TAKIE RUTYNOWE PIERDOŁY…

poniedziałek, 4 Listopad, 2019

Czasem sprawy – wydawałoby się – oczywiste, po jakimś czasie „wietrzeją” i konieczne jest ich przypomnienie. Niedawno, w jednej z naszych komisji zakładowych miała miejsce drobna wpadka co do sposobu obliczania ilości związkowców chronionych z ustawy. Wygląda zatem na to, że niezbędne jest przypomnienie, aby już żadna zakładowa organizacja związkowa nie potykała się o sprawy podstawowe.

Zarząd zakładowej organizacji związkowej, reprezentatywnej w rozumieniu art. 241^25a Kodeksu pracy, wskazuje pracodawcy pracowników podlegających ochronie, w liczbie nie większej niż liczba osób stanowiących kadrę kierowniczą w zakładzie pracy albo liczba pracowników ustalona zgodnie z ust. 4.

Metody określenia liczebności działaczy organizacji zakładowych podlegających ochronie:

Metoda progresywna z art. 32 ust 4 ustawy o związkach zawodowych.
Metoda parytetowa z art. 32 ust 3 ustawy o związkach zawodowych.

METODA PROGRESYWNA

Zarząd zakładowej organizacji związkowej reprezentatywnej w rozumieniu art. 241^25a Kodeksu pracy, zrzeszającej do 20 członków ma prawo wskazać pracodawcy 2 pracowników podlegających ochronie a w przypadku organizacji zrzeszającej więcej niż 20 członków będących pracownikami ma prawo wskazać, jako podlegających tej ochronie, 2 pracowników oraz dodatkowo:

1) po jednym pracowniku na każde rozpoczęte 10 członków tej organizacji będących pracownikami, w przedziale od 21 do 50 tych członków, 2) po jednym pracowniku na każde rozpoczęte 20 członków tej organizacji będących pracownikami, w przedziale od 51 do 150 tych członków, 3) po jednym pracowniku na każde rozpoczęte 30 członków tej organizacji będących pracownikami, w przedziale od 151 do 300 tych członków, 4) po jednym pracowniku na każde rozpoczęte 40 członków tej organizacji będących pracownikami, w przedziale od 301 do 500 tych członków, 5) po jednym pracowniku na każde rozpoczęte 50 członków tej organizacji będących pracownikami, w przedziale powyżej 500 tych członków.

METODA PARYTETOWA

- Zgodnie z art. 32 ust. 3 ustawy o związkach zawodowych, metodzie parytetowej ochronie trwałości stosunku pracy podlegają pracownicy w liczbie nie większej niż liczba osób stanowiących kadrę kierowniczą w zakładzie pracy.

- Zgodnie z treścią ust. 5 ustawy o związkach zawodowych kadrę tę stanowią kierujący jednoosobowo zakładem pracy, ich zastępcy albo członkowie wchodzący w skład kolegialnego organu zarządzającego zakładem pracy, a także inne osoby wyznaczone do dokonywania za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy.

Wybierając metodę parytetową, zarząd zakładowej organizacji związkowej powinien w trybie § 1 ust. 2 rozporządzenia w sprawie powiadamiania przez pracodawcę zarządu zakładowej organizacji związkowej o liczbie osób stanowiących kadrę kierowniczą w zakładzie pracy oraz wskazywania przez zarząd oraz komitet założycielski zakładowej organizacji związkowej pracowników, których stosunek pracy podlega ochronie, a także dokonywania zmian w takim wskazaniu zwrócić się z pisemnym żądaniem do pracodawcy o powiadomienie o liczbie osób stanowiących w zakładzie pracy kadrę kierowniczą.

W terminie 7 dni pracodawca jest zobowiązany przedstawić na piśmie zarządowi organizacji zakładowej liczbę pracowników mających status kadry kierowniczej w rozumieniu art. 32 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych.

ORGANIZACJE MIĘDZYZAKŁADOWE Zgodnie z art. 34² ust. 1 ustawy o związkach zawodowych zarząd międzyzakładowej organizacji związkowej, która w co najmniej jednym zakładzie pracy objętym jej działaniem zrzesza pracowników w liczbie wymaganej do uzyskania statusu organizacji reprezentatywnej w rozumieniu art. 241^25a Kodeksu pracy, może wskazać pracowników podlegających ochronie przewidzianej w art. 32 ustawy o związkach zawodowych: 1. w liczbie ustalonej zgodnie z art. 32 ust. 3 albo 4 ustawy o związkach zawodowych (liczba członków lub kadry kierowniczej we wszystkich zakładach pracy) lub

