"Rozporządzenie metanowe nie ma nic wspólnego ze sprawiedliwą transformacją. Stanowi jej zaprzeczenie" – napisali liderzy „Solidarności”, Związku Zawodowego Górników i PZZ „Kadra” w liście otwartym przesłanym wszystkim posłom do Parlamentu Europejskiego. Związkowcy zaapelowali o usunięcie z projektu zapisów, które stanową śmiertelne zagrożenie dla polskiego górnictwa.

 

– List trafił do ponad 700 eurodeputowanych. Obecnie nad rozporządzeniem pracują komisje PE. Najprawdopodobniej w maju lub czerwcu odbędzie się głosowanie na posiedzeniu plenarnym. Czasu zostało bardzo niewiele, dlatego musimy robić wszystko co możliwe, żeby dotrzeć z naszymi argumentami do każdego europosła – mówi Dominik Kolorz, przewodniczący śląsko-dąbrowskiej „Solidarności”.

 

Na początku kwietnia ze wspólnym apelem o odrzucenie rozporządzenia metanowego wystąpili do europarlamentarzystów również prezesi Polskiej Grupy Górniczej, Jastrzębskiej Spółki Węglowej i Tauronu Wydobycie. Wcześniej, 25 marca z inicjatywy związków zawodowych odbyło się spotkanie w sprawie w sprawie procedowanego rozporządzenia, w którym wzięli udział europosłowie z województwa śląskiego ze wszystkich grup politycznych. Deputowani podpisali wspólną deklarację, w której zobowiązali się do podjęcia działań na rzecz usunięcia z rozporządzenia metanowego zapisów krzywdzących dla polskiego przemysłu wydobywczego. – W tej sprawie politycy od lewa do prawa, pracodawcy i związkowcy mówią jednym głosem. W polskiej rzeczywistości takie sytuacje nie zdarzają się prawie nigdy. To pokazuje, z jak poważnym problemem mamy do czynienia – wskazuje Dominik Kolorz.

 

W liście otwartym skierowanym do eurodeputowanych 13 kwietnia związkowcy wskazują, że przyjęcie unijnego rozporządzenia w obecnej formie spowoduje likwidację kilkuset tysięcy miejsc pracy w górnictwie i jego otoczeniu. – Polska Grupa Górnicza, największa spółka węglowa w Polsce i Europie, będzie zmuszona do niemal natychmiastowego zamknięcia 2/3 kopalń. Kilka lat później w podobnej lub nawet gorszej sytuacji znajdzie się Jastrzębska Spółka Węglowa. To producent węgla koksowego, który jest uznawany za jeden z krytycznych surowców dla Unii Europejskiej – czytamy w wystąpieniu sygnowanym przez liderów śląsko-dąbrowskiej i górniczej „Solidarności”, Związku Zawodowego Górników w Polsce oraz PZZ „Kadra”.

 

Przedstawiciele central związkowych zaznaczyli również, że rozporządzenie traktuje w sposób nierówny europejskie górnictwo i podmioty spoza UE. Zgodnie z jego zapisami importerzy węgla nie będą obarczani opłatami za emisję metanu w sposób adekwatny do obciążeń przewidzianych dla europejskich producentów. W ubiegłym roku do Unii Europejskiej sprowadzono ok. 125 mln ton węgla, co stanowi ok. 70 proc. zużycia tego surowca. – Polskie kopalnie, które inwestują ogromne pieniądze w wychwytywanie metanu, zostaną zamknięte, a węgiel będzie sprowadzany z krajów, gdzie emisją metanu nikt się nie przejmuje. Na dodatek ten węgiel będzie transportować z miejsc oddalonych o tysiące kilometrów – podkreśla szef śląsko-dąbrowskiej „S”.

 

W liście otwartym wskazano także, że rozporządzenie metanowe przekreśli Umowę społeczną dotyczącą transformacji górnictwa, którą w maju 2021 roku podpisali przedstawiciele rządu, związków zawodowych, pracodawców i samorządowców. Umowa zakłada stopniowe wygaszanie wydobycia i ograniczanie zatrudnienia w kopalniach do 2049 roku. – Przyjęcie rozporządzenia w sprawie redukcji emisji metanu wymusi niemal natychmiastową likwidację większości kopalń. W takich warunkach region Górnego Śląska, gdzie ulokowana jest większość polskiego przemysłu górniczego, czeka nie sprawiedliwa transformacja, ale społeczna i gospodarcza katastrofa – napisali związkowcy do eurodeputowanych. – Los setek tysięcy pracowników i ich rodzin jest w Państwa rękach rękach – czytamy w liście otwartym.

