ETIUDY WIDEO O NSZZ”S”
poniedziałek, 25 Sierpień, 2025
Cykl etiud edukacyjnych „»Solidarność« – narodziny Wolności”: odc. 3 „Strajk w Stoczni Gdańskiej ‘80”
Latem 1980 r. w Polsce wybuchła kolejna fala protestów społecznych, które doprowadziły do powstania we wrześniu 1980 r. Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Zrodzona z sierpniowego strajku na Wybrzeżu „Solidarność” stała się jednak czymś więcej niż organizacją pracowniczą. W 1981 r. była liczącym blisko 10 milionów członków ruchem społecznym, wyrażającym wolnościowe dążenia Polaków, którzy po raz kolejny rzucili wyzwanie komunistycznej władzy. Związek pozostawał również inspiracją dla innych narodów Europy, które po zakończeniu II wojny światowej znalazły się w sowieckiej strefie wpływów. „Solidarność” niosła nadzieję na wolność, godność i koniec istnienia systemu komunistycznego, opartego na przemocy i powszechnym kłamstwie.
O tym jak faktycznie wyglądała polska droga do wolności, opowiada najnowszy cykl etiud filmowych, przygotowanych przez Biuro Badań Historycznych IPN we współpracy z Centralnym Przystankiem Historia IPN im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego. W tych krótkich filmach naukowcy z Instytutu Pamięci Narodowej opowiedzą, w jaki sposób rodził się a następnie wyglądał opór polskiego społeczeństwa wobec komunistycznej władzy.
Odcinek 1. „Lubelski Lipiec ‘80”
Od lipca 1980 r. władze komunistyczna rządzące Polską wprowadziły podwyżkę cen artykułów mięsnych w bufetach i stołówkach zakładowych. Decyzja ta zwiększyła niezadowolenie społeczne, które w tamtym czasie było już dość duże. Wynikało ono z pogłębiającego się kryzysu gospodarczym, w jakim PRL znalazł się drugiej połowie lat ’70.
8 lipca 1980 strajk rozpoczęła załoga Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego PZL Świdnik w Świdniku. W kolejnych dniach zaczęły strajkować inne zakłady znajdujące się na Lubelszczyźnie, w tym największe przedsiębiorstwo w regionie czyli Fabrykę Samochodów Ciężarowych w Lublinie. Łącznie zastrajkowało wówczas ponad 150 zakładów, ulokowanych na Lubelszczyźnie. Zasięg protestów była na tyle duży, że zmusił władze do podjęcia rozmów ze strajkującymi.
Odcinek 2. „Polskie lato ‘80”
Od lipca 1980 r. władze komunistyczne rządzące Polską wprowadziły podwyżkę cen artykułów mięsnych w bufetach i stołówkach zakładowych. Decyzja ta zwiększyła niezadowolenie społeczne, które w tamtym czasie było już dość duże. Wynikało ono z pogłębiającego się kryzysu gospodarczego, w jakim PRL znalazła się drugiej połowie lat ’70.
Z powodu wspomnianych wyżej podwyżek, w lipcu i sierpniu 1980 r., całą Polskę ogarnęła fala strajków. Najpierw zaprotestowali robotnicy Lubelszczyzny, a następnie pracownicy różnych regionów Polski, w tym np. Mazowsza i Wybrzeża. Sytuacja była na tyle poważna, że ówczesne polskie władze zasiadły do rozmów z protestującymi.
Odcinek 3. „Strajk w Stoczni Gdańskiej ‘80”
Od lipca 1980 r. władze komunistyczna rządzące Polską wprowadziły podwyżkę cen artykułów mięsnych w bufetach i stołówkach zakładowych. Decyzja ta zwiększyła niezadowolenie społeczne, które w tamtym czasie było już dość duże. Wynikało ono z pogłębiającego się kryzysu gospodarczego, w jakim PRL znalazła się drugiej połowie lat ’70.
Z powodu wspomnianych wyżej podwyżek, w lipcu i sierpniu 1980 r., całą Polskę ogarnęła fala strajków. Najważniejsze z punktu widzenia konsekwencji były strajki na polskim Wybrzeżu, a szczególnie protest, który 14 sierpnia 1980 r. wybuchł w Stoczni Gdańskiej. Robotnicy stanęli wówczas w obronie zwolnionej dyscyplinarnie z pracy działaczki Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża Anny Walentynowicz. Przywrócenie jej do pracy było jednym z dwudziestu jeden żądań, jakie pracownicy stoczni przedstawili stronie rządowej.
