4 czerwca 2022 o godz. 13.30 na terenie Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie zostały wręczone Krzyże Wolności i Solidarności dla działaczek opozycji niepodległościowej, aresztowanych i więzionych w okresie stanu wojennego.

W imieniu Prezydenta RP Andrzeja Dudy odznaczenia wręczył Prezes IPN dr Karol Nawrocki.

Krzyżem Wolności i Solidarności zostały odznaczone:
    1.    Danuta Kosińska
    2.    Sylwia Teresa Kozakowska
    3.    Hieronima Liberkowska
    4.    Daniela Urszula Mielczarek
    5.    Janina Teresa Niewęgłowska
    6.    Ewa Nowicka-Sząszor
    7.    Elżbieta Maria Szewczyk
    8.    Elżbieta Walesiak

Nawiązując do jego symboliki prezes IPN powiedział:

- Krzyż jest symbolem cierpienia, ale jest też symbolem zwycięstwa – zwycięstwa ciężko pojętego, zwycięstwa, które dotyka spraw transcendentalnych, duchowych (…). Ten krzyż na Waszych piersiach symbolizuje dzisiaj zwycięstwo, bo to Wy dałyście wolność Rzeczpospolitej.

Uroczystość była jednym z punktów programu Zjazdu Kobiet Aresztowanych w okresie stanu wojennego, objętego Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości 1918-2018, organizowanego przez Instytut Pamięci Narodowej i Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Zjazd odbywał się w Warszawie w dn. 4-5 czerwca 2022 r.

Andrzej Duda, prezydent Rzeczpospolitej Polskiej, skierował do uczestniczek uroczystości list, który odczytała Marzena Kruk, dyrektor Archiwum IPN:

- Polki wspaniale zapisały się w historii zmagań ze zniewoleniem komunistycznym. Aktywnie angażowały się w inicjatywy opozycyjne przed rokiem 1980, działały w KOR, współtworzyły Wolne Związki Zawodowe. Uczestniczyły w strajkach i protestach głodowych, a nierzadko przewodziły im

Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, przeczytał też list prezesa Rady Ministrów. Premier Mateusz Morawiecki podkreślił w nim znaczenie dzisiejszej ceremonii:

- Krzyż Wolności i Solidarności to wyjątkowe odznaczenie wolnej Rzeczypospolitej. To odznaczenie dla tych, którzy w duchu odpowiedzialności za Ojczyznę i w imię miłości do niej ryzykowali własne bezpieczeństwo w walce o suwerenność i sprawiedliwość. Czynili to nie z bronią w ręku, ale siłą własnej woli i bez przemocy. W ten sposób kładli podwaliny pokojowej rewolucji „Solidarności”.

Inicjatorka Zjazdu Kobiet Aresztowanych w okresie stanu wojennego, pani Anna Kołakowska, podkreśliła w swoim przemówieniu, że żadna z nich nie myślała o odznaczeniach i splendorach:

- Nie myślałyśmy, że kiedyś ktoś to doceni tak, jak dziś jesteśmy doceniane (…). Naszą nobilitacją były wyroki, które wydawały komunistyczne sądy. Były nobilitacją dlatego, że pozwoliły nam stanąć w szeregu tych, którzy nas poprzedzili w walce o wolność naszej ojczyzny, że włączałyśmy się w ten korowód przepięknych postaci, które były naszym natchnieniem.

Anna Kołakowska była najmłodszą więźniarka stanu wojennego, w chwili aresztowania miała zaledwie 17 lat . Skazano ją na 3 lata więzienia za druk i kolportaż wydawnictw niezależnych. W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku opozycjonistki były wyciągane w środku z domów, a w razie stawiania oporu funkcjonariusze SB wykorzystywali swą przewagę fizyczną.

Prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki podkreślił, że inicjatywa Anny Kołakowskiej i Izabelli Lipniewicz jest spotkaniem ludzi, którzy pragną wolności i niezależności bez spuścizny komunizmu.

Podczas uroczystości odsłonięto również tablicę upamiętniającą więzione i internowane kobiety działające w NSZZ „Solidarność” oraz w innych organizacjach opozycji antykomunistycznej. Tablicę ufundowało Biuro Upamiętniania Walki Męczeństwa IPN.

źródło: www.ipn.gov.pl

W dniu dzisiejszym w godzinach rannych odbyło się posiedzenie Grupy Pracowniczej Międzynarodowej Konferencji Pracy. Spotkania grupy poświęcone są omówieniu przebiegu prac w poszczególnych komitetach pracujących w ramach realizacji celów Konferencji.

