2020 r. Komisja Europejska przedstawiła projekt dyrektywy w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych. Będzie on niebawem przedmiotem intensywnych prac Parlamentu Europejskiego. NSZZ „Solidarność” zwraca się o wsparcie tej inicjatywy niosącej ze sobą pozytywne skutki dla polskiego świata pracy. Dlatego wysłała w tej sprawie list do wszystkich polskich europalamentarzystów.

„Projekt przygotowany przez Komisję Europejską witamy z zadowoleniem, gdyż jest to ważny krok w kierunku implementacji zasad Europejskiego filaru praw socjalnych odnoszących się do uczciwych warunków pracy, w tym wprowadzenia uczciwej płacy minimalnej i promowania efektywnych rokowań zbiorowych. W ten sposób służy to budowaniu społecznego wymiaru procesu integracji europejskiej. Z polskiej perspektywy najważniejsze jest zapisane w projekcie dyrektywy wzmocnienie roli rokowań zbiorowych i negocjacyjnego kształtowania stosunków pracy, a więc tego czego brakuje w naszym kraju” – czytamy w liście do europosłów.

W ocenie Solidarności projekt dyrektywy odpowiada w znacznej mierze na oczekiwania polskich pracowników. Związek widzi jednocześnie potrzebę dalszych prac nad redakcją jego zapisów w pewnych obszarach. Niepokojący jest np. brak doprecyzowania definicji „collective agreement”. Ale to nie wszystko. „W odniesieniu do art. 5 odnoszącego się do wysokości płacy minimalnej postulujemy wprowadzenie tam określonych relacji procentowych pomiędzy minimalnym wynagrodzeniem a średnią płacą oraz medianą płacy (60 % mediany oraz 50% przeciętnej płacy) zależnie który wskaźnik jest wyższy w danym państwie” – pisze w imieniu KK przewodniczący Piotr Duda.

Solidarność podkreśla, że liczy na pozytywne podejście do tej ważnej dla polskiego świata pracy inicjatywy. „Pandemia unaocznia kluczową rolę często nisko wynagradzanych pracowników sektora opieki, transportu czy handlu. Potrzebujemy stabilnej struktury zapewniającej wzrost wynagrodzeń co gwarantuje zachowanie niezbędnego dla odbudowy gospodarek popytu wewnętrznego” – podkreślono w liście.

--------------------------------

Szanowni Państwo!

28 października 2020 r. Komisja Europejska przedstawiła projekt dyrektywy w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych (COM (2020) 682 final).). Będzie on niebawem przedmiotem intensywnych prac Parlamentu Europejskiego. Mając powyższe na względzie NSZZ „Solidarność” zwraca się o wsparcie tej inicjatywy niosącej ze sobą pozytywne skutki dla polskiego świata pracy.

Projekt przygotowany przez Komisję Europejską witamy z zadowoleniem, gdyż jest to ważny krok w kierunku implementacji zasad Europejskiego filaru praw socjalnych odnoszących się do uczciwych warunków pracy, w tym wprowadzenia uczciwej płacy minimalnej i promowania efektywnych rokowań zbiorowych. W ten sposób służy to budowaniu społecznego wymiaru procesu integracji europejskiej. Z polskiej perspektywy najważniejsze jest zapisane w projekcie dyrektywy wzmocnienie roli rokowań zbiorowych i negocjacyjnego kształtowania stosunków pracy, a więc tego czego brakuje w naszym kraju. Polskie związki zawodowe brały aktywny udział w wypracowywaniu stanowiska europejskiego ruchu związkowego w odpowiedzi na konsultacje, przeprowadzone przez Komisję z europejskimi partnerami społecznymi w oparciu o art. 154 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

W naszej ocenie projekt dyrektywy odpowiada w znacznej mierze na oczekiwania polskich pracowników. Widzimy jednocześnie potrzebę dalszych prac nad redakcją jego zapisów w pewnych obszarach. Poniższe uwagi mają charakter roboczy i wskazują na niektóre niedostatki przedstawionego projektu.

1. Projektowany art. 2 dotyczący podmiotów objętych dyrektywą ma zbyt wąski zakres.

W naszej ocenie zakres ten powinien być jak najszerszy i obejmować także osoby wykonujące podporządkowaną pracę, która:

- finansowana jest ze środków publicznych (odwołując się do polskiego przykładu: osoby wykonujące staż w rozumieniu Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy winny otrzymywać świadczenie nie niższe od ustawowej płacy minimalnej);

 - wykonywana jest w oparciu o umowę nie będącą umową o pracę lub umową zlecenia (polska instytucja umowy o pomocy przy zbiorach). Definicja zawarta w projektowanym art. 2 powinna „odrywać” się od uwarunkowań krajowych i zmierzać w kierunku stworzenia unijnej definicji pracownika.

