- Są w historii takie wydarzenia, które musimy zapisywać w pamięci kolejnych pokoleń. To w Ursusie, a także w Radomiu i Płocku rodziła się wolna Polska – podkreślał premier Mateusz Morawiecki, w liście skierowanym do uczestników obchodów wydarzeń, które rozegrały się w czerwcu 1976 r. w Ursusie.

Uroczyste obchody 44. rocznicy Wydarzeń Czerwca’76 w Ursusie odbyły się w czwartek 25 czerwca przed Pomnik Robotników Czerwca 1976 roku w Warszawie. Tam złożono wieńce i zostały wygłoszone okolicznościowe przemowy. List od premiera Mateusza Morawieckiego odczytał wojewoda mazowiecki Konstanty Radziwiłł.
 

– Nie mam wątpliwości, że ten protest to jeden z kamieni węgielnych do wolności. Strajk w Ursusie przełamał barierę strachu. Po tym wydarzeniu ruszyła lawina, które nie dało się już powstrzymać

– napisał do zebranych Mateusz Morawiecki.

Podczas wydarzeń Czerwca’76 w zakładach Ursus strajkowało 90 procent załogi. Dyrekcja żądała powrotu do pracy. Robotnicy wyszli na pobliskie, stanowiące istotną arterię, tory kolejowe by informować mieszkańców reszty kraju o strajku. By zablokować przejazd w końcu rozkręcili tory i wykoleili lokomotywę. Interwencja milicji nastąpiła 25 czerwca o godzinie 21.30. Po bezpośrednim starciu, rozpoczęła się obława na demonstrantów. Zatrzymanych przewożono do komend MO i aresztów, gdzie w ramach tzw. „ścieżek zdrowia” brutalnie bito.
 

- Pociągi, które tu obok przejeżdżają, przypominają mi lokomotywę, którą strajkujący wykoleili, by pokazać, że sprzeciwiają się ówczesnej władzy. Choć minęły już 44 lata, to warto pamiętać te momenty, które pojawiły się na drodze dążenia do niepodległej Polski

– przemawiał Piotr Naimski, pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej.

List do uczestników uroczystości skierował również Piotr Duda, przewodniczący KK NSZZ Solidarność. W jego imieniu pismo odczytał Andrzej Kierzkowski, przewodniczący Organizacji Terenowej nr 1 Ursus NSZZ „S”.
 

– W 40-lecie powstania naszego Związku pamiętajmy o tym, dlaczego w 1976 roku robotnicy strajkowali. Sprzeciwiali się tym samym władzy, która ich okłamywała. 44 lata później chcemy oddać hołd tym bohaterom. Bez was nie byłoby Solidarności

– podkreślił Piotr Duda.

 

 

 

 

 

 

 

Nie byłoby dzisiejszej wolności, pełnej suwerenności i niepodległości Rzeczypospolitej, gdyby nie nieprzejednana postawa robotników Radomia, Ursusa i Płocka w czerwcu 1976 roku - oświadczył w czwartek w Radomiu ubiegający się o reelekcję prezydent Andrzej Duda.

Wcześniej złożył wieńce pod pomnikami Czerwca '76 oraz Marii i Lecha Kaczyńskich.

Prezydent podkreślił podczas spotkania z mieszkańcami przed delegaturą Urzędu Wojewódzkiego, że przybył niemal "prosto z Waszyngtonu, na chwilę tylko zajeżdżając do Pałacu Prezydenckiego", ale nie mógł w czwartek "nie być w Radomiu i nie uczcić pamięci tych wszystkich, którzy w tamte dni czerwcowe zaprotestowali", wcześniej organizując strajki.

– Wyszli tutaj na ulicę Radomia, wcześniej ogłosili strajk, protestując przeciwko poniżaniu ludzi, (...) przeciwko niegodziwości, (...) przeciwko warunkom życia, które w ich przekonaniu urągały jakimkolwiek standardom, nie wspominając już o tym, że cały czas ich wtedy karmiono informacjami, że żyją w szczęśliwym państwie sojuszu robotniczo-chłopskiego – przypomniał.

Według Andrzeja Dudy, "właśnie wtedy zaczynał się ten czas, kiedy sojusz robotniczo-chłopski w sposób bardzo wyraźny obracał się przeciwko władzy ludowej, po to, żeby ostatecznie poprzez rok 1980, w 1989 r. popędzić ich, popędzić ich głosami ludzi, głosami Polaków, także tutaj w Radomiu".

Jak podkreślił prezydent, "nie byłoby tej dzisiejszej wolności, nie byłoby tej naszej pełnej suwerenności i niepodległości Rzeczypospolitej, nie byłoby tego, że sami możemy od 30 lat decydować o sobie w wolnych demokratycznych wyborach, gdyby nie tamta nieprzejednana postawa robotników Radomia, Ursusa i Płocka". – Dziękuję za to – dodał Andrzej Duda.

PAP / www.tysol.pl

W ustawie antykryzysowej z dnia 2 marca w art. 15zzzzzo do 15zzzzzx prawodawca przewidział bardzo szczególne rozwiązania kierowane pierwotnie do administracji rządowej. Polegają one na założeniu, że jeżeli negatywne skutki gospodarcze COVID-19 spowodowują stan zagrożenia dla finansów publicznych państwa, w szczególności wyższy od zakładanego w ustawie budżetowej wzrost deficytu budżetu państwa lub państwowego długu publicznego, Rada Ministrów, na wniosek Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, zaopiniowany przez Szefa Służby Cywilnej, będzie mogła, w drodze rozporządzenia, określić rodzaj stosowanych rozwiązań w zakresie ograniczenia kosztów wynagrodzeń osobowych w określonych podmiotach.

W praktyce działania te mogą przybierać dwojaką formę:
1)     obowiązek zmniejszenia zatrudnienia,
2)     wprowadzenie, na czas określony, nie dłuższy niż do końca danego roku budżetowego, mniej korzystne warunki zatrudnienia pracowników niż wynikające z podstawy nawiązania stosunku pracy.