Catelene Passchier, Przewodnicząca Grupy Pracowniczej poinformowała, iż w Komitecie do Spraw Ogólnych (General Affairs Committee) zakończyła się praca nad pierwszym punktem obrad Komitetu, stanowiącym siódmy punkt programu Międzynarodowej Konferencji Pracy a dotyczącym zaliczenia kwestii bhp do praw fundamentalnych poprzez wprowadzenie poprawki do paragrafu 2 Deklaracji Międzynarodowej Organizacji Pracy z 1998 r. dotyczącej podstawowych zasad i praw w pracy.

Do instrumentów praw podstawowych w zakresie bhp zostaną zaliczone Konwencja Nr 155 MOP dotycząca bezpieczeństwa, zdrowia pracowników i środowiska pracy oraz Konwencja Nr 187 MOP dotycząca struktur promujących bezpieczeństwo i higienę pracy. Rezolucja w tej sprawie zostanie przyjęta na Posiedzeniu Plenarnym w dniu 10 czerwca br.

Gościem posiedzenia Grupy Pracowniczej po raz ostatni był Guy Ryder, Dyrektor Generalny MOP. Od października 2022 r. funkcję tę obejmie Gilbert F. Houngbo, pierwszy Afrykanin na tym stanowisku. Będzie ją sprawował przez 5 lat.

Guy Ryder funkcję Dyrektora Generalnego pełnił od 2012 r. W roku 2016 został ponownie wybrany na pięcioletnią kadencję, która upływa z końcem września br.

Przez ostatnie 10 lat tradycją stało się, iż Guy Rider przychodził na spotkanie Grupy Pracowniczej by pozdrowić związkowych uczestników Międzynarodowej Konferencji Pracy. Jak powiedział w swoim wystąpieniu, był to dla niego ważny element tradycji. Zaznaczył, iż niezwykle istotne jest, że delegacje rządów, pracodawców i pracowników mogą znowu spotkać się osobiście w Genewie. Cokolwiek mówi się o pracy zdalnej i przyszłych formach pracy, oczywiste jest, iż podczas Międzynarodowej Konferencji Pracy niezbędne są bezpośrednie kontakty i interakcje między przedstawicielami rządów, pracodawców i pracowników. W jego przekonaniu jeśli stracimy te bezpośrednie kontakty to utracimy istotę Międzynarodowej Konferencji Pracy. Ze względu na koniec sprawowania mandatu była to jego ostatnia możliwość osobistego pozdrowienia przedstawicieli pracowników, stąd szczególne wzruszenie.

Odnosząc się do przebiegu Konferencji Guy Ryder wskazał, iż sprawy mają się pomyślnie. Szczególnie satysfakcjonujący jest wynik prac Komitetu do Spraw Ogólnych. Włączenie kwestii bhp do ogólnych zasad fundamentalnych jest tym, na czym MOP będzie mogła w przyszłości opierać swoje działania i prace. I nie chodzi tylko o pandemię, która kwestie bezpieczeństwa w pracy wysunęła na pierwszy plan, ale o dotychczasowe, trochę lekceważące podejście MOP do tych spraw. Dyrektor Generalny przyznał, że to co powinno być koniecznością nie stało się priorytetem organizacji. Mimo podjętych działań rocznie 3 miliony osób traci życie z powodu pracy, którą wykonują lub wykonywali. Dzięki decyzji Komitetu ds. Ogólnych jest nadzieja, że ta liczba będzie się zmniejszać. Oprócz podziękowań dla tych, którzy przyczynili się do tego osiągniecia padły też gorzkie słowa. Z informacji o pracach komitetów wynika, iż niektóre rządy nie angażują się w pracę tak jak powinny. Nawet jeśli nie zgadzają się z pracownikami, konieczne jest, aby były obecne i aktywne.

Następnie Guy Ryder w osobistym wystąpieniu zwrócił się do zgromadzonych na sali przedstawicieli pracowników. „Kilka osobistych refleksji i komentarzy z okazji ostatniego spotkania z Wami w tej sali. Odejście z MOP nie jest tak trudne jak niektórym mogłoby się wydawać. Nie jestem specjalnie nastawiony nostalgicznie. Wszystko ma swój czas. Teraz nadeszła pora, abym odszedł. Ale cieszę się, że mogę osobiście pożegnać się na tej sali. Z wielu powodów. Niektóre są osobiste, a inne instytucjonalne.