2. Niepokojący jest brak doprecyzowania definicji „collective agreement”.

Należy jednoznacznie zdefiniować, że porozumienia zbiorowe w rozumieniu dyrektywy po stronie pracowników zawierane są przez związek zawodowy. Odwołujemy się w tym zakresie do polskich doświadczeń z wprowadzeniem regulacji w kodeksie pracy pozwalającej na wydłużanie okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy, na podstawie porozumienia które (w przypadku braku reprezentacji związkowej) pracodawca może zawrzeć z dowolnie przez siebie wyłonioną doraźną reprezentacja pracowników. W docelowej dyrektywie potrzebna jest definicja, która w żadnym procesie implementacji krajowej nie pozwoli na uznanie, że porozumieniem zbiorowym jest porozumienie zawarte przez pracodawcę z reprezentacją wybraną ad hoc (także kilkuosobową).

3. W odniesieniu do art. 5 odnoszącego się do wysokości płacy minimalnej postulujemy wprowadzenie tam określonych relacji procentowych pomiędzy minimalnym wynagrodzeniem a średnią płacą oraz medianą płacy (60 % mediany oraz 50% przeciętnej płacy) zależnie który wskaźnik jest wyższy w danym państwie.

Spektrum tych uwag jest oczywiście szersze i w przypadku zaistnienia takiej potrzeby eksperci NSZZ „Solidarność” z chęcią doprecyzują i rozwiną nasz komentarz. Liczymy na pozytywne podejście do tej ważnej dla polskiego świata pracy inicjatywy. Pandemia unaocznia kluczową rolę często nisko wynagradzanych pracowników sektora opieki, transportu czy handlu. Potrzebujemy stabilnej struktury zapewniającej wzrost wynagrodzeń co gwarantuje zachowanie niezbędnego dla odbudowy gospodarek popytu wewnętrznego. Szczególnie w obecnym trudnym okresie walki z pandemią potrzebujemy działań, które określą społeczny wymiar odbudowy ekonomii i umocowania jej na zasadach wskazanych w polskiej konstytucji czyli społecznej gospodarki rynkowej.

Za Komisję Krajową
Piotr Duda

Andrea Nahles, specjalna doradczyni Komisarza UE ds. zatrudnienia rozpoczęła konsultacje z unijnymi partnerami społecznymi dotyczące możliwości poprawienia kondycji europejskiego dialogu społecznego.

12 listopada 2020 r. odbyło się spotkanie w tej sprawie, w którym wzięli udział przedstawiciele EKZZ oraz europejskich organizacji pracodawców: BusinessEurope, CEEP i SMEunited. Andrea Nahles (była minister pracy RFN) ma za zadanie opracować ekspertyzę dotyczącą możliwych działań mających na celu wzmocnienie dialogu społecznego jako jednego z filarów europejskiego modelu społecznego.

Po wygłoszeniu zwyczajowego stwierdzenia, że dialog społeczny stanowi fundament społeczeństwa europejskiego zarówno na poziomie UE jak i krajowym i jest instrumentem szczególnie użytecznym oraz niezbędnym w okresach trudnych takich jak czas epidemii Covid-19 pani Nahles przeszła do konkretów: wskazała na konieczność zwiększenia widoczności dialogu oraz potrzebę dokonywania ocen każdej unijnej legislacji pod kątem wpływu na dialog społeczny -w jej ocenie w powinno się to czynić w każdej Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej. Promowani powinni być liderzy dialogu społecznego.

W toku dyskusji reprezentanci EKZZ, BusinessEurope, CEEP oraz SMEunited wskazali na kwestie kluczowe, które w ich ocenie mogą odrodzić dialog społeczny na poziomie UE.  Oczekiwania przedstawicieli pracowników i pracodawców były dużej mierze zbieżne i dotyczyły m.in. postulatu prowadzenia przez Komisję Europejską wnikliwych i „skrojonych na miarę” konsultacji z partnerami społecznymi tak aby ich głos był brany pod uwagę w procesach decyzyjnych. Przy tej okazji poruszono kwestię postrzeganą jako szczególnie istotną przez partnerów społecznych, a więc odmowę ze strony Komisji przekazania porozumienia ramowego (dotyczącego prawa do informacji i konsultacji dla pracowników administracji centralnej) do Rady UE w celu przekształcenia w dyrektywę pomimo wspólnego wniosku stron, które porozumienie podpisały. To z kolei spowodowało, że sprawa zajmuje się obecnie Trybunał Sprawiedliwości UE, co nie jest najlepszą promocją zaangażowania Komisji w popieranie europejskiego dialogu społecznego.

