2025-11-25 11:3320 lat negocjacji, które były i są trudne. "Alternatywa dla rozmów na ulicy"

Trójstronny Zespół ds. Ochrony Zdrowia, który w ostatnich dniach jest w centrum trudnych rozmów o podwyżkach dla medyków, właśnie obchodzi 20 lat. Jak wspominali dotychczasowi członkowie zespołu na jubileuszowym spotkaniu w poniedziałek 24 listopada, rozmowy nigdy nie były łatwe, jednak podkreślali rolę zespołu w osiąganiu kompromisu.

20 lat Zespołu Trójstronnego ds. Ochrony Zdrowia

Zespół Trójstronny ds. Ochrony Zdrowia obchodzi 20-urodziny. Z tej okazji w poniedziałek 24 listopada w Centrum Dialog odbyło się spotkanie poświęcone refleksji nad dotychczasowym dorobkiem Zespołu na przestrzeni dwóch dekad.
Obecni i byli członkowie zespołu, partnerzy społeczni wspominali historię zespołu i przełomowe momenty w dialogu w sektorze ochrony zdrowia.

Były Minister Zdrowia Marek Balicki, a jednocześnie inicjator powstania Trójstronnego Zespołu ds. Ochrony Zdrowia w 2005 roku przypomniał, że nie było to łatwy czas ,bo ówczesny rząd Marka Belki był rządem mniejszościowym, a suma wyzwań - jak ocenił - była chyba większa niż obecnie.

Jak dodał Trybunał Konstytucyjny uchylił wówczas ustawę o NFZ i musiała ona do końca 2004 r. zostać uchwalona, a także musiały być przygotowane akty wykonawcze, aby mogła wejść w życie.

W tamtym okresie wyzwaniem - jak wspominał Marek Balicki - był też "akces prawa unijnego", a dodatkowo PKB stanowiło 50 proc. unijnego. - Teraz mamy dwa razy większe. Czy to znaczy, że problemy zniknęły. Jak widać też są, a można mieć wrażenie, że narastają - stwierdził.

Zwrócił uwagę, że dialog społeczny jest zasadą i wartością konstytucyjną, a szczególnie ważny jest dialog branżowy. - Bo ochrona zdrowia to szczególna branża. Uzgadnianie interesów i prac jest trudniejsze niż w innych branżach - ocenił i dodał, że oprócz trzech formalnych stron dialogu są jeszcze pacjenci, instytucje typu NFZ czy decydenci finansowi.

Jak wspominał, w 2005 r. po raz pierwszy udało się zrobić wysłuchanie publiczne. - Również po raz pierwszy w MZ odbyło się spotkanie z przedstawicielami organizacji pacjenckich - opowiadał.

12 ministrów zdrowia w dialogu lub "dialogowaniu"
W sumie w ciągu 20 lat działania Zespołu na stanowisku szefa resortu zdrowia było 12 Ministrów.