W pierwszym wypadku zamierzony efekt ma być zrealizowany w drodze składania wypowiedzeń pracownikom, nie zawierania z nimi kolejnych umów o pracę na czas określony lub obniżenia wymiaru czasu pracy z jednoczesnym proporcjonalnym obniżeniem wynagrodzenia.

Należy podkreślić, że na potrzeby powyższych działań (a zwłaszcza dokonywania zwolnień) ustawodawca wyłączył stosowanie tzw. ustawy o zwolnieniach grupowych, a w jej miejsce wprowadził szczególną procedurę, która jest dla pracowników mniej korzystna niż przepisy ustawy o zwolnieniach grupowych (przejawia się to, m.in. w zdecydowanie mniejszej roli organizacji związkowych, czy ustawowym wskazaniu, że objęcie zwolnieniami stanowi samoistną przyczynę rozwiązania stosunku pracy, co w dużej mierze wyłącza faktycznie obowiązek podawania rzeczywistej przyczyny uzasadniającej).

Z kolei pogorszenie warunków zatrudnienia ma polegać przede wszystkim na zawieszeniu prawa do dodatkowych składników wynagrodzeń, nagród, premii i innych świadczeń o takim charakterze, lub zawieszeniu uprawnień wynikających z innych przepisów, w tym prawa do dodatkowego urlopu. Co szczególnie istotne działania te mają być wprowadzane w drodze pisemnej informacji o objęciu pracownika pogorszeniem warunków zatrudnienia. Pominięcie formuły wypowiedzenia zmieniającego oznacza, że działanie takie może dotyczyć każdego pracownika, w tym podlegającego szczególnej ochronie. Warto dodać, że pracownik po otrzymaniu takiej informacji może złożyć oświadczenia o braku zgody na ich przyjęcie, jednakże będzie to traktowane jak złożenie przez tego pracownika wypowiedzenia.

Nowelizacja, czyli tarcza 4.0 nie zmieniła powyższych mechanizmów, jednakże w sposób bardzo zdecydowany rozszerzyła zakres podmiotów, które mogą być nimi objęte. Obecnie zatem, poza administracją rządową art. 15zzzzzo i następne obejmują także agencje wykonawcze, instytucje gospodarki budżetowej, państwowe fundusze celowe, Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zarządzane przez niego fundusze oraz Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i fundusze zarządzane przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, a także Narodowy Fundusz Zdrowia.

 

dr Jakub Szmit

 

 

Zgodnie z art. 3 w celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna). Tak skonstruowany przepis daje zatem pracodawcy prawo wydania polecenia, które będzie wiążące dla pracownika, a którego treścią będzie świadczenie pracy w innym miejscu niż to wynikające z umowy o pracę. Należy podkreślić, że nadal będzie to świadczenie takiego rodzaju pracy jak określona w umowie, z wszystkimi tego konsekwencjami, takimi jak prawo do wynagrodzenia, dochowywania norm czasu pracy, czy też możliwości korzystania w tym czasie z urlopu.

Siłą rzeczy tego typu polecenia nie będą raczej kierowane do osób wykonujących określone rodzaje prac, np. produkcyjne czy wydobywcze (trudno wyobrazić sobie możliwość świadczenia w ten sposób pracy przez murarza), a do tych, których praca może być skutecznie wykonywana, np. z domu. Warto zauważyć, że już obecnie w prawie pracy funkcjonują rozwiązania umożliwiające pracodawcy wydawanie poleceń, w wyniku których pracownik świadczy pracę poza miejscem pracy (podróż służbowa), albo musi pozostawać w gotowości do podjęcia pracy przebywając poza miejscem pracy (tzw. dyżur domowy).

Praca zdalna w pewien sposób przypomina telepracę, gdyż jej idea sprowadza się do świadczenia czynności przez pracownika poza miejscem jej stałego wykonywania. Należy zaznaczyć, że konstrukcja przepisu wyraźnie wskazuje, że rozpoczęcie pracy zdalnej następuje na podstawie polecenia pracodawcy i nie jest to traktowane jako zmiana warunków pracy wymagająca wypowiedzenia zmieniającego, a tym samym może ono zostać wydane każdemu pracownikowi, w tym podlegającemu szczególnej ochronie. 
 

Nowelizacja nie zmienia samej idei pracy zdalnej, a skupia się na doprecyzowaniu tej regulacji. W pierwszym rzędzie ustawodawca wskazał, że wykonywanie pracy zdalnej może zostać polecone, jeżeli pracownik ma umiejętności i możliwości techniczne oraz lokalowe do wykonywania takiej pracy i pozwala na to rodzaj pracy. W szczególności praca zdalna może być wykonywana przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość lub dotyczyć wykonywania części wytwórczych lub usług materialnych. W praktyce pojawić się mogą jednak problemy co do tego w jaki sposób ma być weryfikowane, czy warunek ten jest spełniony.

 

Wprost uregulowane zostało, że co do zasady środki pracy i materiały do pracy potrzebne do wykonywania pracy zdalnej oraz obsługę logistyczną pracy zdalnej zapewnia pracodawca, przy czym dopuszczona została także sytuacja, w której przy wykonywaniu pracy zdalnej pracownik może używać środków pracy niezapewnionych przez pracodawcę. Wówczas musi zostać spełniony warunek że umożliwia to poszanowanie i ochronę informacji poufnych i innych tajemnic prawnie chronionych, w tym tajemnicy przedsiębiorstwa lub danych osobowych, a także informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę.

Duże znaczenie o charakterze organizacyjnym ma przyjęcie, że na polecenie pracodawcy, pracownik wykonujący pracę zdalną ma obowiązek prowadzić ewidencję wykonanych czynności, uwzględniającą w szczególności opis tych czynności, a także datę oraz czas ich wykonania. Formę i częstotliwość jej sporządzania także określa pracodawca. Ustawodawca wprost przesądził również, że pracodawca może w każdym czasie cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej, przy czym już wcześniej należało uznać, że takie uprawnienie mu przysługiwało. Ostatnim elementem nowego brzmienia art. 3 ustawy jest wskazanie, że pracodawca odpowiada za bezpieczeństwo i higienę pracy zdalnej oraz za wypadki przy tej pracy tylko w zakresie związanym z zapewnionymi przez siebie środkami pracy lub materiałami do pracy (w pewnym zakresie jest to rozwiązanie kontrowersyjne, ograniczające odpowiedzialność za bezpieczeństwo i higienę pracy pracownika).

