Stanowisko KK nr 177/99

Zważywszy, że:

• Polska od tysiąca lat związana jest z chrześcijańską cywilizacją Zachodu, której wartości współtworzyła i broniła
• demokratyczne i suwerenne państwa Zachodniej Europy wyciągając wnioski z tragicznych doświadczeń przeszłości oraz dążąc do wyeliminowania źródeł konfliktów między narodami Europy, osiągnęły pokój, bezpieczeństwo i dobrobyt swoich obywateli poprzez pogłębianie współpracy gospodarczej i politycznej w trakcie procesu integracji, który doprowadził do utworzenia Unii Europejskiej,
• w 1989 roku naród polski odzyskał możliwość suwerennego decydowania o swoim losie i pragną c zapewnić sobie bezpieczeństwo, stabilną demokrację i godziwe warunki życia chce zajmować należne mu miejsce w rodzinie narodów europejskich, od której został przemocą oddzielony
• obecność Polski może wzbogacić zjednoczoną Europę o wynikające z chrześcijańskiego dziedzictwa i tradycji niepodległościowych wartości narodowe i kulturalne, które Polacy przechowali mimo wieloletnich prób ich zniszczenia, zwłaszcza w ostatnim pięćdziesięcioleciu przez zbrodnicze totalitarne systemy faszyzmu i komunizmu oraz podzielając wizję Unii Europejskiej jako związku ekonomicznego, społecznego i politycznego państw, które wewnętrzne kwestie polityczne i społeczne regulują w zgodzie z własną tradycją i biorą c pod uwagę, że spełnienie aspiracji narodu polskiego możliwe jest pod warunkiem rozwoju gospodarczego, któremu harmonijnie towarzyszy postęp socjalny i trwały wzrost zatrudnienia, zapewniają c wzrost poziomu życia i dobrobytu społecznego, Komisja Krajowa NSZZ "Solidarność" potwierdza przekonanie o celowości przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.

NSZZ "Solidarność" uważa jednocześnie, że proces włączania Polski do struktur europejskich niesie ze sobą cały szereg wyzwań. Dlatego też rząd RP powinien szczególnie uważnie prowadzić prace przygotowawcze do członkostwa w UE, kontynuując i intensyfikują c program reform gospodarczych i społecznych. Członkostwo w Unii Europejskiej od samego początku musi być dobrze wykorzystane dla rozwoju cywilizacyjnego Polski i poprawienia statusu materialnego Polaków. Musi ono również przyczynić się do umocnienia pozycji Polski w Europie, a w szczególności w regionie Europy Środkowej i Wschodniej.

W procesie przygotowania do członkostwa Rząd RP powinien opracować szczegółowy harmonogram działań, które będą podejmowane w poszczególnych dziedzinach gospodarczych i regionach. Harmonogram ten powinien uwzględniać możliwe do wykorzystania środki finansowe dostępne z Unii Europejskiej oraz wskazywać sposoby zapewnienia niezbędnego udziału finansowego ze strony Państwa polskiego. W tym kontekście szczególnie pilne są zmiany prawne i instytucjonalne, aby zapewnić dobre przygotowanie programów, kontrolę wykorzystania środków pomocowych oraz tworzenie polityki rozwoju regionalnego przez władze rządowe i samorządowe.
Komisja Krajowa NSZZ "Solidarność" wskazuje równocześnie na najważniejsze obszary, w których stanowisko związków zawodowych powinno być uwzględnione:

• proces dostosowywania do standardów socjalnych, istniejących w krajach członkowskich Unii Europejskiej, zwłaszcza ze względu na przystąpienie do Jednolitego Rynku UE, w tym w szczególności sprawy wynikające z przyjęcia przez Polskę Europejskiej Karty Społecznej
• problem zwalczania bezrobocia i przeciwdziałanie jego powstawaniu, a w szczególności przeciwdziałanie powstawaniu bezrobocia strukturalnego; w tym kontekście niezwykle ważne jest, by reforma szkolnictwa polskiego została sprawnie i szybko przeprowadzona oraz uzupełniona o klarowny program kształcenia ustawicznego - NSZZ "Solidarność" opowiada się w tym miejscu za przyjęciem przez Państwo polskie takiego rozumienia nakładów na szkolnictwo, naukę i kształcenie ustawiczne, które nada tym nakładom rangę inwestycji strategicznej
• proces dostosowywania polskiego przemysłu do warunków konkurencji, jakie panują w ramach Jednolitego Rynku UE, przy równoczesnym podnoszeniu poziomu zatrudnienia i polepszania warunków pracy
• problem przyszłego przystąpienia Polski do Europejskiej Unii Gospodarczej i Monetarnej oraz przyjęcia wspólnej waluty euro; działania te będą miały znaczący wpływ na rynek pracy w Polsce, na warunki życia i pracy polskich pracowników, a także na konkurencyjność polskich przedsiębiorstw i producentów
• kwestie zmian strukturalnych w polskim rolnictwie oraz reformy Wspólnej Polityki Rolnej UE, w szczególności z uwzględnieniem polityki rozwoju regionów wiejskich i wsi
• polityka transportowa, zwłaszcza wzajemny dostęp do rynków transportowych oraz modernizacja infrastruktury drogowej, kolejowej, portowej i lotniczej oraz szlaków śródlądowych związanych z rozwojem sieci transeuropejskich

Sprostanie wyzwaniom w tych obszarach jest warunkiem sukcesu rozszerzenia Unii Europejskiej i leży zarówno w interesie państw kandydujących jak i państw członkowskich. Oczekujemy, że osiągnięcie tego celu, możliwe przy zapewnieniu stabilności gospodarczej, społecznej i politycznej w trakcie wprowadzania czterech swobód jednolitego rynku (swobody przepływu osób i towarów, usług, kapitału) będzie leżało w centrum uwagi instytucji europejskich i będzie istotnie wspierane przez programy wspólnotowe na rzecz rozwoju krajów kandydujących.

Unia Europejska opiera się nie tylko na fundamentach Jednolitego Rynku i wspólnoty politycznej, ale również na zasadzie solidarności. Oznacza to równe dla wszystkich prawa socjalne i solidarne ponoszenie cię żaru transformacji regionów słabiej rozwiniętych. Dlatego też NSZZ "Solidarność" stanowczo domaga się równoprawnego (obok sfery gospodarczej i politycznej) traktowania sfery socjalnej podczas negocjacji z Unią Europejską .

Konieczne jest również - ze względu na specyfikę stosunków własnościowych w Polsce oraz dysproporcje cen ziemi i siły nabywczej społeczeństw - wynegocjowanie podobnie jak w niektórych krajach UE specjalnych przepisów dotyczących obrotu ziemią.

Od Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych i jej organizacji afiliowanych z krajów Unii Europejskiej domagamy się nacisku na instytucje europejskie i rządy krajów członkowskich Unii, w celu pełnego i równoczesnego z akcesją przejęcia przez nowych członków dorobku wspólnotowego w dziedzinie socjalnej. Częścią tego dorobku jest dialog społeczny na poziomie europejskim. Wyrażamy przekonanie, że włączenie do tego dialogu organizacji związkowych z krajów kandydujących powinno się odbyć jak najszybciej również w dziedzinie europejskich negocjacji zbiorowych w ramach mandatu EKZZ.
Przyjęcie nowych krajów członkowskich powinno być poprzedzone reformą finansów i instytucji Unii Europejskiej, tak aby sprostać nowej rzeczywistości Unii znacznie poszerzonej i bardziej zróżnicowanej. Reforma instytucjonalna powinna zmierzać nie tylko do usprawnienia procedur podejmowania decyzji, lecz również do ich demokratyzacji poprzez wzmocnienie struktur przedstawicielskich. Proces reformowania Unii Europejskiej jest zadaniem przede wszystkim obecnych krajów członkowskich. NSZZ "Solidarność" stoi jednak na stanowisku, że kraje z którymi rozpoczęto już negocjacje akcesyjne, w tym Polska, jako żywotnie zainteresowane przyszłym kształtem instytucji europejskich, powinny być w ten proces jak najszybciej włączone. W żadnym razie zaś nie zaakceptujemy nieudolności, obecnego bezwładu i braku woli działania odpowiedzialnych za reformę jako pretekstu do opóźniania rozszerzenia Unii lub zamrażania bądź spowalniania negocjacji.

Uwzględnienie tak nakreślonego stanowiska NSZZ "Solidarność" stworzy solidne podstawy integracji Polski z Unią Europejską, a w konsekwencji możliwość uzyskania przez Polskę na równych prawach bezpośredniego wpływu na kształtowanie nowego porządku europejskiego.