Komisja Europejska przedstawiła projekt dyrektywy, której celem jest zapewnienie ochrony pracownikom unijnym poprzez ustanowienie odpowiedniego wynagrodzenia minimalnego, zapewniającego godne życie niezależnie od miejsca pracy. Ustalenie wynagrodzenia minimalnego ma zmniejszyć nierówności płacowe, zwłaszcza zmniejszyć różnice w wynagrodzeniu mężczyzn i kobiet. Może także wpłynąć pozytywnie na krajowy popyt i chęć podjęcia zatrudnienia w państwach członkowskich Unii Europejskiej.
- Propozycja Komisji Europejskiej dotycząca ustanowienia płacy minimalnej wynika między innymi z tego, że kryzys gospodarczy, spowodowany pandemią koronawirusa COVID-19, dotknął wiele sektorów, w których dominują nisko opłacani pracownicy.
- Propozycja wiąże się między innymi z sytuacją takich branż jak: usługi sprzątania, handel detaliczny, opieka zdrowotna i długoterminowa oraz opieka rezydencjalna.
- Komisja Europejska stanęła na stanowisku, że zapewnienie pracownikom godnego życia i ograniczenie ich ubóstwa może mieć duży wpływ na ożywienie gospodarcze, sprzyjające włączeniu społecznemu, zwłaszcza po pandemii koronawirusa COVID-19.
- Komisja Europejska podkreśliła, że problem ubóstwa i niemożności utrzymania się za wynagrodzenia za świadczoną pracę może dotyczyć nawet 10 proc. Pracujących Europejczyków.
Propozycja Komisji Europejskiej, ustanowienia ram minimalnego wynagrodzenia dla pracowników zatrudnionych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, zawiera także elementy poszanowania krajowych tradycji w tym zakresie, jak również szanuje swobodę działania partnerów społecznych zaangażowanych w to zagadnienie. Partnerzy społeczni mogą pełnić szczególnie ważną rolę w procesie negocjowaniu płac na szczeblu krajowym i lokalnym. Negocjacje zbiorowe wysokości wynagrodzenia, tak aby korespondowało ono ze wzrostem innych płac i cen, powinny być normą w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Tym bardziej, że gwarantuje to szósta zasada Europejskiego filaru praw socjalnych z 2017 roku.
Ramy minimalnych wynagrodzeń przy pełnym poszanowaniu kompetencji i tradycji krajowych
Warto wspomnieć, że minimalne wynagrodzenia ustalane są obecnie we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej. Ustawowe wynagrodzenie minimalne obowiązuje w 21 państwach członkowskich. W kolejnych sześciu państwach członkowskich (Dania, Włochy, Cypr, Austria, Finlandia i Szwecja) ochrona pracownika w postaci minimalnego wynagrodzenia jest zapewniona wyłącznie na mocy układów zbiorowych pracy. Komisja Europejska zauważyła, że mimo to w większości państw członkowskich Unii europejskiej minimalne wynagrodzenia nie są jednak odpowiednie w stosunku do obowiązujących w tych państwach cen żywności czy też wynajmu mieszkania lub też nie wszyscy pracownicy są nimi objęci.
Dlatego też Komisja Europejska zaproponowała w projekcie dyrektywy, aby stworzyć w unijnym prawodawstwie specjalne ramy prawne służące zapewnieniu adekwatności minimalnych wynagrodzeń do obowiązujących w konkretnych państwach cen i opłat, a także zapewniające pracownikom dostęp do tego rodzaju ochrony.
Komisja Europejska jest zwłaszcza zainteresowana upowszechnieniem w Unii Europejskiej negocjacji zbiorowych w sprawie wynagrodzeń. Bardzo dobrze sprawdzają się one już w części unijnych państw, zapewniając pracownikom wyższe wynagrodzenie minimalne i wyrównane płace. Przyczyniają się tym samym do zmniejszenia liczby źle opłacanych pracowników.
Komisja Europejska chce, by państwa członkowskie stworzyły przejrzyste warunki ustalania płacy minimalnej, oparte między innymi o jasne i stabilne kryteria ustalania minimalnego wynagrodzenia, orientacyjne wartości referencyjne służące do oceny adekwatności oraz regularną i terminową aktualizację wynagrodzeń. Komisja Europejska chce ponadto zobowiązać państwa członkowskie do zapewnienia proporcjonalnego i uzasadnionego różnicowania stawek i stosowania odliczeń oraz skutecznego zaangażowania partnerów społecznych w ustalanie i aktualizację ustawowego minimalnego wynagrodzenia.
Propozycja nowej dyrektywy przedstawiona przez Komisję Europejską zawiera także propozycję mechanizmów egzekwowania i monitorowania ochrony pracowników w postaci minimalnego wynagrodzenia. Omawiana propozycja przewiduje między innymi obowiązek składania Komisji Europejskiej przez państwa członkowskie Unii Europejskiej rocznych sprawozdań dotyczących ochrony w postaci minimalnego wynagrodzenia.
Podstawa prawna
Propozycja Komisji Europejskiej dotycząca ustanowienia ram płacy minimalnej w Unii europejskiej opiera się na art. 153 ust. 1 lit. b) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. 2004 Nr 90, poz. 864), dotyczącym warunków pracy.