Warto też zwrócić uwagę, że ustawodawca wprost wskazał, że pracodawca może w każdym czasie cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej, co jednak można było przyjąć za obowiązujące jeszcze przed nowelizacją.

dr Jakub Szmit

W czerwcu 2019 roku konferencja MOP przyjęła Deklarację na 100-lecie MOP na rzecz przyszłości pracy. W chwili, gdy ekonomiści prognozują najgorszy kryzys gospodarczy i kryzys zatrudnienia od czasu depresji z 1929 roku, pilniejsze niż kiedykolwiek jest nadanie mocy prawnej wezwaniu do zawarcia nowej umowy społecznej w w Deklaracji, której centralnym elementem jest sprawiedliwość społeczna i prawa pracowników. Podczas regionalnych i globalnych debat w ramach szczytu pracownicy mogą skorzystać z następujących priorytetów rekomendowanych przez MKZZ:

Bezpieczeństwo i higiena w miejscu pracy

Wszyscy pracownicy powinni być chronieni przed wszystkimi zagrożeniami Covid-19. Wymaga to zapewnienia pracownikom nieodpłatnie niezbędnego sprzętu ochronnego wraz z odpowiednimi zasadami higieny oraz przepisami socjalnymi dotyczącymi odległości. Należy konsultować się ze związkami zawodowymi w sprawie wszystkich środków wprowadzanych na poziomie miejsca pracy.

COVID-19 powinien zostać zaklasyfikowany jako choroba zawodowa zgodnie z krajowymi ramami regulacyjnymi z wymogiem zgłaszania i rejestrowania urzędowych chorób zawodowych, zarówno do celów profilaktycznych, jak i ochronnych, w tym odszkodowania dla pracowników

W oparciu o zobowiązanie podjęte w Deklaracji, ochrona zdrowia i bezpieczeństwa pracowników powinna zostać w trybie pilnym uznana za prawo podstawowe .

Obecna pandemia pokazała również, jak pilne jest przyjęcie przez MOP nowej konwencji w sprawie zagrożeń biologicznych.

Powszechna ochrona socjalna

Z powodu utraty pracy i dochodów wynikających z ograniczeń i izolacji, należy złagodzić ich społeczne i gospodarcze skutki. Środki te powinny obejmować warunkowe subsydia płacowe i rozszerzenie zakresu świadczeń dla bezrobotnych, powszechny dostęp do opieki zdrowotnej, płatne zwolnienia lekarskie dla wszystkich pracowników, w tym pracowników okresowych, osób prowadzących działalność na własny rachunek, pracowników platform i pracowników zatrudnionych w gospodarce nieformalnej, w tym pracowników migrujących. Należy pilnie utworzyć Globalny Fundusz Powszechnej Ochrony Socjalnej, aby umożliwić najbiedniejszym krajom reagowanie na pandemię i przyszłe wstrząsy. Rządy zobowiązały się do przekazania około 9 bilionów dolarów na naprawę gospodarczą - taki Globalny Fundusz stanowiłby niewielki ułamek całkowitego światowego finansowania.

Powszechna ochrona pracy

Kryzys obnażył słabość obecnych systemów ochrony pracy w wielu krajach po dziesięcioleciach reform prawa pracy, pozostawiając miliony pracowników, w tym wielu młodych, na dorywczych i niepewnych stanowiskach pracy bez ochrony zatrudnienia i dochodów, a także nie wchodząc w zakres pakietów ochrony i naprawy Covid19.  Wielu pracowników stanęło i nadal stoi w obliczu niemożliwego do zaakceptowania wyboru między kontynuowaniem pracy zagrożonej dla zdrowia a popadnięciem w nędzę, a nawet głód. Dlatego też pilniejsze niż kiedykolwiek jest zapewnienie wszystkim pracownikom, niezależnie od ustaleń umownych lub statusu zatrudnienia, podstawowych praw pracowniczych, odpowiedniej płacy wystarczającej na utrzymanie, maksymalnych limitów czasu pracy oraz bezpieczeństwa i zdrowia w pracy, a także ochrony socjalnej.

Międzynarodowe standardy pracy

Państwa powinny powstrzymać się od osłabiania praw pracowniczych, a zamiast tego kierować się standardami MOP w celu opracowania skutecznych rozwiązań politycznych wspierających sprawiedliwe i trwałe ożywienie gospodarcze sprzyjające włączeniu społecznemu oraz osiągnięcie godnej pracy. Więcej szczegółów można znaleźć na stronie internetowej MOP.

Dialog społeczny

Dialog społeczny, z rzeczywistym poszanowaniem wolności zrzeszania się i rokowań zbiorowych, powinien być promowany na wszystkich szczeblach jako kluczowy środek umożliwiający sprostanie wyzwaniom zdrowotnym, społecznym i gospodarczym, jakie stawia przed nami pandemia, zarówno w czasie kryzysu, jak i w okresie odbudowy. Aby zapewnić pakiety zrównoważonych, sprawiedliwych i integracyjnych środków, konieczne są konsultacje i zaangażowanie związków zawodowych, a nie tylko przedsiębiorstw, w opracowywanie społecznych i gospodarczych reakcji na kryzys.

Formalizacja gospodarki nieformalnej

Obecny kryzys ujawnił trudną sytuację pracowników gospodarki nieformalnej na całym świecie. Wymaga to pilnego i odnowionego zaangażowania na rzecz sformalizowania gospodarki nieformalnej w celu rozwiązania problemu deficytu godnej pracy i ubóstwa płac.  Jednocześnie konieczna jest powszechna ochrona socjalna i ochrona pracy, obejmująca pracowników zatrudnionych w gospodarce nieformalnej, niezależnie od ich statusu zatrudnienia.