- Dialog zainicjował Marek Balicki. 15 lipca 2024 r. na posiedzeniu Prezydium Trójstronnej Komisji ds.. społeczno-gospodarczych odbyła się : dyskusja na temat powołania Trójstronnego Zespołu ds. Ochrony Zdrowia (posiedzenie prowadził wicepremier Jarzy Hausner). Pierwsze posiedzenie Zespołu odbyło się w lutym 2005 r. Dialog dotyczył restrukturyzacji finansowej i pożyczek dla publicznych zakładów opieki zdrowotnej.
- W trakcie dwuletniej kadencji w MZ Zbigniewa Religi tematy rozmów zdominowały płace i protesty. Został powołany Międzyresortowy zespół ds. uregulowania wynagrodzeń w ochronie zdrowia. 22 lipca 2006 r. została uchwalona tzw. ustawa wedlowska dotycząca podwyżek dla pracowników ochrony zdrowia. W 2007 r. powstało "Białe Miasteczko". Również w tym roku udało się wypracować Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla Pracowników zatrudnionych w stacjach sanitarno-epidemiologicznych. W Zespole toczyły się tez rozmowy o finansach w zdrowiu i zwiększeniu nakładów na ten sektor
- W kadencji kolejnego Ministra Zdrowia Ewy Kopacz, odbył się "Biały Szczyt" i przygotowano pakiet ustaw zdrowotnych, doszło do przekształceń własnościowych placówek ochrony zdrowia, pojawiły się postulaty systemowych rozwiązań wynagrodzeń, w tym minimalnego wynagrodzenia w ochronie zdrowia, toczyły się prace nad ustawami refundacyjnymi i o działalności leczniczej
- Kolejnym Ministrem Zdrowia został Bartosz Arłukowicz (2011-2015), a członkowie zespołu mówią o ówczesnym kryzysie dialogu społecznego. W 2013 r. były Oóglnopolskie Dni Protestu. Plenarne posiedzenie Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych poświęcone było problematyce ochrony zdrowia i przyjęto stanowisko strony społecznej ws. ochrony zdrowia obywateli jako priorytetu polityki państwa. W czerwcu 2013 r. związki zawodowe wyszły z Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-gospodarczych
- Kolejny minister był na stanowisku pół roku. Marian Zembala wprowadził tzw. zembalowe, czyli dodatki dla pielęgniarek 4x400 zł, co podzieliło środowisko, a dialog w zespole trójstronnym "praktycznie nie istnieje"
- Z kolei podczas trzech lat Konstantego Radziwiłła w resorcie zdrowia w zespole kontynuowano porządkowanie wynagrodzeń dla wszystkich grup zawodowych, ruszyły prace Podzespołu ds .minimalnego wynagrodzenia pracowników podmiotów wykonujących działalność leczniczą (2016 r.), a w 2017 r. ustawa o minimalnych wynagrodzeniach została uchwalona. Dialog dotyczył tez sieci szpitali oraz reformy POZ
- Kolejny minister to Łukasz Szumowski, na którego kadencję przypadły problemy związane z pandemią COVID-19 i jej skutkami w ochronie zdrowia ale też wdrażanie praktyczne ustawy o minimalnych płacach medyków oraz pojawiły się postulaty podwyższenia kwoty bazowej oraz uzgodnienie podjęcia przez MZ prac nad kontynuacją finansowania wzrostów płac od lipca 2021 r.
- Adam Niedzielski, jako kolejny szef MZ kontynuował dialog w pandemii dotyczący szczepień, obostrzeń covidowych czy dodatków covidowych. Strona związkowa postulowała uregulowanie pra nabytych dla grup zawodowych, z którymi wygasły porozumienia z 30 czerwca 2021 r.. W zespole ustalono "mapę drogową" zwiększania wydatków na zdrowie do poziomu 7 proc. PKB. 5 listopada 2021 r. podpisano Stanowisko z Ministrem Zdrowia odnośnie kolejnego etapu prac nad dalszym wzrostem najniższego wynagrodzenia medyków i nowej tabeli płac. Strona społeczna Zespołu opowiedziała się za gwarancjami finansowymi i przeznaczenie 50 proc. wzrostu nakładów publicznych w latach 2023-2027 na realizację ustawy. W 2021 r. odbyły się też protesty lekarzy rezydentów i Białe Miasteczko 2.0.
- Katarzyna Sójka i Krajewska to kolejne osoby na stanowisku Ministra Zdrowia, jednak z najkrótszymi kadencjami, podczas których prace skupione były na przygotowaniach do objęcia przez Polskę prezydencji w Unii Europejskiej, a dialog raczej się nie toczył.
- Dwuletnia kadencja Izabeli Leszczyny upłynęła na kontynuacji dyskusji o płacach, szpitalnictwie, zmianach w systemie refundacji leków. Przyjęte zostało stanowisko części strony społecznej do obywatelskiego projektu ustawy o najniższych wynagrodzeniach w ochronie zdrowia i kilkukrotnie - stanowiska strony społecznej Zespołu ws. finansowania ochrony zdrowia. Członkowie zespołu oceniają, że
- Obecna Ministra Jolanta Sobierańska-Grenda ma przed sobą trudne zadanie dialogu płacowego i uzgodnienia zmian w ustawie o minimalnych wynagrodzeniach medyków.