W skąd delegacji EKZZ na spotkanie z Andreą Nahles wchodziła Barbara Surdykowska z NSZZ „Solidarność”.

– Na wcześniejszym związkowym spotkaniu przygotowawczym ustaliliśmy, że ja przedstawię kwestię potrzeby wzmacniania środkami z Europejskiego Funduszu Społecznego zdolności partnerów społecznych do efektywnej implementacji na poziomie krajowym europejskich porozumień autonomicznych. Jest to kwestia istotna z polskiej perspektywy, gdyż przykładowo mamy problem z zaangażowaniem naszych organizacji pracodawców w działania dwustronnego Zespołu partnerów społecznych ds. Zagrożeń Psychospołecznych, który realizuje zadania związane z implementacją dwóch europejskich porozumień ramowych. Po prostu twierdzą że brakuje im ekspertów i środków – mówi Barbara Surdykowska. -Samo spotkanie przebiegało w konstruktywnej atmosferze. Uzgodniono, ze jeszcze przed świętami Bożego Narodzenia europejscy partnerzy społeczni przekażą Andrei Nahles wspólne postulaty, a w styczniu odbędzie się kolejne spotkanie mające za zadanie omówienie projektu przygotowywanej przez nią ekspertyzy – dodaje ekspertka.  

bs

Chociaż zasadniczo celem Pracowniczych Planów Kapitałowych jest oszczędzanie na czas, kiedy zakończymy naszą aktywność zawodową, a dokładniej kiedy osiągniemy wiek 60 lat, to ustawa o pracowniczych planach kapitałowych (Dz.U.2020.3142 tj.) daje możliwości wykorzystania oszczędności zgromadzonych w PPK także wcześniej. Dzisiaj, kiedy niektórzy mają wątpliwości, czy PPK nie okaże się „kolejnym OFE, na które połasi się Państwo”, świadomość, że w każdym momencie możemy wycofać nasze oszczędności, powinna pomóc w podjęciu decyzji o udziale w tym długoterminowym programie oszczędnościowym.

Wycofanie zgromadzonych oszczędności przed 60. rokiem życia

Zgodnie z ustawą o PPK możemy wycofać środki z PPK niezależnie od przyczyny. W tym celu należy złożyć wniosek o zwrot środków. W takim przypadku, instytucja finansowa przekaże 30% środków pochodzących z wpłat sfinansowanych przez podmiot zatrudniający na rachunek bankowy wskazany przez ZUS. Co ważne, informacja o tej kwocie zostanie zaewidencjonowana na koncie ZUS ubezpieczonego, jako jego składka na ubezpieczenie emerytalne. Ponadto środki pochodzące z wpłaty powitalnej i dopłat rocznych zostaną zwrócone w całości do Funduszu Pracy (wpłatę powitalną i dopłaty roczne sfinansowano z tego Funduszu). Natomiast uczestnik programu otrzyma: 70% środków pochodzących z wpłat sfinansowanych przez podmiot zatrudniający, po uprzednim pomniejszeniu o należną kwotę podatku od zysków kapitałowych oraz całość środków pochodzących z wpłat sfinansowanych przez tego uczestnika, także pomniejszonych o podatek od zysków kapitałowych.

Istnieje również możliwość wypłaty środków z PPK przed 60. rokiem życia bez wskazanych wyżej pomniejszeń, przy czym ustawa o PPK przewiduje dwie takie sytuacje.