Inwestycje w wysokiej jakości usługi publiczne

Należy wzmocnić wysokiej jakości usługi publiczne i sektor publiczny, dokonując ogromnych inwestycji w celu zapewnienia powszechnego dostępu do opieki zdrowotnej, wody, urządzeń sanitarnych, żywności, schronienia i edukacji, z gwarancją, iż systemy te są odpowiednio wyposażone w personel i przestrzegane są prawa pracowników. Należy poprawić płace i warunki pracy w opiece zdrowotnej i szerzej rozumianej gospodarce opiekuńczej, uwzględniając utrzymujące się nierówności w zakresie płci i inne. 

Globalne łańcuchy dostaw

Kryzys obnażył ogromne zagrożenia dla praw pracowniczych w nieuregulowanych globalnych łańcuchach dostaw, gdzie miliony pracowników straciło pracę i dochody bez dostępu do środków zaradczych i ochrony socjalnej. Pilnie potrzebna jest skuteczna regulacja, aby przedsiębiorstwa przeprowadzały obowiązkowe badanie due diligence swoich łańcuchów dostaw w zakresie praw człowieka i ponosiły odpowiedzialność w przypadku, gdy ich działalność i działania wpływają negatywnie na prawa pracownicze. Transgraniczna działalność gospodarcza musi podlegać zasadom praworządności, aby przyszły kryzys nie zagroził prawom pracowników.

Nadszedł czas, by MOP opracowała również standardy, które zapewniłaby godziwą pracę w globalnych łańcuchach dostaw, a ich głównym elementem powinna być obowiązkowa należyta staranność.

Wsparcie dla dużych przedsiębiorstw i przedsiębiorstw wielonarodowych powinno być uzależnione od przestrzegania przez nie wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka, wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych oraz Deklaracji MOP dotyczącej przedsiębiorstw wielonarodowych, w tym w odniesieniu do ich polityki zamówień publicznych.

Wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw powinno być uzależnione od bezpieczeństwa zatrudnienia i dochodów pracowników. 

Polityka makroekonomiczna sprzyjająca zatrudnieniu 

Pakiety stymulacyjne są potrzebne, aby zaradzić gospodarczym, społecznym i związanym z zatrudnieniem konsekwencjom pandemii.

Zachodzi więc potrzeba, aby wszystkie kraje umieściły pełne, produktywne i swobodnie wybierane zatrudnienie i godną pracę w centrum swoich polityk makroekonomicznych, w tym nadzwyczajne umorzenia długów, w celu umożliwienia krajom rozwijającym się walki z pandemią Covid-19 i ułatwienia trwałego i integracyjnego wyjścia z kryzysu. Zalecenie MOP w sprawie zatrudnienia i godnej pracy na rzecz pokoju i odporności, 2017 r. (nr 205), zawiera cenne wskazówki w tym zakresie.

Potrzebne są również ogromne inwestycje w infrastrukturę, zdrowie publiczne, opiekę i edukację. Należy promować politykę przemysłową i sektorową umożliwiającą krajom rozwijającym się przejście na produkcję o wyższej wartości dodanej, zapewniającą godne miejsca pracy i płace.

Reforma podatkowa, w tym zlikwidowanie rajów podatkowych oraz zagwarantowanie, że przedsiębiorstwa i przedsiębiorstwa wielonarodowe płacą podatki w krajach, w których prowadzona jest ich produkcja i działalność, promowanie opodatkowania progresywnego wraz z opodatkowaniem gospodarki cyfrowej powinno być priorytetem, aby zapewnić niezbędne środki na ożywienie gospodarcze i rozwój społeczny.

Równość płci

Covid19 ujawnił wymiar płciowy kryzysu, przy czym kobiety ponoszą nieproporcjonalnie dużą część ryzyka zarówno w pracy, jak i w domu, co wskazuje na pilną potrzebę wdrożenia transformacyjnego programu na rzecz równości płci w zakresie możliwości i traktowania. Musi on obejmować równą płacę za pracę o równej wartości, a poza tym lepsze płace i warunki pracy w tzw. sfeminizowanych sektorach i miejscach pracy. Ratyfikacja Konwencji MOP dotyczącej przemocy i molestowania w świecie pracy powinna być promowana jako priorytet obok ratyfikacji i skutecznego wdrożenia konwencji MOP dotyczących dyskryminacji, równości wynagrodzeń, obowiązków rodzinnych i pracy domowej.

Nowe technologie

Szybki wzrost telepracy i wykorzystania nowych technologii, przyspieszony przez kryzys Covid-19, a także działalność platformowa muszą być odpowiednio uregulowane, aby uniknąć prekaryzacji warunków pracy. Należy promować sprawiedliwe przejście do zmian technologicznych, a w centrum uwagi powinien znajdować się dialog społeczny oraz ochrona prywatności pracowników.

W Deklaracji na 100-lecie MOP wezwano członków MOP do odpowiedzi na wyzwania i możliwości w świecie pracy związane z cyfrową transformacją pracy, w tym pracy platformowej. Obecny kryzys pokazał, że cyfrowe platformy pracy nadal się będą rozwijać. Jest to również obszar, w którym MOP powinna zintensyfikować swoje działania, poczynając od spotkania ekspertów w sprawie zapewnienia godnej pracy w sektorze platformowym.

Działania na rzecz klimatu

Rok 2020 wymaga, aby rządy dokonały przeglądu swoich zobowiązań w zakresie redukcji emisji zgodnie z paryskim porozumieniem klimatycznym. Reakcja na kryzys nie powinna być wykorzystywana do przedkładania gospodarki nad klimat. Sprawiedliwe przejście na zrównoważony rozwój w dziedzinie ochrony środowiska musi zatem znaleźć się w centrum nowych planów ambitnych działań na rzecz klimatu. Plany te powinny być skoordynowane z planami pilnych bodźców gospodarczych i środków dotyczących miejsc pracy, niezbędnych do ochrony miejsc pracy i dochodów pracowników i ich rodzin oraz do stabilizacji gospodarki realnej.

