Szpitale powiatowe odgrywają istotną rolę w zapewnianiu terytorialnej dostępności do świadczeń zdrowotnych. Ze względu na to, że są zlokalizowane na poziomie powiatów ziemskich oraz miast na prawach powiatu, stanowią pierwszy i często jedyny punkt szpitalnego kontaktu pacjentów mieszkających poza dużymi ośrodkami miejskimi.  Ich rola wykracza jednak poza samą medycynę – są również istotnym pracodawcą w regionie, a ich funkcjonowanie wpływa na lokalne poczucie bezpieczeństwa zdrowotnego.

Zadłużenie szpitali powiatowych w Polsce rośnie dramatycznie; od 2020 roku do marca 2025 roku wzrosło o 60%, osiągając niemal 9 miliardów złotych.

 

Z 219 szpitali powiatowych tylko 39 wykazało zysk ze sprzedaży za 2024 rok. Łączna kwota zobowiązań wymagalnych przekroczyła już miliard złotych. Większość szpitali traci płynność finansową oraz wykazuje stratę.

Szpitale powiatowe uzależnione są od środków NFZ, które stanowią średnio 93 proc. przychodów netto ze sprzedaży. Nie prowadzą działalności typowo komercyjnej, tylko działają w obszarze użyteczności publicznej. Małe lokalne jednostki są elementem bezpieczeństwa publicznego, nie tylko w obszarze ochrony zdrowia. W 2024 r. analizowane szpitale wydały 333 mln złotych na zapłatę odsetek od zaciągniętych zobowiązań. To są środki bezpowrotnie stracone dla systemu ochrony zdrowia.

Wskaźnik rentowności ogólnej jest alarmujący – 138 szpitali wykazało stratę (wartość wskaźnika poniżej zera), a tylko jedna placówka przekroczyła próg 25 proc. To świadczy o chronicznej nierentowności większości jednostek. Podobnie wskaźnik rentowności aktywów (ROA) potwierdza nieefektywność operacyjną: 138 szpitali wykazuje wartość ujemną, a jedynie 3 osiągnęły wynik powyżej 20 proc. Większość pozostałych utrzymuje się w niskim przedziale poniżej 10 proc., co oznacza, że generują niewielki zysk w stosunku do zaangażowanego majątku. Aż 217 z 219 szpitali ma wskaźnik pokrycia aktywów kapitałami własnymi poniżej 80 proc., co oznacza, że znaczna część ich majątku finansowana pochodzi ze zobowiązań. Tylko 2 jednostki mieszczą się w przedziale 80 –120 proc, a żadna nie osiąga bezpiecznego poziomu powyżej 120 proc. To świadczy o bardzo słabej kondycji kapitałowej sektora. 34 szpitale (czyli ponad 15 proc.) mają wskaźnik ogólnego zadłużenia przekraczający 200 proc., co oznacza, że ich zobowiązania dwukrotnie przewyższają wartość posiadanych aktywów. Kolejne 22 jednostki mają zadłużenie między 100 proc., a 200 proc. To bardzo niebezpieczny sygnał wskazujący na brak stabilności finansowej.   Na koniec pierwszego kwartału 2025 roku łączna kwota zadłużenia polskich szpitali wyniosła aż 25,4 miliarda złotych, z tego około 3,4 mld zł stanowią zobowiązania wymagalne, które muszą zostać niezwłocznie uregulowane.

inf. źródło -https://www.prawo.pl/zdrowie/trudna-sytuacja-finansowa-szpitali-powiatowych-analiza,533279.html