Członkowie zespołu wspominają niełatwe rozmowy
Andrzej Mądrala, jako przedstawiciel strony pracodawców wspomina niełatwe rozmowy ze stroną związkową. - Dla mnie istotny był dialog, robiłem wszystko by rozmawiać ze związkami zawodowymi, co nie było łatwe. Szczególnie rozmowy o wynagrodzeniach to były trudne chwile - wspomina.

Z kolei Maria Ochman jako trudne ocenia początki współpracy z ministrem Markiem Balickim, jednak dodaje, że potem udawało się współpracować i "lubimy się do tej pory". Wspominała też 11-dniową głodówkę, która zakończyła się na Prezydium Zespołu Trójstronnego w KPRM.

Jak zaznacza, powstanie Zespołu Trójstronnego ds. Ochrony Zdrowia "to była alternatywa dla rozmów na ulicy".

Odniosła się też do procesu wzrostu wynagrodzeń, który strona związkowa nie uznaje za zamknięty. - Płace się poprawiły, uzyskaliśmy poprawę sytuacji, zahamowane zostało odchodzenie od zawodu - mówiła, jednocześnie wskazując, że w dialogu niszczące jest przedkładanie interesów poszczególnych grup zawodowych. - Dzielenie środowiska nigdy żadnemu ministrowi nie wyszło na zdrowie - ostrzegała.

Z kolei Urszula Michalska oceniła, że "często była tu forma nie dialogu, a dialogowania". Jednocześnie podkreśliła, że Zespół był najbardziej pracowitym i merytorycznym a zajmował się różnymi tematami. Jak przypomniała, zespół zaczynał swoje funkcjonowanie w Ministerstwie Zdrowia, jednak głodówki i okupacja ministerstwa skutkowały tym, że MZ nie chciał już udostępniać sali, a obrady Zespołu przeniesiono do Centrum Dialog.

Także obecny wiceszef NFZ, a były wiceminister zdrowia, który brał wówczas także udział w posiedzeniu zespołu Jakub Szulc wskazywał, że "łatwo nigdy nie było", jednak, "nie od tego jest zespół, ale ten dialog cały czas był".

- Było bardzo dużo emocji, w wielu momentach niekoniecznie się zgadzaliśmy, czy to ze stroną pracowników czy pracodawców, ale najgoręcej działo się przy okazji projektu ustawy o dodatkowych ubezpieczeniach zdrowotnych - wspomina. Dodaje, że dużo trudnych rozmów dotyczyło też czasu pracy medyków, postulatów o wynagrodzeniach minimalnych czy rozmów z OZZPiP o pracy na kontrakcie przy okazji prac nad ustawą o działalności leczniczej. - Każda ze stron mocno wiedziała czego chce, ale była w stanie zrozumieć, że dialog ma służyć temu, aby wypracować kompromis (...) - mówił Jakub Szulc.

Natomiast Krystyna Ptok wyraziła nadzieję, że "dojdziemy do momentu, że politycy z różnych opcji politycznych podpiszą ze sobą dokument" - Życzyłabym sobie, aby zdrowie było ponad polityką - dodała, bo jak mówiła zmiany opcji politycznych i kolejnych ministrów spowalniają dialog i konieczne zmiany systemowe.

Były wiceminister zdrowia Piotr Warczyński wspominał zaś, że za jego czasów każda ustawa, nowelizacja i kluczowe rozporządzenie były omawiane w Zespole Trójstronnym, dzięki czemu "potem nie było problemów z ich wprowadzeniem".

źródło:https://www.rynekzdrowia.pl/Finanse-i-zarzadzanie/20-lat-negocjacji-ktore-byly-i-sa-trudne-Alternatywa-dla-rozmow-na-ulicy,278214,1.html