2. w liczbie ustalonej zgodnie z art. 32 ust. 3 albo 4 ustawy o związkach zawodowych w jednym zakładzie pracy wskazanym przez tę organizację spośród zakładów pracy objętych jej działaniem, w którym ta organizacja zrzesza pracowników w liczbie wymaganej do uzyskania statusu organizacji reprezentatywnej w rozumieniu art. 241^25a Kodeksu pracy, powiększonej o liczbę pozostałych zakładów pracy objętych działaniem tej organizacji, w których jest zatrudnionych, co najmniej 10 pracowników będących jej członkami. Zgodnie z art. 34² ust. 2 ustawy o związkach zawodowych w przypadku, gdy międzyzakładowa organizacja związkowa w żadnym zakładzie pracy z objętych jej działaniem nie zrzesza liczby pracowników wymaganej do uzyskania statusu organizacji reprezentatywnej w rozumieniu art. 241^25a Kodeksu pracy:

liczba pracowników podlegających ochronie przewidzianej w art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych nie może być większa od liczby zakładów pracy objętych działaniem tej organizacji, które zatrudniają co najmniej 10 pracowników będących jej członkami.

Od 1 stycznia 2019 r. zakładowe organizacje związkowe nie muszą co kwartał składać informacji o liczbie swoich członków. Obecnie informację tę składają co 6 miesięcy. Organizacje, które nie spełnią tego obowiązku, do czasu jego wypełnienia stracą uprawnienia zakładowej organizacji związkowej. Ta sama sankcja grozi w przypadku, gdy pracodawca zgłosi zastrzeżenie co do liczby członków, a związkowcy nie wystąpią do sądu o ustalenie ich liczby.

Uprawnienia zakładowej organizacji związkowej przysługują organizacji zrzeszającej co najmniej 10 członków będących:

pracownikami u pracodawcy objętego działaniem tej organizacji, lub
innymi niż pracownicy osobami wykonującymi pracę zarobkową, które świadczą pracę przez co najmniej 6 miesięcy na rzecz pracodawcy objętego działaniem tej organizacji.

Liczbę członków podaną w informacji bierze się pod uwagę przy ustalaniu uprawnień zakładowej organizacji związkowej na najbliższe 6 miesięcy. Zmiany stanu liczbowego, które nastąpią w ciągu 6-miesięcznego okresu sprawozdawczego, pozostają bez wpływu na te uprawnienia. Tak więc jeśli w tym okresie liczba członków osiągnie 10 osób lub spadnie poniżej tego progu, to dana organizacja nie nabędzie ani nie utraci uprawnień organizacji zakładowej.

Ustawodawca nie zdefiniował, jak liczyć 6-miesięczny okres świadczenia pracy na rzecz pracodawcy, stąd należy przyjąć, że znajdą tu zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego, zgodnie z którymi miesiąc to 30 dni.

Ustalenia, ile osób liczy związek zawodowy, należy dokonywać na podstawie informacji przekazywanej pracodawcy przez samą organizację. Powinna ona obejmować stan na 30 czerwca i na 31 grudnia (art. 251 ust. 2 ustawy). Pracodawca powinien ją otrzymać co 6 miesięcy – w terminie do 10. dnia miesiąca następującego po 30 czerwca i po 31 grudnia.

Szczególne zasady dotyczą organizacji związkowych, które powstały w trakcie roku. Są one zobowiązane przekazać informacje o liczbie członków w terminie 2 miesięcy od dnia powstania według stanu na dzień przekazania informacji. Powyższe nie wyłącza jednak ogólnego obowiązku przekazania danych o liczebności według stanu na 30 czerwca i 31 grudnia (art. 251 ust. 3 ustawy).

Informacja nie musi zawierać danych imiennych członków związku zawodowego. Wystarczy samo przekazanie stanu liczbowego danej organizacji.

Organizacja, która zaniecha przekazania danych o liczebności, traci uprawnienia, choćby w rzeczywistości liczyła więcej niż 10 uprawnionych członków (art. 251 ust. 6 ustawy). Oznacza to, że taka organizacja związkowa nie ma uprawnień do podejmowania działań w zakresie pracowniczych interesów zbiorowych (np. wszczynanie sporu zbiorowego, udział w konsultacjach aktów prawa zakładowego) ani indywidualnych (m.in. konsultowanie zamiaru rozwiązania umowy o pracę z pracodawcę, wyrażanie zgody na zakończenie stosunku pracy ze szczególnie chronionym działaczem związkowym).

Z upływem 10. dnia po zakończeniu półrocza, w którym pracodawca miał uzyskać informację, może więc samodzielnie podejmować wszelkie czynności z zakresu indywidualnego i zbiorowego prawa pracy, tak jakby związek zawodowy nie istniał.

Jak widać z powyższego – lepiej nie dać się zapędzić w kozi róg i lepiej w terminie wywiązać się z prostych obowiązków.

Redaktor