Związki walczą z dyskryminacją

(15.11.2010) Kończące się prace nad polską ustawą o równym traktowaniu nie będą raczej powodem do dumy na rozpoczynającym w poniedziałek w Brukseli Europejskim Szczycie Równości.
 
- Związki zawodowe są najlepszym i najskuteczniejszym narzędziem do monitorowania przestrzegania praw pracowników również w zakresie dyskryminacji. Związek jest obecny na co dzień w zakładzie pracy i w drodze negocjacji może wypracować z pracodawcą takie procedury, które będą zapobiegały dyskryminacji - mówi Danuta Wojdat, koordynator ds. kobiet w Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność". - I nie chodzi tu tylko o kwestie równości kobiet i mężczyzn - dodaje.
 
Nad zwalczaniem tego zjawiska będą zastanawiali się uczestnicy Europejskiego Szczytu Równości, który rozpocznie się w poniedziałek w Brukseli. Uczestniczyć w nim będą przedstawiciele partnerów społecznych z całej Europy, w tym z Polski. Obecność zapowiedział również Jerzy Buzek, przewodniczący Parlamentu Europejskiego. NSZZ "S" będzie reprezentować Danuta Wojdat. Szczyt jest organizowany jest przez belgijską Prezydencję Rady Unii Europejskiej dla uczczenia 10 lat prac legislacyjnych mających na celu walkę z dyskryminacją oraz promocję korzyści, jakie niesie ze sobą różnorodność w miejscu pracy.
 
Szczyt zgromadzi blisko 500 delegatów wysokiego szczebla, reprezentujących kraje członkowskie UE, kraje kandydujące i kraje Europejskiego Obszaru Ekonomicznego, europejskich przedstawicieli sieci organizacji pozarządowych i organizacji społecznych, przedstawicieli biznesu, nauki i organizacji międzynarodowych.
 
- Po raz pierwszy w programie takiego spotkania tak wyraźnie została zaznaczona rola partnerów społecznych w promowaniu równości i zwalczaniu dyskryminacji - mówi Wojdat. Niestety kryzys sprzyja zjawiskom dyskryminacyjnym. Cięcia budżetowe czy redukcje zatrudnienia dotykają często kobiet. Średnia różnica w zarobkach kobiet i mężczyzn w UE wzrosła z 15 do 18 proc.
 
Do tematu równości i przeciwdziałania dyskryminacji UE przywiązuje dużą uwagę. Świadczy o tym chociażby unijne prawodawstwo i kilkanaście dyrektyw dotyczących tego tematu. Czwarty – po Berlinie, Paryżu i Sztokholmie – Szczyt Równości skoncentruje się na skutkach prawnych wdrażania Dyrektyw 2000/43/WE ( wprowadzającej w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne) i 2000/78/WE (ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy). Uczestnicy przyjrzą się tworzeniu polityk i narzędzi promowania równości w dziedzinie zatrudnienia oraz ich skuteczności. Przedstawiciele organizacji pracodawców i związków zawodowych oraz pracodawcy sektora publicznego będą mieli okazję do przedyskutowania, jak widzą swoje role w realizowaniu idei równego traktowania.
 
Tymczasem Polska od ponad 8 lat podejmuje działania na rzecz wprowadzenia do polskiego prawa unijnych dyrektyw równościowych. Wprawdzie zasada równości jest wpisana w polską Konstytucję, jednak zdaniem Komisji Europejskiej, Polska przywiązuje niewystarczającą uwagę do jej ochrony.
 
29 października Sejm przyjął ustawę o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania a 9 listopada zajmował się nią Senat.
- Naszym zdaniem ustawa jest niepełna i wiele tematów traktuje szczątkowo. Przez tyle lat pracy nad nią można było wypracować akt prawny, który kompleksowo będzie traktował przeciwdziałanie dyskryminacji - stwierdza Danuta Wojdat.
Ustawę skrytykowały m.in. Helsińska Fundacja Praw Człowieka oraz Komitet Praw Człowieka ONZ. Zwraca się uwagę m.in. na niezgodność z Konstytucją, oraz rozbieżne z obowiązującymi w Kodeksie Pracy definicjami dyskryminacji. Jednym z głównych zarzutów stawianym projektodawcom przez związki zawodowe jest wyłączenie przynależności związkowej z listy grup objętych zakazem dyskryminacji. Również brak właściwego, wyposażonego w kompetencje i możliwość faktycznego działania organu ds. równości stawia pod znakiem zapytania faktyczną możliwość ochrony przed dyskryminacją.
 
 
Co to jest dyskryminacja?
 
Dyskryminacją jest bezprawne pozbawienie lub ograniczenie praw wynikających ze stosunku pracy lub nierównomierne traktowanie pracowników ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, narodowość, rasę, przekonania, zwłaszcza polityczne lub religijne oraz przynależność związkową, a także przyznanie z tych względów niektórym pracownikom mniejszych praw, niż te, z których korzystają inni pracownicy znajdujący się w tej samej sytuacji. (Kodeks pracy)