Wkład własny potrzebny do uzyskania kredytu

Ustawa wychodzi naprzeciw potrzebom wsparcia budownictwa mieszkaniowego, w związku z czym uczestnik PPK, który nie ukończył jeszcze 45. roku życia i potrzebuje wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu na zakup mieszkania czy budowę lub przebudowę budynku mieszkalnego, ale także zakup ziemi, może wypłacić do 100% środków zgromadzonych na jego rachunku PPK. Możliwość taka jest jednak obwarowana pewnymi warunkami: wypłacone kwoty muszą zostać zwrócone na rachunek PPK nie później niż w ciągu 15 lat od dnia ich wypłaty. Termin zwrotu środków na ten rachunek nie może rozpocząć się później niż 5 lat od dnia ich wypłaty. Zasady i terminy zwrotu środków określa się w umowie między uczestnikiem a instytucją finansową, z którą zawarta jest umowa o prowadzenie PPK. Taką umowę o wypłatę można podpisać z każdą instytucją finansową, w której mamy rachunek PPK, pod warunkiem, że z wypłacanych środków finansowana będzie ta sama inwestycja. Po zawarciu umowy o wypłatę z daną instytucją finansową, nie można zawrzeć z nią kolejnej takiej umowy. Oczywiście to rozwiązanie jest dobre dla osób, które zdecydowały się na przystąpienie do PPK odpowiednio wcześnie, aby zgromadzić środki wystarczające na pokrycie lub uzupełnienie wymaganego wkładu własnego

Poważne zachorowanie

Przewidziano jeszcze jeden przypadek wypłaty środków z PPK przed osiągnięciem 60. roku życia bez negatywnych konsekwencji finansowych (m.in. bez utraty środków z dopłat od państwa i bez obowiązku zapłaty podatku od zysków kapitałowych). W razie poważnego zachorowania uczestnika PPK, jego małżonka lub dziecka, istnieje możliwość wypłaty do 25% środków zgromadzonych na rachunku PPK. Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o PPK, poważnym zachorowaniem jest całkowita niezdolność do pracy (ustalona przez lekarza orzecznika lub komisję lekarską ZUS na co najmniej 2 lata), umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności (ustalony przez zespół ds. orzekania o niepełnosprawności na co najmniej 2 lata), a także niepełnosprawność osoby, która nie ukończyła 16 lat (ustalona przez zespół ds. orzekania o niepełnosprawności). W takim przypadku, do wniosku o wypłatę trzeba dołączyć orzeczenie wydane przez wskazany wyżej podmiot. Poważnym zachorowaniem jest także zdiagnozowanie jednej z chorób wymienionych w ustawie o PPK. Lista tych chorób jest inna dla osób dorosłych, a innych dla dzieci*. W przypadku choroby z tej listy, do wniosku o wypłatę środków z PPK dołącza się zaświadczenie lekarza medycyny potwierdzające daną diagnozę.

Pracownicze Programy Kapitałowe to nowa forma oszczędzania, także dla osób, które mają świadomość, że w życiu natrafiamy na problemy, których nie da się przewidzieć, a gromadzone oszczędności mogą dać poczucie bezpieczeństwa finansowego w trudnych chwilach.

Więcej informacji na stronie www.mojeppk.pl – oficjalnym portalu Pracowniczych Planów Kapitałowych.

Agata Baranowska-Grycuk
Zespół Polityki Społecznej KK NSZZ „Solidarność”

Największa amerykańska centrala związkowa AFL-CIO z którą współpracuje NSZZ „Solidarność” z entuzjazmem powitała wybór Joe Bidena na 46 prezydenta USA.

Jest to następstwem tego, że Prezydent Elekt obiecał podjąć aktywne działania na rzecz amerykańskiego świata pracy. Wśród planowanych inicjatyw są m.in. podniesienie ogólnokrajowej płacy minimalnej do 15 USD na godzinę (i co bardzo ważne z punktu widzenia osób pracujących w gastronomii, wyłączenie możliwości obniżania tej stawki ze względu na napiwki otrzymywane przez kelnerów) oraz zwiększenie praw amerykańskich pracowników związanych z macierzyństwem.

Są też dobre wiadomości dla związków zawodowych. Po pierwsze, Biden zamierza utworzyć grupę roboczą na szczeblu swojego gabinetu, której celem będzie zbadanie możliwość  stworzenia ram dla  rokowań sektorowych tak aby stworzyć w USA ten poziom negocjacji zbiorowych. Prezydent Elekt zamierza także podjąć starania na rzecz próby powrotu do przyjęcia przez Kongres PRO czyli regulacji prawnej wspierającej prawo do organizowania się. Gdyby się udało, byłaby to największa reforma prawa pracy od ponad 80 lat w USA.  

