Z Tadeuszem Majchrowiczem, zastępcą przewodniczącego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, rozmawia Mariusz Kamieniecki - Nasz
Dziennik
Strona społeczna domaga się podwyżek płac w sferze budżetowej. Jakie są te oczekiwania?
– My mówimy jasno, że nie pozwolimy, żeby rząd realizował tylko pomysły własnego autorstwa, ale domagamy się realizacji tych propozycji, o których obecnie rządzący mówili, będąc
jeszcze w opozycji. Oczekujemy odmrożenia płac w sferze budżetowej, które od blisko dziewięciu lat są zamrożone. Nie może być tak, że urzędnik np. urzędu wojewódzkiego czy innej
instytucji o randze wojewódzkiej, żeby utrzymać rodzinę, musi – jak to się dzieje obecnie – dorabiać dodatkowymi szkoleniami, godzinami na uczelni czy w jakiś inny sposób. Płace
w sferze budżetowej nie mogą być na tak żenująco niskim poziomie. Są także problemy z doborem kadr, o których opozycja mówi, że są dobierane z klucza partyjnego. Niestety, ale
może z tym być jeszcze gorzej, skoro młodemu, wykształconemu człowiekowi ktoś będzie miał do zaoferowania sto złotych więcej, niż wynosi płaca minimalna. Jak w tej sytuacji
oczekiwać, że jakość usług i ranga takich instytucji będzie wzrastała? My jednak nie oczekujemy cudów. Na podstawie wyliczeń, w opinii do budżetu na 2019 rok przedstawiliśmy,
jakie powinny być wskaźniki i czekamy, aż rząd się nad tym pochyli. Liczymy też na spotkanie z premierem Mateuszem Morawieckim.
Jakie są inne propozycje strony społecznej?
– Zamiast np. wymyślać program „Wyprawka 300+” zwana też jako tornister plus, chociaż ta koncepcja akuratnie jest świetną sprawą, co pochwalamy, jednak czy nie lepiej byłoby
odmrozić wskaźnik Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych? Przecież z tego funduszu, w firmach korzystają pracownicy, którzy są w trudnej sytuacji, pracownicy niżej uposażeni
itd. Kolejnym obszarem jest kwota wolna od podatku – sprawa podstawowa. Owszem coś drgnęło w tej kwestii, po czym stanęło w miejscu. I to są nasze prospołeczne postulaty, na
realizację których oczekujemy. Dążymy do tego, aby pracownik godnie zarabiał w tzw. czarne dni tygodnia i żeby nie musiał pracować w niedziele. Tutaj dzięki Bogu udało się
wprowadzić ograniczenie handlu w niedziele, ale jest cały szereg branż, dziedzin życia, firm, gdzie ludzie biorą pracę w niedziele po to, żeby utrzymać rodzinę. I to jest
niedopuszczalne. Nie może być tak, że minimalne wynagrodzenie będzie ciągle doganiało pracowników w sferze budżetowej. Niedługo dojdzie do tego, że każdy wzrost płacy minimalnej
to jest podwyżka w sferze budżetowej. To jest niedopuszczalne i z tym NSZZ „Solidarność” nie będzie się godziła, dlatego związek zapowiedział, że jeśli nie dojdzie do
porozumienia, jeżeli nie dojdzie do spotkania z premierem Morawieckim, to jesienią będziemy zmuszeni wyjść na ulice.
Jak to się wszystko zmienia, jeszcze nie tak dawno – przed wyborami – „Solidarność” ręka w rękę protestowała z PiS-em przeciwko ówczesnej władzy, dziś szykuje protest
przeciwko rządowi Zjednoczonej Prawicy?
