„Całe nasze życie przebywamy pewną drogą. Dziś jednak mówimy o niej, że jest to droga wolności” – powiedział w poniedziałek marszałek Sejmu Marek Kuchciński do zebranych w teatrze. „Od 1989 r. ponownie rozpoczęliśmy tę tradycję parlamentarną, którą Polska Rzeczpospolita Obojga czy też wielu Narodów sześćset, pięćset czy czterysta lat temu szczyciła się i była ceniona na całym świecie. Można śmiało dzisiaj powiedzieć, że te dzieje, których obecnie doświadczamy, nie odbyłyby się bez państwa – dziś przyjmujących wielkie odznaczenie Krzyż Wolności i Solidarności” – mówił marszałek, zwracając się do odznaczanych. „Polska przynajmniej w tak skromny sposób docenia wasze dzieło” dodał. „Chciałbym wyrazić przede wszystkim swoją wielką wdzięczność tym, którzy walczyli o polską dumę; którzy walczyli o wolność, walczyli o niepodległość” – zwrócił się do zebranych marszałek Senatu Stanisław Karczewski. Dodał, że „wolność i solidarność to coś, co tak charakteryzuje nas, Polaków”. „Bo chcemy być wolni, chcemy być solidarni – chcemy wspólnie budować Polskę” – podkreślił. Głównym punktem, zorganizowanych przez IPN obchodów 30. rocznicy wyborów kontraktowych w 1989 r., było odznaczenie Krzyżami Wolności i Solidarności członków opozycji antykomunistycznej. „Spotykamy się między 2 a 4 czerwca. Te dwie daty wyznaczają niezwykłe dziesięciolecie, jakże bogate; ten czas – od naszego przebudzenia, gdy poczuliśmy własną siłę, gdy Jan Paweł II przypomniał nam, kim jesteśmy (…), kilkanaście miesięcy później już wiedzieliśmy – powstał wielki ruch Solidarności” – mówił prezes IPN dr Jarosław Szarek. „W 1989 r. miliony Polaków powiedziały +nie+ systemowi komunistycznemu, wrzucając kartkę do urny wyborczej. (…) Ta droga między tymi dwoma czerwcami przejdzie do historii” – dodał. „To państwo tworzyli tę historię” – podkreślił dr Szarek. Prezydent Andrzej Duda nadał „za zasługi w działalności na rzecz niepodległości i suwerenności Polski oraz respektowania praw człowieka w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej” Krzyże Wolności i Solidarności 31 osobom. Odebrali je: Małgorzata Kazimiera Balasińska, Marek Zbigniew Walicki, Józef Bzinkowski, Zygmunt Antoni Gutowski, Sławomir Wacław Janicki, Jan Piotr Jarosz, Jacenty Jakub Jędruch, Emilian Kazimierz Kamiński, Jan Krzysztof Konodyba, Olga Maria Konodyba, Kazimierz Krauze, Henryk Jan Krzyżanowski, ks. Stanisław Olaf Małkowski, Jadwiga Dorota Matysek-Kożuchowska, Maciej Wincenty Musiał, Łucja Janina Plaugo, Grażyna Anna Raszkowska, Józef Ruszar, ks. Czesław Sadłowski, Piotr Kazimierz Semka, Włodzimierz Stefan Suleja, Grażyna Teresa Sumińska, Ryszard Iwon Terlecki, Bazyli Bohdan Tyszkiewicz, Zenon Złotowski i Genowefa Żuchowicz. Pośmiertnie Krzyże Wolności i Solidarności otrzymali: Maria Celina Dzielska, Jan Olszewski, Wiesław Pęczek, Jadwiga Płuske i Stanisław Włodzimierz Pyjas. „W samej nazwie orderu Wolności i Solidarności – Krzyża zawiera się wielka treść. Krzyż jest znakiem zwycięstwa, chociaż nigdy znakiem przegranej. Podobnie wolność – wierna życiu, prawdzie, miłości, Bogu. Ona również jest dla nas wielkim darem, który potwierdzony jest przez to odznaczenie” – powiedział ks. Stanisław Małkowski, który zabrał głos w imieniu odznaczonych. „Krzyż, wolność, solidarność prowadzą nas do wiecznego życia” – zakończył. W uroczystościach wzięli udział m.in. marszałkowie Sejmu i Senatu, szef Gabinetu Politycznego Prezesa Rady Ministrów Marek Suski, szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk. Uczestniczyli w nich także przedstawiciele stowarzyszeń, uprzednio odznaczeni Krzyżem Wolności i Solidarności oraz blisko 200 dysydentów z Polski, Czech, Ukrainy, Gruzji, Armenii, Litwy i Rosji. Podczas spotkania zaprezentowano również specjalnie przygotowaną przez pracowników Archiwum IPN zakładkę poświęconą członkom opozycji antykomunistycznej, których odznaczono Krzyżem Wolności i Solidarności. Obecnie na stronie internetowej IPN znajduje się już 200 biogramów bohaterów walki o niepodległość z lat 1956-89.