Projekt ustawy o ochronie prawa do organizowania się (PRO, Protecting the Right to Organize Act) przeszedł przez Izbę  Reprezentantów w tym roku, ale został odrzucony w Senacie.  PRO przewiduje surowsze sankcje karne, gdy pracodawcy zwalniają zwolenników związków zawodowych, likwiduje możliwość opóźniania wyborów związkowych przez pracodawców oraz zabrania tym ostatnim organizowania obowiązkowych antyzwiązkowych spotkań dla pracowników. Dodatkowo, projektowana ustawa wdraża wiążący arbitraż, gdy związek i pracodawcy nie mogą dojść do porozumienia podczas negocjacji zbiorowych, zakazuje stałego zastępowania strajkujących pracowników, zezwala związkom na prowadzenie wtórnych bojkotów i eliminuje tak zwane regulacje „right to work”, które zakazują związkom zawodowym pobieranie opłat od nie członków za prowadzone także w ich interesie negocjacje płacowe.

Richard Trumka, prezydent AFL-CIO nie krył radości z wyniku  wyborów. – „Joe Biden przypomniał dzisiejszej nocy Ameryce, jak działa silny, rozważny, zaangażowany i współczujący przywódca. Jego plan pokonania COVID-19 i udzielenia pomocy ekonomicznej Amerykanom to rozwiązania, których potrzebujemy w obliczu ogromnego wzrostu liczby przypadków i bezrobocia w całym kraju. A jego zaangażowanie w rozwój ruchu związkowego da większej liczbie pracujących rodzin zbiorową siłę do zdobywania lepszych wynagrodzeń, opieki zdrowotnej, zabezpieczenia emerytalnego i bezpieczeństwa pracy. Amerykańskie rodziny zasługują na przywódcę, który skupia się na ludziach a nie tylko na własnym wizerunku w lustrze. Tym liderem może być tylko Joe Biden. Członkowie AFL- CIO będą współpracować z nim nad odbudową kraju, który kochamy” – mówił Trumka.

bs

Czterdzieści lat temu, 10 listopada 1980 r. w Sąd Najwyższy zarejestrował Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność" – pierwszy w komunistycznym bloku wschodnim niezależny od rządu i partii związek zawodowy. Na decyzję przed siedzibą sądu w Warszawie czekały tłumy ludzi. Ogłaszając decyzję sądu Lech Wałęsa ogłosił na schodach sądu: „Mamy wszystko, czego chcieliśmy”.

Droga do rejestracji choć zaczęła się już kilka dni po podpisaniu porozumień w sierpniu i wrześniu 1980 r. wcale nie była łatwa i groziła ponowną konfrontacją. Początkiem było spotkanie 17 września w Gdańsku, gdzie ok. 300 delegatów z całej Polski dogadało się jaką strukturę i charakter będzie miała organizacja. Statut pisali m.in. trzej prawnicy związani z opozycją: Jan Olszewski, Andrzej Stelmachowski i Wiesław Chrzanowski.

22 września 1980 r. Krajowa Komisja Porozumiewawcza zatwierdziła dokument. A dwa dni później Lech Wałęsa złożył statut NSZZ "Solidarność" w Sądzie Wojewódzkim w Warszawie, który 1 października zażądał wprowadzenia zapisów, m.in. o kierowniczej roli PZPR. „Solidarność” zareagowała zorganizowaniem 3 października w całym kraju godzinnego strajku ostrzegawczego.

Ostatecznie 24 października Sąd Wojewódzki w Warszawie wpisał do rejestru związków NSZZ "Solidarność" jednocześnie samowolnie wnosząc do statutu kilka poprawek, w tym o kierowniczej roli partii. Sąd skreślił również zapis mówiący o prawie do strajku.

Na spotkaniu delegacji związku 31 października z premierem Józef Pińkowski związkowcy zapowiedzieli strajk generalny. Jednak podczas spotkania otrzymali zgodę na odwołanie się do Sądu Najwyższego. W kilka dni później zaczęły się negocjacje, które doprowadziły do porozumienia w sprawie rejestracji związku.

Ostatecznie Sąd Najwyższy uchylił poprawki wprowadzone 24 października do Statutu "Solidarności", z których najważniejszą było prawo do strajku. Przedstawiciele "S" zgodzili się na dołączenie aneksu - postanowień konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy oraz fragmentu Porozumienia Gdańskiego, w którym Międzyzakładowy Komitet Założycielski "Solidarności" uznawał kierowniczą rolę partii w państwie.