– Ewentualne wyjście na ulice to nie będzie demonstracja antyrządowa – tak jak wielu przedstawicieli opozycji tzw. totalnej pewnie życzyłoby sobie, tylko będzie to demonstracja
w sprawie, a na transparentach zostaną wypisane wszystkie wspomniane wcześniej postulaty. To jest oczywiście scenariusz ewentualny, ale mam nadzieję na spotkanie z premierem
Morawieckim, o co zabiega przewodniczący NSZZ „S” Piotr Duda i proponuje, aby do rozmów doszło w pierwszej połowie sierpnia. Zwołalibyśmy nadzwyczajne posiedzenie Komisji
Krajowej NSZZ „S” i za zamkniętymi drzwiami w obecności Komisji Krajowej i premiera szczerze moglibyśmy porozmawiać. Zdajemy sobie sprawę, że rząd ma swój rytm pracy, że wiele
rzeczy czasami jest robionych w pośpiechu itd., z czego wychodzą różne rzeczy, a później premier się w terenie dziwi, że coś takiego mogło wyjść, jak choćby słynna już
znowelizowana ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników tzw. ustawa parobkowa. Protestowaliśmy przeciwko tej ustawie umożliwiającej zatrudnienie pomocnika rolnika, który będzie
pracował przy zbiorach bez gwarancji minimalnej pensji i ochrony wynikającej z przepisów BHP. Mimo podpisu prezydenta pod tą ustawą i pomimo, iż weszła ona w życie, nie
odpuścimy i o tym też chcemy porozmawiać z premierem Morawieckim. Jeżeli rząd się nie zreflektuje, to będziemy się zwracać do Międzynarodowej Organizacji Pracy czy innych
instytucji europejskich, bo niedopuszczalne jest, żeby w XXI wieku była grupa pracowników, którzy są zatrudniani poniżej minimalnej stawki godzinowej, bez szkoleń, bez
podstawowych warunków BHP itd. Jeśli teraz się tego nie zastopuje, to ktoś za chwilę wymyśli pomocnika np. murarza i będziemy mieli kolejne tysiące ludzi wyjętych spod działania
płacy minimalnej, minimalnej stawki godzinowej czy różnych innych praw. Jak widać, tych problematycznych spraw trochę już narosło, być może drobnych, które łatwo będzie można
usunąć, ale o tym wszystkim musimy rozmawiać z premierem i mam nadzieję, że do takiego spotkania dojdzie.
Mimo działań rządu jednak nie wszystkie regiony rozwijają jednakowo…
– W niedzielę uczestniczyłem w obchodach 38. rocznicy Lubelskiego Lipca, gdzie w pierwszej części zostało przyjęte stanowisko Zarządu Regionu Środkowo-Wschodniego NSZZ „S”,
które wojewoda lubelski przekazał premierowi Morawieckiemu, i w tym stanowisku – w pierwszej części jest nawiązanie do historii, ale w drugiej jest mowa o tym, że trzeba
przygotować program dla Lubelszczyzny. W dalszym ciągu wyprzedzamy nieznacznie województwo lubelskie, podkarpackie świętokrzyskie, kujawsko-pomorskie i podlaskie – inaczej
mówiąc województwa Polski Wschodniej i owszem jest wiele pozytywnych przejawów rozwoju, czego przejawem są kilometry dróg ekspresowych czy innych, ale nic nie robi się w
kierunku, aby poszczególni pracownicy – w sposób namacalny odczuli dobrą zmianę. Tego w dalszym ciągu niestety nie ma. Bezrobocie jest owszem bardzo niskie i dobrze, ale
niestety w wymienionych wcześniej województwach ciągle są powiaty, gdzie bezrobocie jest dwucyfrowe, a ofert pracy jest jak na lekarstwo. Z drugiej strony firmy narzekają, że
nie mają pracowników, ale jak może być inaczej, skoro ludzie wyjeżdżają za pracą w inne regiony kraju, gdzie w przemyśle otrzymują wyższe wynagrodzenia. Mówimy o zrównoważonym
rozwoju, ale póki co tego nie ma, bo zwłaszcza młodzi ludzie, których niewiele wiąże np. z Podkarpaciem czy z Lubelszczyzną, szukają pracy w centralnej czy zachodniej Polsce. I
to się im opłaca nawet po odliczeniu kosztów zakwaterowania itd. Ale czy o to w tym wszystkim chodzi? Chodzi o to, żeby w miejscu, gdzie każdy ma rodzinę, sąsiadów, przyjaciół,
móc godziwie zarabiać i godnie żyć. I tego będziemy się domagali, takich rozwiązań będziemy oczekiwali od premiera Morawieckiego.
