Czy polskie bezpieczeństwo energetyczne jest iluzją?
To, czy polskie bezpieczeństwo energetyczne jest iluzją, to złożone zagadnienie, które nie ma prostej odpowiedzi. Można jednak przeanalizować kluczowe aspekty, by zrozumieć jego stan i wyzwania.
Zależność od paliw kopalnych i importu
- Węgiel: Polska energetyka od lat opiera się w dużej mierze na węglu kamiennym i brunatnym. Chociaż posiadamy własne zasoby, ich wydobycie stopniowo spada, a koszty rosną. Jednocześnie presja unijna i światowa na redukcję emisji CO2 sprawia, że węgiel jest paliwem coraz droższym i mniej perspektywicznym.
- Ropa i gaz: Polska ma bardzo małe złoża ropy naftowej i gazu ziemnego. Oznacza to, że w ogromnej mierze musimy polegać na imporcie tych surowców. W przeszłości byliśmy silnie uzależnieni od dostaw z Rosji, ale od tamtego czasu udało się zdywersyfikować źródła, np. dzięki gazociągowi Baltic Pipe czy terminalowi LNG w Świnoujściu. Mimo to, całkowite uzależnienie od importu tych surowców pozostaje faktem, a koszty są gigantyczne.
- Dywersyfikacja dostaw: Zwiększenie importu gazu skroplonego (LNG) z USA czy Kataru oraz uruchomienie Baltic Pipe znacznie poprawiło pozycję Polski w zakresie gazu. W przypadku ropy naftowej również zdywersyfikowano dostawców, odchodząc od rosyjskich.
- Odnawialne Źródła Energii (OZE): Polska stara się rozwijać OZE, w tym energetykę wiatrową i fotowoltaiczną. Ich udział w miksie energetycznym stopniowo rośnie, jednak nadal jest niewystarczający, by zastąpić ubytki w produkcji z węgla.
- Energetyka jądrowa: Strategia energetyczna Polski zakłada budowę elektrowni jądrowej, co jest postrzegane jako kluczowy element dla zapewnienia stabilnych, zeroemisyjnych dostaw energii w przyszłości. Jest to jednak projekt długoterminowy, a jego realizacja wymaga czasu i ogromnych nakładów finansowych.
- Koszty: Transformacja energetyczna, w tym rozwój OZE i budowa elektrowni jądrowej, to ogromne koszty, które w dłuższej perspektywie mogą wpłynąć na ceny energii.
- Przestarzała infrastruktura: Część polskiej infrastruktury przesyłowej jest stara i wymaga modernizacji, co również wiąże się z dużymi inwestycjami.
- Brak spójnej, długoterminowej strategii: Krytycy wskazują, że pomimo istniejących dokumentów strategicznych, takich jak „Polityka energetyczna Polski do 2040 roku” (PEP2040), brakuje konsekwencji i ambitnych celów, zwłaszcza w kontekście OZE, co stawia Polskę w niekorzystnej sytuacji na tle innych krajów UE.