10 listopada Sąd Najwyższy zatwierdził statut NSZZ "Solidarność", a po wpisaniu "S" do rejestru związków zawodowych Krajowa Komisja Porozumiewawcza odwołała ogłoszoną 27 października gotowość strajkową.

ml

Z głębokim smutkiem żegnamy naszego wieloletniego, serdecznego kolegę i związkowca Marcina Staniszewskiego. Uroczystości pogrzebowe odbędą się 17 listopada o godz. 12 na cmentarzu Łostowickim w Gdańsku. Wcześniej, o godz.10.30 w kościele pw. Miłosierdzia Bożego w Gdańsku Migowie zostanie odprawiona żałobna msza święta.

Marcin ponad rok walczył z nowotworem. Wydawało się już, że powoli wraca do zdrowia, że za jakiś czas znowu będzie z nami. Niestety pojawiły się przerzuty. Zmarł w szpitalu w sobotni poranek 7 listopada.

Marcin miał 47 lat. Przez 28 lat pracował z nami w Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”. Mimo, że przez całe życie borykał się z poważną chorobą, nie dawał po sobie poznać. Zawsze można było na niego liczyć. Był obowiązkowy i sumienny. Zazwyczaj dosyć poważny, jednak chętnie żartował ze świata wokół i z samego siebie. Był po prostu pozytywnym człowiekiem.

"Można odejść na zawsze, by stale być blisko..." napisał ksiądz Jan Twardowski. Marcin zostanie blisko. W naszej pamięci, w naszych sercach.

Pracownicy KK

Z wielkim smutkiem i żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci

Marcina Staniszewskiego

naszego wieloletniego pracownika i Kolegi,

który przegrał walkę z długą i ciężką chorobą

W imieniu Prezydium Komisji Krajowej składamy

wyrazy współczucia i najszczersze kondolencje

rodzinie, bliskim, przyjaciołom i najbliższym współpracownikom Marcina

Piotr Duda
Przewodniczący KK NSZZ „Solidarność”

– Jeszcze w czwartek z nim rozmawiałem. Wczoraj już nie odpowiadał na SMS-y – Waldemar Krenc nie potrafi zachować spokoju informując o śmierci Bogdana Osińskiego, swojego wieloletniego zastępcy. Bogdan zmarł dzisiaj na COVID-19.

Bogdan Osiński (ur. 6.02.1951 r. zm. 9.11.2020 r.) był członkiem Zarządu Regionu Ziemi Łódzkiej NSZZ „Solidarność” od 1990 roku. W latach 1992-2018 pełnił funkcję zastępcy przewodniczącego Zarządu Regionu łódzkiej „Solidarności” oraz był długoletnim skarbnikiem ZR. Był także delegatem na Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”, a także do 2018 r. członkiem Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”.

Od 4 IX 1980 w NSZZ „Solidarność”, członek Komitetu Założycielskiego w Fabryce Transformatorów i Aparatury Trakcyjnej ELTA w Łodzi, 1981 – wiceprzewodniczący Zarządu Koła na swoim wydziale i członek Komisji Zakładowej. W okresie 1982-1989 działał w strukturach podziemnych w zakładzie: drukował i kolportował publikacje podziemne, m.in. „Biuletyn Wojenny Solidarności Elty”, zbierał pieniądze na pomoc internowanym, zaopatrywał drukarnię w papier i farby, uczestniczył w malowaniu napisów z hasłami „Solidarność” w publicznych miejscach, organizował zebrania podziemnej struktury zakładowej, uczestniczyła w manifestacjach, wiecach z okazji np. świąt narodowych i rocznic itp., nosząc manifestacyjnie odznakę „Solidarności”.

Internowany w Ośrodku Odosobnienia w Łowiczu w dniach 9 V 1982 - 23 VII 1982. Po wyjściu z internowania nie zaprzestał działalności; nadal prowadził kolportaż publikacji podziemnych oraz uczestniczył w spotkaniach organizowanych przez struktury „Solidarności”.

1970-1990 kontrolowany przez SB w ramach Sprawy Obiektowej kryt. „Elta”, 1982–1985 kwestionariusza Ewidencyjnego krypt. „Ślusarz”. Wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany przez SB i MO. IPN Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Łodzi wydała mu Zaświadczenie o przyznaniu mu „statusu pokrzywdzonego”.

Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Wolności i Solidarności oraz Medalem za zasługi w walce „O Niepodległość” Polski i Prawa Człowieka 13.XII.1981 – 4.VI.1989.
Zmarł 9.11.2020 r. na COVID-19.

ml