Białostockie Zakłady Przemysłu Owocowo-Warzywnego

Dnia 1 października 1980 r. Zakładowy Komitet Strajkowy, po porozumieniu i za zgodą dyrektora naczelnego Zjednoczenia Przemysłu Owocowo-Warzywnego oraz dyrekcji Białostockich Zakładów Przemysłu Owocowo-Warzywnego, został przekształcony w Zakładowy Komitet Założycielski NSZZ „Solidarność”. W październiku 1980 r. wielu członków złożyło rezygnację z przynależności do dotychczasowego Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu Spożywczego i Cukrowniczego i zadeklarowała chęć przynależności do NSZZ „Solidarność”. 13 listopada 1980 r. na zebraniu wyborczym do Komisji Zakładowej przy BZPOW wybrano jej przewodniczącym Zdzisława Ciniewicza .

To on zaproponował wykonanie zakładowego sztandaru i podjął niezbędne starania, by doprowadził jego wykonania. Na zebraniu Komisji Zakładowej w czerwcu 1981 r. złożono sprawozdanie z podjętych prac mających na celu wykonanie sztandaru związkowego. W pierwszym projekcie zaproponował wyszycie na nim wizerunku Matki Bożej Ostrobramskiej. W czerwcu 1981 r. podjęto decyzję o zmianie wizerunku na postać Matki Boskiej Różanostockiej, prawdopodobniej pod wpływem zbliżających się uroczystości koronacyjnych w sanktuarium w Różanymstoku . Druga wersja sztandaru nie przypadła do gustu jednak większości członków Komisji Zakładowej i powrócono do pierwotnej wersji z wizerunkiem Matki Bożej Miłosierdzia.




Zdzisław Ciniewicz dnia 1 lipca 1981 r. w imieniu członków Związku zwrócił się z prośbą do biskupa E. Kisiela o pozwolenie na odprawienie mszy św. na terenie zakładu i poświęcenie sztandaru. Prosił o wydelegowania kapłana do tej funkcji liturgicznej. Prośbę motywował tym, iż wszyscy pracownicy, także ci nie zrzeszeni w Związku, pragnęli, by po 36 latach istnienia ich zakład, jak również ich ciężka praca, zostały uświęcone przez wspólną modlitwę. Składał zapewnienia, iż pracownicy zakładu uczynią wszystko, by jak najlepiej się przygotować do tej podniosłej uroczystości . Do uroczystości poświęcenia sztandaru na terenie zakładu jednak nie doszło. Dokonało się to 30 sierpnia 1981 r. na placu przy ul. Leszczynowej.

Sztandar NSZZ „Solidarność” przy BZPOW przedstawiał z jednej strony godło Polski - Orła Białego na czerwonym tle. Działacze związkowi zadbali o to, by Orzeł był w koronie. Pomysł ten wzbudził wiele kontrowersji wśród pracowników zakładu, a także spowodował dość krytyczne podejście do kwestii wyhaftowania tego elementu przez siostry zakonne, ale ostatecznie udało się Zdzisławowi Ciniewiczowi przekonać do tego wszystkich członków KZ, a także siostry. Był to pierwszy Orzeł w koronie na sztandarze związkowym na terenie Białegostoku . Pod godłem umieszczony został napis „Niezależny Samorządny / Związek Zawodowy / „Solidarność”. Na drugiej stronie sztandaru, na białym tle, został wyhaftowany wizerunek Matki Bożej Ostrobramskiej, a pod nim napis „Białostockie Zakłady Przemysłu / Owocowo-Warzywnego / Białystok 1980 r.”. Mimo, iż sztandar został wykonany i wyświęcony latem 1981 r., wyszyta została na nim data roku 1980, z racji na tworzący się w tym roku ruch „Solidarności” i zmiany społeczne, które w tym roku się rozpoczęły.

Na jednym ze spotkań członkowie Komisji Zakładowej zostali poinformowani o zleceniu wykonania sztandaru siostrze zakonnej ze Zgromadzenia Sióstr Służek Najświętszej Maryi Panny z Dolistowa. Koszt materiałów i prac miał zamknąć się kwotą 70 tys. złotych. Dnia 10 lipca 1981 r. zatwierdzony został również projekt uroczystości poświęcenia sztandaru oraz lista zaproszonych gości, wśród nich byli m. in. ordynariusz diecezji biskup Edward Kisiel, siostra haftująca sztandar, dyrektor naczelny Eugeniusz Kazubowski, jak również były dyrektor zakładów Jan Cikowski.

Działacze związkowi dbając o swój sztandar wystąpili z pismem do dyrekcji zakładu o pozwolenie na wykonanie gabloty, w której miał zostać umieszczony sztandar . Prośba ta została wyrażona w tym samym czasie, gdy KZ NSZZ „Solidarność” prosiła dyrekcję zakładu o dofinansowanie zakupu drzewca i wykonania sztandaru w wysokości 20 tys. złotych . Prosili również o zamianę ówczesnego małego pomieszczenia na większy, po magazynie TKKF. Prośbę motywowano tym, iż w pokoju KZ mieścił się razem Dział Transportu Wewnętrznego, a poza tym do 30 września 1981 r. miał zostać wykonany sztandar Związku i umieszczony w odpowiednim, widocznym miejscu w pomieszczeniach KZ. Związkowcy zadeklarowali wykonanie remontu we własnym zakresie po otrzymaniu niezbędnych materiałów budowlanych .

W związku z przygotowaniami o uroczystości poświecenia sztandaru Dorota Ostrowska, sekretarz KZ NSZZ „Solidarność” w imieniu całej Komisji Zakładowej zwróciła się do prezydenta miasta o zezwolenie na przemarsz kolumny, ze sztandarem, 30 sierpnia 1981 r., w dniu poświęcenia, ulicami Hetmańską, Wierzbową, Antoniukowską na plac przy ul Leszczynowej i z powrotem . Odpowiedzialnymi za porządek w czasie uroczystości zostali wybrani Marian Żyłkiewicz i Bogdan Młynarczyk.

Po wybuchu stanu wojennego sztandar NSZZ „Solidarność” przy BZPOW został dnia 14 grudnia 1981 r. przekazany proboszczowi parafii farnej ks. Antoniemu Lićwinko. Przewodniczący Komisji Zakładowej Zdzisław Ciniewicz, świadom grożącego niebezpieczeństwa jego rodzinie i najbliższym, sam się zgłosił na komendę MO w dniu 14 grudnia 1981 r. po wcześniejszym ukryciu sztandaru . Został internowany, a następnie ponownie aresztowany i 11 lutego 1982 r. skazany na półtora roku wiezienia za nie zaprzestanie działalności związkowej, do czego zmuszał wszystkich dekret o stanie wojennym .