Negocjacje płacowe w oświacie

(18.05) Nie ma porozumienia w sprawie nowych minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, które mają obowiązywać od 1 września 2010 r.  Oświatowa „Solidarność” domaga się przywrócenia zasady waloryzacji  płac od stycznia każdego roku.

Podczas pierwszego spotkania negocjacyjnego, które odbyło się 17 maja br. wiceminister Lilla Jaroń przedstawiła prezentację dotyczącą wzrostu wynagrodzeń nauczycieli w latach 2007-2010 wraz z propozycją nowych stawek wynagrodzenia zasadniczego mających obowiązywać od 1 września tego roku.

Zgodnie z ustawą budżetową na 2010 r. średnie wynagrodzenia nauczycieli mają w tym roku wzrosnąć od września o 7 proc. O tyle ma zwiększyć się tzw. kwota bazowa, od której  liczone są średnie wynagrodzenia nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu. Obowiązująca od września br. kwota bazowa to 2446,82 zł.

7 proc. waloryzacja płac od 1 września daje w rozbiciu na cały rok wzrost średnioroczny na poziomie 2,33 proc. Jest to poniżej planowanej  inflacji i np. wzrostu emerytur i rent, które w tym roku zwiększą się o 4,3 proc.  NSZZ „Solidarność” podczas ubiegłorocznych negocjacji domagał się, by zgodnie z zasadą wywalczoną w 2000 r. podwyżka nastąpiła od stycznia 2010 r. Waloryzacja od września powoduje  m.in.  zamrożenie odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych czy kosztów sprawdzania przez egzaminatorów prac pisemnych  na sprawdzianie po VI klasie szkoły podstawowej, na egzaminie gimnazjalnym i maturalnym.

Na średnie wynagrodzenie nauczycieli składa się płaca zasadnicza i 13 innych składników będących pochodnymi od zasadniczej (jak np. dodatek za wysługę lat) lub ustalanych przez samorządy (dodatki funkcyjne, motywacyjne, za warunki pracy). Najistotniejszy element średniego wynagrodzenia nauczycieli  – płaca zasadnicza  stanowi od ok. 62 proc. ( nauczyciel dyplomowany) do 83 proc. (nauczyciel stażysta)  udziału w całym średnim wynagrodzeniu. Wynagrodzenie zasadnicze otrzymuje każdy nauczyciel, inne składniki nie wszyscy. Stąd co roku związki zawodowe domagają się jak największego wzrostu płacy zasadniczej, którą ustala Minister Edukacji w rozporządzeniu, po uprzednich negocjacjach ze związkami zawodowymi. Tak było i tym razem, wszystkie związki zawodowe (ZNP, NSZZ „S” i Forum ZZ) opowiedziały się za zwiększeniem udziału płacy zasadniczej w średnim wynagrodzeniu proponując MEN przeanalizowanie tego postulatu i wskazując na przeszacowanie niektórych innych składników wynagrodzenia.

MEN zaproponowało, by od września br. wynagrodzenie zasadnicze również wzrosło o 7 proc. Według nowej tabeli MEN płaca zasadnicza na  najwyższym poziomie wykształcenia   kształtowałaby się następująco: nauczyciel stażysta (2039 zł. – wzrost o 133 zł.), kontraktowy (2099 zł. – wzrost o 137 zł. ), mianowany (2382 zł. –wzrost o 155 zł.), dyplomowany (2798 – wzrost o 182 zł.). Strona związkowa zwróciła MEN uwagę, że w przypadku nauczycieli mianowanych i dyplomowanych wzrost o 7 proc. został niedoszacowany o 1 zł. przez zaokrąglenie w dół. W skali jednego nauczyciela może to wydawać się  niewiele znaczące, ale jak wyliczył zespół płacowy SKOiW NSZZ „S” w skali kraju daje to już 4 mln zł., które mogłyby nie trafić do kieszeni nauczycieli. MEN zaakceptowało tą argumentację i zadeklarowało, że nastąpi zaokrąglenie w górę.

Związki zawodowe zażądały bardziej szczegółowych danych dotyczących stanu zatrudnienia nauczycieli i udziału poszczególnych składników w średnim wynagrodzeniu nauczycieli, w tym zwłaszcza godzin ponadwymiarowych, dodatków motywacyjnych, odpraw emerytalnych, nagród jubileuszowych. Przedstawiciele związków zawodowych przypomnieli Pani Minister  o wcześniejszych deklaracjach Rządu  ewentualnego zwiększenia wynagrodzeń od września br. o 8 proc. i powrocie do formuły waloryzacji płac od stycznia i września 2011 r., czyli 2 razy po 5 procent. 

Szef Zespołu Płacowego SKOiW NSZZ „S” Ryszard Proksa zwrócił uwagę, że dokument strategiczny Rządu zakłada w przyszłym roku ponownie 7 proc. waloryzację płac nauczycieli od 1  września. Przypomniał także o przedstawieniu stronie związkowej sprawozdania z osiągania średnich wynagrodzeń w jednostkach samorządu terytorialnego i braku w rozporządzeniu MEN dotyczącym tych średnich załącznika uszczegółowiającego wykaz kwot wydanych przez JST na wszystkie składniki wynagrodzenia nauczycieli.

Pani minister Lilla Jaroń zaproponowała, by w sprawie płac na 2011 r. odbyło się oddzielne spotkanie. Wychodzimy z tą propozycją (5 proc. od stycznia i 5 proc. od września 2011 r.) ale negocjacje będą zależały także od założeń makroekonomicznych na 2011 r. – stwierdziła Pani Minister. Szczegółowe dane dotyczące udziału poszczególnych składników w całości wynagrodzenia nauczycieli będą przedstawione na następnym spotkaniu – zadeklarowała minister Jaroń. Na spotkaniu zespołu roboczego ds. struktury wynagrodzenia nauczycieli (8 czerwca br.) z udziałem Prezesa Regionalnej Izby Obrachunkowej będzie przedstawione sprawozdanie z wysokości osiąganych w 2009 r. średnich wynagrodzeń nauczycieli zatrudnionych w szkołach i placówkach prowadzonych w JST.

Kolejne spotkanie negocjacyjne dotyczące projektu nowelizacji rozporządzenia „płacowego” i nowej tabeli płac zaplanowano na 2 czerwca br.

W negocjacjach z  MEN  Sekcję Krajową Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” reprezentowali: Ryszard Proksa, Lesław Ordon, Andrzej Antolak i Wojciech Jaranowski.

Wojciech Jaranowski, Sekcja Krajowa Oświaty i Wychowania NSZZ "S"