27 listopada Prezydent RP podpisał ustawę o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych. Zgodnie z art. 58 ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. W kolejnych dniach przedstawimy cykl krótkich informacji dotyczących tej regulacji. Tematem pierwszej informacji jest Krajowa Ewidencja Układów Zbiorowych Pracy (KEUZP).
KEUZP – nowe obowiązki informacyjne dla związków zawodowych

Nowa ustawa o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych wprowadza nową instytucję: Krajową Ewidencję Układów Zbiorowych Pracy (KEUZP). Znajomość tej instytucji będzie potrzebna każdemu liderowi związkowemu.

Ustawa odchodzi od instytucji rejestracji zakładowych układów zbiorowych pracy w Okręgowej Inspekcji Pracy i ponadzakładowych u Ministra właściwego do spraw pracy na rzecz ich zgłaszania do Krajowej Ewidencji Układów Zbiorowych Pracy – podkreśla Andrzej Kuchta członek Zespołu Prawa Pracy RDS.

KEUZP – co to jest i po co?

KEUZP będzie centralnym, elektronicznym rejestrem wszystkich układów zbiorowych pracy, porozumień zbiorowych i protokołów dodatkowych. Prowadzi ją minister właściwy do spraw pracy w systemie teleinformatycznym. Zgłoszenie do KEUZP odbywa się na formularzu, z dołączonym cyfrowym odwzorowaniem treści układu lub porozumienia i z podpisem elektronicznym (kwalifikowanym albo zaufanym).

Kluczowa zmiana wynika z art. 16: układ zbiorowy pracy wchodzi w życie w terminie w nim określonym, ale nie wcześniej niż z dniem prawidłowego zgłoszenia go do KEUZP. Postanowień układu niezgłoszonego do KEUZP po prostu się nie stosuje.

Pamiętajmy, że do KEUZP zgłaszamy nie tylko układy zbiorowe pracy, ale i inne porozumienia zbiorowe np. porozumienie zawarte w trakcie sporu zbiorowego po etapie mediacji czy też porozumienia dotyczące zwolnień grupowych – podkreśla Sławomir Adamczyk członek Zespołu Prawa pracy RDS

Jakie dane muszą trafić do KEUZP?

Art. 33 ustawy o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych opisuje, jakie informacje trzeba przekazać razem z układem, porozumieniem lub protokołem. To m.in.:

• tytuł, daty zawarcia i wejścia w życie oraz okres obowiązywania,
• strony układu i ich dane kontaktowe,
• zakres przedmiotowy,
• liczba osób objętych (z podziałem na płeć, wiek, niepełnosprawność, wielkość przedsiębiorstwa, sektor w miarę dostępności danych),
• liczba pracodawców oraz ich nazwy, REGON i kody PKD.

Te dane nie są jednorazowe. Informacje o liczbie osób objętych i liczbie pracodawców trzeba aktualizować corocznie do 15 lutego, według stanu na dzień 31 grudnia poprzedniego roku, chyba że nie było zmian. Dla związków oznacza to konieczność stałej kontroli, czy pracodawca zgłasza rzetelne dane o zasięgu układu.

Art. 32 dodaje jeszcze jeden istotny element: treść układu (w wersji cyfrowej) będzie udostępniana na zasadach ustawy o dostępie do informacji publicznej. To nowy poziom przejrzystości także między branżami i sektorami.

KEUZP nie powstanie natychmiast – pamiętajmy o okresie przejściowym

Art. 52 ustawy ustala, jak wygląda droga od obecnego stanu do pełnego uruchomienia KEUZP. Po pierwsze, minister ma 2 lata od dnia wejścia w życie ustawy na utworzenie KEUZP. Do tego momentu sam rejestr w rozumieniu nowej ustawy jeszcze nie działa. Po drugie, w ciągu roku od utworzenia KEUZP każdy pracodawca objęty układem zbiorowym pracy lub porozumieniem zbiorowym musi zgłosić do KEUZP informacje wymagane w art. 33 ust. 1 i zadbać, żeby były one aktualne na dzień zgłoszenia. Wszystkie „stare” układy zbiorowe trzeba więc wprowadzić do nowego systemu, inaczej pozostaną poza ewidencją.

Po trzecie, do czasu powstania KEUZP działa rozwiązanie przejściowe (art. 52 ust. 3 ustawy). Informacje, które w docelowym modelu trafiają do KEUZP (art. 33 ust. 1 i art. 34 ust. 1), przekazuje się elektronicznie do ministra właściwego do spraw pracy z kwalifikowanym podpisem albo podpisem zaufanym i z dołączoną treścią układu czy porozumienia. Minister potwierdza prawidłowe przekazanie informacji, a w przypadku zakładowych protokołów dodatkowych przekazuje je do właściwego okręgowego inspektora pracy.

Co z tego wynika dla związków?

KEUZP nie jest tylko technicznym rejestrem. To nowe pole gry o widoczność układów i o to, jak państwo i Komisja Europejska będą widziały zasięg rokowań zbiorowych w Polsce.

Aby ten cykl naprawdę odpowiadał na Wasze potrzeby, potrzebujemy Waszych pytań i wątpliwości. Co w ustawie jest niejasne? Które rozwiązania wymagają komentarza albo przełożenia na praktykę zakładową? Prosimy o przesyłanie uwag i pytań na adres: Barbara Surdykowska – – b.surdykowska@solidarnosc.org.pl 

źródło: solidarnosc.org.pl