Spójność polityki

Sprawiedliwość społeczna i walka z nierównościami muszą znaleźć się w centrum uwagi działań podejmowanych w odpowiedzi na obecny kryzys. MOP, w oparciu o swój mandat konstytucyjny, ma do odegrania kluczową rolę w zacieśnianiu współpracy z odpowiednimi organizacjami systemu wielostronnego, aby osiągnąć ten cel. Czyniąc to, MOP powinna wzmocnić swoją rolę w ocenie wpływu, jaki polityka handlowa, gospodarcza i finansowa ma na zatrudnienie. Potrzebna jest również większa koordynacja między organizacjami międzynarodowymi w celu zapewnienia inwestycji w cele zrównoważonego rozwoju i ich realizacji. Międzynarodowe instytucje finansowe mają do odegrania kluczową rolę w tym zakresie, dostarczając funduszy bez uwarunkowań, które deregulują rynki, osłabiają usługi publiczne i pogłębiają nierówności.

Wnioski

Pracownicy nie powinni płacić za kryzys. Reakcja na obecny kryzys powinna być okazją do realizacji ukierunkowanego na człowieka podejścia do naprawy gospodarczej, które stawia prawa pracowników oraz potrzeby, aspiracje i prawa wszystkich ludzi w centrum polityki gospodarczej, społecznej i środowiskowej. Istnieje pilna potrzeba zawarcia nowej umowy społecznej i umieszczenia sprawiedliwości społecznej w centrum globalnego systemu wielostronnego, aby zapewnić, że ludzie pracujący otrzymają sprawiedliwy udział w bogactwie, do którego stworzenia się przyczyniają. Konieczna jest zasadnicza zmiana kierunku, aby zapewnić bezpieczną naprawę gospodarczą i godne miejsca pracy dla wszystkich w ramach gospodarki bardziej zrównoważonej i sprzyjającej włączeniu społecznemu.  MOP musi odgrywać kluczową rolę w systemie wielostronnym i w pracy z jej członkami, aby sprawiedliwość społeczna i godna praca leżały u podstaw reakcji na kryzys i ożywienie gospodarcze w bardziej stabilnej i zrównoważonej przyszłości.

aw

Mimo dramatycznych apeli związków zawodowych,  na ostatnim szczycie UE nie doszło do uzgodnienia pakietu pomocowego dotyczącego COVID-19. Na stole leży ambitny plan wspólnego zadłużenia na łączną kwotę 750 miliardów euro. Ale Unia jest zdecydowanie podzielona w tej kwestii.

Chodzi o  propozycję Komisji Europejskiej z 27 maja, przewidującą wykorzystanie wieloletniego budżetu Unii Europejskiej do ożywienia gospodarek i uzupełnienia go o fundusz w wysokości 750 mld euro, określony jako Next Generation EU Fund. Cztery największe gospodarki UE - Niemcy, Francja, Włochy i Hiszpania,  popierają plan Komisji. Jego ostrożnym zwolennikiem jest też Polska. Natomiast propozycję blokuje tak zwana „oszczędna czwórka”: Austria, Holandia, Szwecja i Dania.

W odpowiedzi na nieosiągnięcie porozumienia w sprawie unijnego planu naprawczego na posiedzeniu Rady Europejskiej 19 czerwca  Luca Visentini , sekretarz generalny EKZZ powiedział: „Chociaż można się było tego spodziewać, opóźnienie w przyjęciu planu naprawczego jest ciosem dla 42 milionów europejskich pracowników, którzy zostali  zwolnieni z pracy i potrzebują pilnie inwestycji, aby uratować swoje miejsca pracy. Związki zawodowe w każdym państwie członkowskim wspierają ten plan, ponieważ kryzys w jednej części Europy zaszkodzi również gospodarce i spowoduje utratę miejsc pracy w pozostałych obszarach Unii. Europejska Konfederacja Związków Zawodowych naciska na przywódców UE aby wykazali się odpowiedzialnością i podjęli wybiegającą w przyszłość decyzję jeszcze przed okresem letnich wakacji, w przeciwnym razie przyszłość europejskiej gospodarki, miejsc pracy i demokracji będzie poważnie zagrożona”.

Związki zawodowe zwracają uwagę, że sytuacja gospodarki unijnej europejskiego staje się dramatyczna, także w wymiarze strategicznym, przykładowo według federacji IndustriAll do końca pandemii Unia może utracić połowę swoich mocy produkcyjnych w przemyśle stalowym. Stąd potrzeba szybkich działań naprawczych.

– To nie są  przelewki. Ewentualny brak porozumienia przywódców politycznych  może zaszkodzić całemu procesowi integracji europejskiej – mówi Sławomir Adamczyk, szef Biura Branżowo-Konsultacyjnego KK. – To czego obecnie potrzebują obywatele UE, to klarowny przekaz wskazujący na ponadgraniczną solidarność i poczucie wspólnoty pomiędzy państwami członkowskimi. Związki zawodowe to rozumieją, zwróćmy uwagę, że także organizacje członkowskie EKZZ z blokującej „czwórki” są za pilnym przyjęciem plany naprawczego – dodaje ekspert.

bs

 

Międzynarodowa Organizacja Pracy zorganizuje wirtualny światowy szczyt, który zajmie się wpływem COVID-19 na świat pracy.

Kiedy: 1 - 9 lipca 2020 r.

Gdzie: Online

Światowy szczyt będzie stanowił wysokiej rangi platformę dla rządów, przedstawicieli pracodawców i pracowników oraz innych podmiotów wysokiego szczebla, przeznaczoną do dyskusji nad gospodarczym i społecznym wpływem pandemii COVID-19 . Szczyt będzie okazją do omówienia wyzwań i reakcji krajów i regionów, które nadal zmagają się z pandemią i które rozpoczynają proces odbudowy. Informacja zawiera dalsze szczegóły dotyczące przesłanek, kontekstu i głównych tematów do dyskusji i zachęca uczestników do wykorzystania Deklaracji przyjętej na 100-lecie MOP w sprawie przyszłości pracy w natychmiastowej reakcji na pandemię i jako ramy dla lepszego powrotu do normalnego funkcjonowania po pandemii.