Trudno będzie jednak naprawić to, co zostało zniszczone przez osiem lat rządów poprzedniej ekipy…
– Za rządów koalicji PO – PSL zniszczono, zrujnowano wiele nie tylko firm czy zakładów, ale całe sektory bądź znaczną ich część jak chociażby przetwórstwo. Za obecnej władzy
rozpoczęła się naprawa państwa, ale nie zmienia to faktu, że na wsi ludziom żyje się nie najlepiej, podobnie jak mieszkańcom małych miast i miasteczek. Dlatego, gdziekolwiek się
pojawimy, czy to są uroczystości, czy negocjacje, nasi pracownicy mówią, że owszem Centralny Port Lotniczy czy inne wielkie inwestycje to superrzecz, ale tu, gdzie żyjemy i
pracujemy, ciągle jest manufaktura, firmy się nie rozwijają, a co za tym idzie – nie mamy możliwości zarobkowania. I nie są to głosy odosobnione, trudno więc ludziom nie
przyznać racji.
Czy chce Pan powiedzieć, że rząd działa centralnie, ale lokalnie zaniedbuje regiony czy grupy społeczne?
– Podczas wspomnianych już uroczystości w Lublinie przewodniczący Zarządu Regionu Środkowo-Wschodniego NSZZ „S” nazwał rzeczy po imieniu, mianowicie, że Lubelszczyzna nie ma
szczęścia do parlamentarzystów, którzy wywalczyliby dla regionu różne dobre, konkretne rzeczy. To był zarzut, który padł oficjalnie i to nie oznacza, że Marian Król chciał się
nagle komuś przypodobać, bo jest już po wygranych wyborach, ale był to głos w imieniu społeczeństwa, w imieniu tych związkowców, których reprezentuje. I to nie jest głos
odosobniony, bo ludzie coraz częściej narzekają. Owszem to prawda, że w dwa lata nie da się naprawić tego, co zniszczono przez osiem, bo żeby odbudować dajmy na to przemysł
stoczniowy to nie wystarczy wbić jedną czy dwie stępki pod budowę statku czy promu. To nie wystarczy, bo to wymaga lat, ale są dziedziny, które wymagają interwencji już, tu i
teraz, od zaraz. Takich firm, którym potrzebna jest pomoc od zaraz, które wegetują są dziesiątki, a może setki i to jest właśnie nasz trochę głos rozpaczy. My musimy i jesteśmy
po to żeby mówić głosem i w imieniu ludzi, którzy nas do tego upoważniają. Pomoc wsparcie jest potrzebne niemal wszędzie i dotyczy to nie tylko sfery budżetowej, bo w
spotkaniach, w których uczestniczyłem, w Walnych Zebraniach Delegatów – od Rzeszowa po Białystok pojawiały się także stanowiska w sprawie oświaty, służby zdrowia, w sprawie
wzmocnienia finansowego i merytorycznego Państwowej Inspekcji Pracy, której się dokłada zadania, a budżet został zmniejszony głosem niestety posłów PiS. I to są głosy, które
słychać z całej Polski.
Dobra zmiana zawodzi?
– Tu z pewnością nie chodzi o to, żeby zmieniać rząd. Nie ma więc mowy o szantażu, choć z drugiej strony słychać głos, że wróci Platforma. Ale nam nie o to chodzi. Dobra zmiana
niech jeszcze rządzi tyle, ile pozwolą Polacy – 10 nawet 15 lat, ale sprawy, które są do rozwiązania na dole, muszą zostać rozwiązane. Wiemy np., że jest zmowa między
pracodawcami, żeby z zarobkami nie wychylać się ponad najniższe wynagrodzenie, bo i takie regiony kraju są, gdzie z jednej strony pracodawcy narzekają, że brakuje fachowców, a z
drugiej nie chcą tym fachowcom płacić godziwych pensji. Tak się nie da.