Mój pierwszy kontakt z MOP miał miejsce właśnie na tej sali, w której obradowała Grupa Pracownicza, a ja byłem członkiem brytyjskiej TUC (Trade Union Congress). Był to rok 1982 r. Nie do końca wiedziałem co się dzieje. Zabrało mi kilka lat by zorientować się jak to działa. Ale było to niezwykłe doświadczenie. W tej grupie, z ludźmi takimi jak Wy i Waszymi poprzednikami zacząłem pracę z MOP. To tu najwięcej się nauczyłem, właśnie w Grupie Pracowniczej. Tu miały miejsce moje najważniejsze wystąpienia, tu spotkałem ludzi, z którymi się zaprzyjaźniłem na lata, tu nawiązały się więzi, które później utrzymywałem w trudnych chwilach. Mam wiele osobistych wspomnień związanych z tą salą. I wiele powodów do wdzięczności wobec kolegów, z którymi tu zasiadałem w tych latach.

A powody instytucjonalne, dla których nie jest tak żal odchodzić? Te są ważniejsze. Bez Was, bez pracowników, MOP nie byłaby MOP-em. Jest to literalnie zapisane. Gdyby nie było związków zawodowych MOP nie zostałaby utworzona. Bo to związki zawodowe doprowadziły do utworzenia MOP. To związki zawodowe sprawiły, że MOP funkcjonuje. MOP nie działałaby w jakikolwiek znaczący sposób, gdyby nie było w niej pracowników. I mimo tego co możemy czasem usłyszeć na tej Konferencji lub w innych miejscach, MOP istnieje dla pracowników. Nie musicie mi wierzyć. Przeczytajcie Konstytucję MOP. Jest to organizacja utworzona na rzecz pracowników, aby chronić i promować ich prawa i interesy. Reszta jest przypadkowa, nieistotna. Reszta jest środkiem do celu, a nie celem samym w sobie. To jest Wasza organizacja. Potrzebujemy trójstronności, potrzebujemy aktywnego udziału pracodawców i rządów. MOP należy również do nich, ale jest to organizacja działająca na rzecz pracowników. I nigdy nie traćmy tego z oczu. Chociaż pojawiają się przeszkody czy alternatywne narracje. Mówiąc to, mam świadomość, iż wielu z Was w swoich krajach stoi w obliczu głębokiego kryzysu, kryzysu o różnym charakterze, w zależności od kraju. Wszyscy przeżyliśmy traumę, czasem osobistą, rodzinną lub zbiorową, związaną z pandemią COVID-19. Ta pandemia się jeszcze nie skończyła. Zanim z niej wyjdziemy, mamy jeszcze do pokonania potrójny kryzys spowodowany konfliktami na świecie, kryzys żywnościowy, energetyczny i finansowy. Obawiam się, i mówię to bez satysfakcji, że nadchodzące lata będą trudne dla związków zawodowych i ludzi, których reprezentujecie. Wierzę, że MOP musi być częścią odpowiedzi na rozwijające się kryzysy.

Dla niektórych kryzysem jest po prostu kryzys praw, represji, odmawiania innym ich praw. Tutaj mam szczególną myśl, i jest ona symboliczna dla znaczenia MOP, dla tych kolegów, którzy nie mogą przyjechać do Genewy, ponieważ są przetrzymywani, pozbawieni swoich podstawowych praw przez rządy, które nie widzą miejsca dla związków zawodowych, mam szczególną myśl dla naszych kolegów z Białorusi. Podejmuję wszelkie możliwe wysiłki wobec władz Białorusi, aby doprowadzić do ich uwolnienia. MOP jest miejscem, gdzie prawa ludzi pracy stanowią podstawowy element sprawiedliwości społecznej. Muszą one dla nas zawsze być na pierwszym miejscu.

To wszystko, co chciałem Wam powiedzieć. Dziękuję za cierpliwość i wysłuchanie mnie podczas tego intensywnego spotkania. Dziękuję za Waszą przyjaźń. Dziękuję za to, że pozwalacie mi wykonywać pracę, którą wykonywałem przez lata, pełniąc różne funkcje. To wszystko jest Waszą zasługą, Waszych poprzedników i ludzi, których reprezentujecie. Nie mam złudzeń, ludzie przychodzą i odchodzą. Ta organizacja działa od wieku i mam nadzieję, że będzie działała przez następny wiek. Liczą się zasady, sprawiedliwość społeczna, których przyszliście tu bronić. Dlatego chciałbym życzyć Wam powodzenia w nadchodzących latach. Nie sądzę, aby były one łatwe, ale nie oczekuje się łatwego życia, wstępując do związków zawodowych i reprezentując ludzi pracy. Powodzenia, a ja będę z oddali życzliwie śledził Wasze działania. Bardzo Wam dziękuję!”

ek, kb