Szczyt będzie składał się z dwóch części: pięciu imprez regionalnych (1-2 lipca), a następnie trzech imprez globalnych (7-9 lipca). Wszystkie wydarzenia mają umożliwić uczestnictwo na odległość ze wszystkich stref czasowych i będą transmitowane na żywo z tłumaczeniem na kilka języków. Wydarzenia regionalne będą miały na celu uchwycenie kwestii specyficznych dla danego regionu, które będą stanowić podstawę dyskusji podczas globalnego szczytu i są zaplanowane w następujący sposób:

► 1 lipca            7h00-10h00 GMT Państwa arabskie          9h00-12h00 CET

                              12h00-15h30 GMT Europa                          14h00-17h30 CET

► 2 lipca            4h00-7h00 GMT Azja i Pacyfik                    6h00-9h00 CET

                              9h00-12h30 GMT Afryka                              11h00-14h30 CET

                              15h00-18h30 GMT Ameryki                        17h00-20h00 CET

Czas środkowoeuropejski (CET) jest 2 godziny przed czasem średnim Greenwich (GMT)

Światowy szczyt zaplanowany na 7, 8 i 9 lipca 2020 r. w godzinach od 12.00 do 16.00 (CET) i każdego dnia będzie się składał z trzech następujących wydarzeń:

-W ramach Dnia Regionu, we wtorek 7 lipca (w skład którego wejdą segmenty nagrane na żywo i zarejestrowane) zostaną przedstawione najważniejsze wydarzenia z wszystkich pięciu wydarzeń regionalnych, wraz z wywiadami i nagraniami wideo odpowiedzi MOP na COVID-19.

-Globalny Dzień Liderów, w środę 8 lipca, będzie stanowił globalną platformę dla szefów państw i rządów państw członkowskich MOP, wybitnych światowych pracodawców i przywódców związków zawodowych oraz szefów organizacji międzynarodowych. W nagranym wcześniej przesłaniu trwającym do pięciu minut omówią wyzwania i możliwości związane z pandemią w świecie pracy.

-W czwartek, 9 lipca, w Dniu Konstytucyjnym MOP spotkają się ministrowie oraz przywódcy pracowników i pracodawców z państw członkowskich, którzy na żywo, w oparciu o treści wniesione z poprzednich wydarzeń, poinformują o przyszłych działaniach organizacji w celu realizacji Deklaracji na 100lecie MOP na rzecz przyszłości pracy w kontekście wychodzenia z pandemii. Dyskusja będzie prowadzona w oparciu o następujące pytania: 1) reakcje mające na celu wspieranie pełnego i wydajnego zatrudnienia oraz godnej pracy dla wszystkich; 2) rozwiązanie problemu nieformalności i luk w ochronie socjalnej; 3) zwrócenie uwagi na najbardziej dotknięte sektory działalności gospodarczej i słabsze grupy społeczne; 4) wspólna praca na rzecz lepszej odbudowy.

Ze względu na ograniczenia czasowe sesji wirtualnych w wydarzeniach regionalnych 8 i 9 lipca lista prelegentów będzie ustalana za pośrednictwem sekretariatu Grupy Pracowniczej.

Na 7 lipca nie przewiduje się żadnych prelegentów. Platforma internetowa z regularnie aktualizowanymi informacjami na temat Szczytu, w tym notatka koncepcyjna przygotowana przez Biuro MOP na temat tego wydarzenia, jest dostępna tutaj: https://www.ilo.org/global/topics/coronavirus/events/WCMS_747476/lang--en/index.htm.

Podczas szczytu nie zostaną przyjęte żadne wnioski, ale MOP planuje w swoich przyszłych pracach uwzględnić wytyczne przedstawione przez członków .

Rozwiązania polityczne

Dyskusja będzie prowadzona w oparciu o pytania, które uwzględniają potrzebę zajęcia się szeregiem kwestii - od pilnych potrzeb we wczesnej fazie kryzysu po strategie odbudowy. Pytania te, określone w nocie koncepcyjnej, zostały pogrupowane w następujący sposób:

Reakcja na COVID-19 mające na celu wspieranie pełnego i wydajnego zatrudnienia oraz godnej pracy dla wszystkich

W jaki sposób reakcje na COVID-19 będą promować trwały, zrównoważony i sprzyjający włączeniu społecznemu wzrost, pełne i wydajne zatrudnienie oraz godną pracę dla wszystkich? W jaki sposób można je opracować, aby szybko wyprowadzić światową gospodarkę z recesji i skierować ją na drogę prowadzącą do sprostania wyzwaniom związanym z transformacją cyfrową, demograficzną i środowiskową?

Czy chcemy przyspieszyć wykorzystanie technologii w celu umożliwienia nowych sposobów pracy w świetle doświadczeń związanych z pandemią? Jeśli tak, to jak należy uregulować taką pracę?

COVID-19 - pierwszy szok: Walka z nieformalnością i lukami w ochronie socjalnej

Co należy zrobić, aby rozwiązać problem ogromnej podatności na zagrożenia w świecie pracy, którą uwidoczniła pandemia? Jak zwiększyć skalę zadania sformalizowania gospodarki nieformalnej i zdecydowanie przejść do powszechnego objęcia ochroną socjalną?

COVID-19: Zwrócenie uwagi na najbardziej dotknięte sektory działalności gospodarczej i słabsze grupy społeczne

Jakie są sektory działalności gospodarczej i kategorie pracowników, które wymagają szczególnego wsparcia i uwagi? Czy proces wychodzenia z kryzysu może być ucieleśnieniem transformującej agendy na rzecz równości płci i platformą dla rozwoju młodych ludzi w świecie pracy?