Przez jakiś czas ze strony „S” była cisza, a rząd miał kredyt zaufania. Teraz to się kończy?
– To nieprawda, że była cisza, bo zarówno w służbie zdrowia, jak i w oświacie były niepokoje. Jako Komisja Krajowa NSZZ „S” istotnie nie podejmowaliśmy akcji protestacyjnych, a
wszystkie sporne kwestie kierowaliśmy na Radę Dialogu Społecznego. Teraz jednak – po raz pierwszy od blisko trzech lat jest zdecydowane stanowisko Komisji Krajowej, które
upoważnia Prezydium Komisji Krajowej do przygotowywania akcji protestacyjnej. Istotnie od prawie trzech lat jest to pierwsze takie duże ogólnopolskie działanie. Niebawem będzie
protest leśników. Interweniujemy, wiele spraw chcemy rozwiązywać, wiele już rozwiązujemy. Ponadto trzeba powiedzieć, że szereg inicjatyw rządu to nie są jedynie pomysły danego
ministra, tylko to są rzeczy, które my jako strona społeczna jako związek kierujemy w formie różnego rodzaju listów, petycji, stanowisk, podpowiadając rządzącym. Weźmy np.
kwestię wyłączenia niektórych składników z płacy minimalnej, to też nie jest pomysł tylko minister Elżbiety Rafalskiej, ale o tych rzeczach mówimy jako strona związkowa.
Oczekiwania społeczeństwa są takie żeby płaca minimalna to była płaca netto, co jest oczywiście niemożliwe, ale za to jest mowa o wyłączaniu niektórych składników. Również jeśli
chodzi o zwiększenie bezpieczeństwa pracowników chronionych, którzy są osobami funkcyjnymi w związku czy społecznymi inspektorami pracy to też nie jest pomysł stricte ministra
Zbigniewa Ziobry, tylko to jest efekt konferencji, podczas której minister to zapowiedział, powołał zespół ekspertów, gdzie są także nasi przedstawiciele. I to są pierwsze
projekty zapowiadane przez ministra Ziobrę, które trafiają pod obrady rządu i mam nadzieję, zostaną przegłosowane. To pokazuje, że na bieżąco współpracujemy, rozwiązujemy
problemy. Jeśli zaś chodzi o podwyżki płac w sferze budżetowej, wzrost minimalnego wynagrodzenia, to nie możemy dłużej czekać, stąd takie, a nie inne nasze stanowisko.
Póki co grup, które wykazują postawę roszczeniową, przybywa i trudno będzie – chyba – spełnić oczekiwania wszystkich, pojawia się też pytanie, czy budżet to
wytrzyma?
– Jeżeli z jednej strony słyszymy, że w wyniku uszczelnienia VAT pojawiają się kolejne miliardy oszczędności, to nie dziwmy się ludziom, którzy mają oczekiwania i chcą z tego
skorzystać. Rząd musi się liczyć z tym, że jeśli sytuacja się poprawia, jeśli w rankingach idziemy w górę, jeżeli pięknie rozwija się gospodarka, to nie ma co się dziwić, że
ludzie pytają, kiedy będą mogli skorzystać i czerpać z tych owoców. Natomiast NSZZ „S” jest związkiem zawodowym i w swoich działaniach nie możemy się kierować sentymentem czy
niechęcią, ale my musimy reprezentować pracowników, czy to się komuś podoba czy nie. Mówiliśmy o tym w niedzielę w Lublinie podczas uroczystości 38. rocznicy Lubelskiego Lipca i
prawda jest taka, że z jednej strony kibicujemy obecnemu rządowi, ale to nie może być w oderwaniu od spraw, za które my odpowiadamy jako związek zawodowy. Nie jest to jednak
zachowanie przeciwko komukolwiek, ale w sprawie.
