„Czerwony Radom pamiętam siny, jak zbite pałką ludzkie plecy”*

(21.06.2011) W czerwcu mija 55 rocznica Poznańskiego i 35 Radomskiego Czerwca.

W sobotę 25 czerwca w Radomiu główne uroczystości rocznicowe odbędą się pod Pomnikiem Radomskiego Czerwca. Weźmie w nich udział przewodniczący KK Piotr Duda. O 18.00 odprawiona zostanie msza św., potem pod pomnikiem zostaną złożone kwiaty. Wieczorem odbędzie się koncert "Ludziom Czerwca 76’".

Również w Poznaniu w uroczystościach rocznicowych w poniedziałek i wtorek 27 i 28 czerwca weźmie udział przewodniczący KK.  W trakcie uroczystości zostaną złożone kwiaty pod tablicą poległych studentów Politechniki Poznańskiej, pod tablicami pamiątkowymi przy zakładach pracy, pod bramą główna Huty im. Cegielskiego. Po mszy św. odbędzie się przemarsz do Pomnika Poznańskiego Czerwca, przemówienia, składanie kwiatów.

28 czerwca 1956 roku w Poznaniu doszło do pierwszego w PRL strajku generalnego. Do robotników z Zakładów Przemysłu Metalowego H. Cegielski przyłączyli się mieszkańcy Poznania. Przed prezydium Miejskiej Rady Narodowej zgromadziło się około 100 tys. ludzi. Władze użyły ponad ponad 10 tys. żołnierzy i Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego pod dowództwem wywodzącego się z Armii Czerwonej generała Stanisława Popławskiego do krwawego stłumienia protestu. W wyniku starć ulicznych zginęło 57 osób, kilkaset zostało zatrzymanych.

Dwadzieścia lat później w 1976 roku radomscy robotnicy zaprotestowali przeciw wprowadzanym przez władze podwyżkom cen żywności. Doszło do walk ulicznych. Rząd szybko się wycofał, w lęku przed rozszerzeniem się protestów na cały kraj. Jednak w odpowiedzi na brutalne pacyfikacje i aresztowania organizatorów pierwszych strajków, strajk ogarnął wszystkie zakłady państwowe w Radomiu. Władze lokalne ogłosiły więc stan wyjątkowy. Na ulice wyszło łącznie kilkadziesiąt tysięcy ludzi, którzy m.in. podpalili budynek Komitetu Wojewódzkiego PZPR. Miasto zostało całkowicie spacyfikowane przez oddziały ZOMO, z użyciem amunicji ostrej, gazu łzawiącego i armatek wodnych.

Po tych wydarzeniach zaczęły się tworzyć ugrupowania opozycyjne. Powstał KOR - Komitet Obrony Robotników, a później Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO). Prowadziły one m.in. akcje pomocy socjalnej i prawnej dla represjonowanych.

Dział Informacji KK

* Jana Krzysztof Kelus „Ballada o szosie E7”