COVID-19: Wspólna praca na rzecz lepszej odbudowy

W jaki sposób ograniczyć i wyeliminować ubóstwo oraz czy imperatywy praw i sprawiedliwości społecznej można uznać za główne cele procesu odbudowy.

W czasach, gdy współpraca wielostronna jest bardziej niż kiedykolwiek niezbędna, ale w obliczu bezprecedensowych wyzwań, jak społeczność międzynarodowa może połączyć się  prawdziwie wspólnym celem i ponownie zaangażować się w realizację Agendy ONZ 2030?

Dyrektor generalny otworzy dyskusję, a jeden z przedstawicieli każdej z trzech  zostanie poproszony o przedstawienie perspektywy grupy na temat roli MOP podczas pandemii i w fazie wychodzenia z kryzysu. Podobnie, na zakończenie dyskusji tematycznych przedstawiciele rządów, pracodawców i pracowników będą mieli możliwość przedstawienia swoich uwag końcowych na temat informacji udostępnionych podczas szczytu i wyciągniętych wniosków.

W każdej z czterech rund tematycznych będą miały miejsce maksymalnie pięciominutowe wystąpienia jednego przedstawiciela rządu z każdego z czterech regionów, jednego przedstawiciela pracodawców i jednego przedstawiciela pracowników.

W trakcie Szczytu Światowego zostanie również przedstawiony wkład szefów organizacji międzynarodowych.

Nagrania wideo ze szczytu będą dostępne na stronie internetowej MOP.

aw

 

Nowo zawarte porozumienie podpisane 22 czerwca, dotyczy w sposób kompleksowy problematyki zmiany technologicznej związanej z cyfryzacją środowiska pracy. W europejskich negocjacjach aktywnie uczestniczyła Solidarność, gdyż polskie związki zawodowe reprezentowała w zespole negocjacyjnym Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych Barbara Surdykowska, ekspertka KK.

O przebiegu samych negocjacji informowaliśmy tutaj. W porozumieniu  znajdują się m.in. zapisy określające rolę szkoleń czy stabilizacji zatrudnienia w nowej cyfrowej rzeczywistości. Obecna sytuacja związana z epidemią Covid –19 jeszcze bardziej uwypukliła znaczenie tego porozumienia, gdyż coraz więcej osób wykonuje pracę zdalną i przykładowo problematyka szkoleń związanych z używaniem nowych technologii czy prawa do niezakłóconego odpoczynku i rozdziału czasu pracy od czasu wolnego (prawo do odłączenia) stają się kluczowe.

– Przez całe porozumienie przewija się „nadciągająca” problematyka roli sztucznej inteligencji w miejscu pracy – zwraca uwagę Barbara Surdykowska. – Obecnie przed nami wiele pracy aby przekuć zapisy tego tekstu w konkretne działania na poziomie krajowym, sektorowym i poziomie przedsiębiorstw.

Luca Visentini, Sekretarz generalny EKZZ nowe porozumienie skomentował następująco: „Związki zawodowe i organizacje  pracodawców na poziomie europejskim podpisały porozumienie, które stanowi, że zmiana technologiczna prowadząca do gospodarki cyfrowej nie powinna być narzucane przez kierownictwo, lecz zarządzana we współpracy z pracownikami i reprezentującymi ich związkami zawodowymi.  Porozumienie wspiera negocjacje między związkami i pracodawcami w każdym kraju UE, w różnych sektorach, firmach i miejscach pracy”.

Opinie unijnych organizacji pracodawców są one również optymistyczne. Véronique Willems, Sekretarz Generalna SMEunited (małe i średnie przedsiębiorstwa) powiedziała: „Zawarliśmy porozumienie w sprawie digitalizacji tuż przed rozpoczęciem korzystania z narzędzi cyfrowych podczas kryzysu COVID-19. Nasze wspólne dynamiczne podejście obejmuje wszystkie kluczowe obszary kompetencji partnerów społecznych, takie jak szkolenia, zdrowie i bezpieczeństwo, bycie osiągalnym przez środki komunikacji i prawo do odłączenia”. Natomiast Valeria Ronzitti, Sekretarz generalna CEEP (sektor przedsiębiorstw publicznych) podkreśliła, że „porozumienie to określa wspólny proces, który można dostosować do różnych systemów stosunków pracy oraz sytuacji krajowych, lokalnych, sektorowych i przedsiębiorstw, oferując jednocześnie partnerom społecznym model przewidywania, omawiania, negocjowania i monitorowania konkretnych rozwiązania wielu skutków cyfryzacji. ”

Istotne jest stanowisko najważniejszej z unijnych organizacji pracodawców. Markus J. Beyrer,  Dyrektor generalny BusinessEurope podsumował podpisanie porozumienia w następujący sposób:  „Znaczenie tego porozumienia staje się oczywiste w czasie, gdy wielu pracowników musi korzystać z technologii cyfrowych, aby pracować na odległość. Inwestowanie w umiejętności cyfrowe jest szczególnie ważne dla przyszłości Europy”.

bs

Nadal utrzymujący się stan epidemii w naszym kraju powoduje konieczność wprowadzenia dalszych rozwiązań prawnych w obszarze życia społecznego i gospodarczego. W trosce o najsłabszych obywateli, ale również o tych, których sytuacja ekonomiczna uległa pogorszeniu w związku z zaistniałą sytuacją, dostosowano kolejne przepisy w zakresie następujących usług społecznych:

Na podstawie ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o dodatkach mieszkaniowych:
Dodatek mieszkaniowy przysługuje (art.2  ust.1)          

1) najemcom oraz podnajemcom lokali mieszkalnych;
2) osobom mieszkającym w lokalach mieszkalnych, do których przysługuje im spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego;
3) osobom mieszkającym w lokalach mieszkalnych znajdujących się w budynkach stanowiących ich własność i właścicielom samodzielnych lokali mieszkalnych;
4) innym osobom mającym tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego i ponoszącym wydatki związane z jego zajmowaniem;
5) osobom zajmującym lokal mieszkalny bez tytułu prawnego, oczekującym na przysługujący im lokal zamienny albo najem socjalny lokalu.

Kryterium dochodowe przyznania dodatku mieszkaniowego (art.3 ust.1)

Jeżeli średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego w okresie trzech miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego nie przekracza 175% kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym  i 125% kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie wieloosobowym.
 

Kwota najniższej emerytury od 1 marca 2020 r.  wynosi 1200 zł

175% najniższej emerytury – wynosi 2100 zł

125% najniższej emerytury – wynosi 1500 zł

Do ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374, 567, 568, 695 i 875) wprowadzono następujące zmiany:

Dodany art. 15zzzib zakłada, że jeżeli osoba uprawniona do dodatku mieszkaniowego, o którym mowa w ustawie z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych, nie otrzymywała tego dodatku w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonych w Polsce w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, będzie mogła go otrzymać z mocą wsteczną od dnia wydania decyzji przyznającej dodatek. Dodatek mieszkaniowy będzie można otrzymać z mocą wsteczną jeżeli wnioskodawca do wniosku o dodatek mieszkaniowy składany w trybie ustawy o dodatkach mieszkaniowych dołączy stosowną klauzulę, w której wskaże okres wsteczny, za który dodatek ma przysługiwać. Możliwość przyznania dodatku z mocą wsteczną obejmie tylko wnioski o dodatek mieszkaniowy złożone w terminie 30 dni od dnia zakończenia obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonych w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. Ograniczenie czasowe wynika z faktu, że projektowane rozwiązanie kierowane jest do osób, które z powodu ograniczeń w przemieszczaniu się nie mogły złożyć wniosku o dodatek mieszkaniowy w czasie obowiązywania stanu epidemii i nie będzie stosowane jako generalna zasada wypłacania dodatków mieszkaniowych. Poza możliwością przyznania dodatku z mocą wsteczną wszystkie inne warunki jego przyznawania pozostają bez zmian. W projekcie przewidziano, że w przypadku przyznania dodatku mieszkaniowego z mocą wsteczną okres, o którym mowa w art. 7 ust. 5 ustawy o dodatkach mieszkaniowych, skraca się o liczbę miesięcy, za które przyznano dodatek, poprzedzających pierwszy dzień miesiąca następujący po dniu złożenia wniosku. Przepis art. 7 ust. 5 ustawy o dodatkach mieszkaniowych stanowi bowiem, że dodatek mieszkaniowy przyznaje się na okres 6 miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu złożenia wniosku. Tym samym w projekcie wskazano, że suma miesięcy, za które przyznaje się dodatek mieszkaniowy (w tym za okres wstecz), nie może przekroczyć 6. Ponadto zastrzeżono, że dodatku mieszkaniowego z mocą wsteczną nie przyznaje się za okres otrzymywania przez wnioskodawcę dodatku mieszkaniowego na podstawie innej, wydanej wcześniej decyzji. Rozwiązanie to ma na celu wykluczenie przypadku dwukrotnego otrzymania dodatku mieszkaniowego za ten sam okres.

Agnieszka Kochańska

 

 

Darowizny
Zmiany zawarte w ustawie rozszerzają zakres darowizn odliczanych od podstawy opodatkowania, które mogą być przekazane zgodnie z rozwiązaniami zawartymi w tej ustawie również na rzecz domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, noclegowni, schronisk dla osób bezdomnych, w tym z usługami opiekuńczymi, ośrodków wsparcia, a także rodzinnych domów pomocy społecznej oraz domów pomocy społecznej. Podlega odliczeniu darowizna przekazana do 30 września 2020 r.

Od podstawy opodatkowania będzie można odliczyć również darowizny rzeczowe w postaci komputerów przenośnych (laptopy lub tablety) , przekazane między 1 stycznia, a 30 września 2020 roku między innymi organom prowadzącym placówki oświatowe. Urządzenia będące przedmiotem darowizny muszą być kompletne, zdatne do użytku i wyprodukowane nie wcześniej niż 3 lata przed dniem ich przekazania.

„Wakacje” kredytowe
Ustawa umożliwia skorzystanie z tzw. wakacji kredytowych dla kredytobiorcy, który po dniu 13 marca 2020 r. utracił pracę lub inne główne źródło dochodu. W przypadku, w którym stroną umowy, jest więcej niż jeden kredytobiorca, dla spełnienia warunku określonego w ustawie wystarczy utrata pracy lub innego głównego źródła dochodu przez jednego z nich.

Uprawnienie do 3 miesięcznego zawieszenia spłaty kredytu ograniczono do umów, które zostały zawarte przed dniem 13 marca 2020 r. i co do których zakończenie okresu kredytowania przypada po upływie 6 miesięcy od tej daty. W przypadku, w którym kredytobiorca posiada kilka kredytów u danego kredytodawcy, przepisy ograniczają możliwość skorzystania z uprawnienia do zawieszenia umowy tylko w stosunku do jednego z nich wedle wyboru kredytobiorcy. W okresie zawieszenia wykonywania umowy kredytobiorca nie jest zobowiązany do dokonywania płatności wynikających z umowy, z wyjątkiem opłat z tytułu ubezpieczeń powiązanych z umowami.

Okres kredytowania oraz wszystkie terminy przewidziane w umowie ulegają przedłużeniu o okres zawieszenia wykonywania umowy. W okresie zawieszenia wykonywania umowy nie są naliczane odsetki ani pobierane opłaty inne niż wskazane w potwierdzeniu.

Kredytobiorca, który skorzystał wcześniej w ramach umowy z bankiem z wakacji kredytowych, może poprzez złożenie wniosku o zawieszenie wykonania umowy o kredyt na podstawie omawianej ustawy, skrócić okres tych wakacji kredytowych. Kredytobiorca może także złożyć wniosek o zwieszenie wykonania umowy kredytu po okresie tych wakacji.
Omawianych przepisów nie stosuje się do kredytów studenckich.

Marzena Podolska – Bojahr