 

Projekt Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady sprawie redukcji emisji metanu w sektorze energetycznym zakłada wprowadzenie limitów emisji metanu na poziomie 5 ton na 1 tys. ton węgla od 2027 roku (pierwotnie projekt zakładał limit na poziomie 0,5 tony) oraz 3 ton na 1 tys. ton węgla od 2031 roku. Emisje metanu z polskich kopalń są znacznie wyższe. Obecnie nie istnieją technologie przemysłowe wychwytywania metanu z powietrza wentylacyjnego pozwalające sprostać limitom proponowanym w rozporządzeniu.

 

Związkowcy w liście otwartym postulują m.in. wprowadzenie derogacji dla kopalń węgla koksowego, a także węgla energetycznego, które zostały objęte planem likwidacji. Alternatywnym rozwiązaniem mogłoby być podniesienie limitów do poziomu co najmniej 8 ton metanu na 1 tys. ton wydobytego węgla. Kolejne propozycje dotyczą wydłużenia okresów przejściowo-przygotowawczych oraz wsparcie dla finansowania inwestycji podnoszących efektywność odmetanowania kopalń.

 

Region Śląsko-Dąbrowski NSZZ "Solidarność"

Pracownicy małych zakładów i instytucji coraz częściej zrzeszają się w „Solidarności” walcząc o podwyżki wynagrodzeń i poprawę warunków bhp. Tym samym łamią stereotyp, że związki zawodowe mają sens wyłączenie w dużych przedsiębiorstwach zatrudniających kilkaset lub kilka tysięcy osób. W małych zakładach i instytucjach też mogą być skuteczne.

 

Ksenia Ulanowicz-Sienkiel z Biura Promocji i Rozwoju Związku Zarządu Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność” podkreśla, że wbrew pozorom pracownikom małych firm jest się łatwiej zorganizować, niż załogom dużych zakładów. Jedną z zalet jest tutaj fakt, że lepiej się znają i wypracowali między sobą pewne relacje. – Z tego względu osobom, które chciałyby założyć związek, łatwiej jest porozmawiać ze wszystkimi, bądź z większością zatrudnionych i przekonać ich do swoich racji – mówi Ksenia Ulanowicz-Sienkiel. Zaznacza, że pracownicy dużych przedsiębiorstw przeważnie są rozproszeni, pracują na zmiany w kilku halach, które często znajdują się w różnych miejscach. To oznacza, że dotarcie do nich z informacją o powstającej organizacji związkowej jest znacznie trudniejsze.

 

Pracownicy małych zakładów organizują się szybciej. Coraz częściej dochodzi też do sytuacji, w których w krótkim czasie do nowego związku zapisuje się zdecydowana większość załogi, co z kolei przekłada się na większą siłę nacisku na pracodawcę. Ponadto w małych zakładach pracy zwykle działa jedna organizacja związkowa. Pracownicy są najbardziej skuteczni, gdy nie są rozproszeni w kilku związkach.

 

O korzyściach płynących ze zorganizowania się przekonali się już m.in. pracownicy Żłobka Miejskiego w Siemianowicach Śląskich. W styczniu załoga placówki po raz pierwszy otrzymała znaczące podwyżki wynagrodzeń. Było to średnio 500 zł brutto na osobę. Pracownicy żłobka są przekonani, że gdyby wcześniej nie pokazali swojej determinacji i nie zorganizowali się w „Solidarności”, tych podwyżek by nie było. Rozmowy z władzami miasta na temat wzrostu wynagrodzeń nabrały tempa właśnie po założeniu związku, czyli w październiku zeszłego roku. Nie bez znaczenia był także fakt, że do „S” zapisało się 32 spośród 40 pracowników placówki, czyli tzw. uzwiązkowienie osiągnęło imponujący poziom 80 proc.

 

Inna nieduża firma, w której przedstawiciele „Solidarności” systematycznie podpisują z pracodawcą porozumienia, to spółka Cobra Europe w Piekarach Śląskich. Zakład produkuje taśmociągi i przenośniki na potrzeby górnictwa i hutnictwa. Zatrudnia ok. 120 pracowników. Do „Solidarności”, która powstała w tej firmie półtora roku temu, należy 89 osób, czyli 75 proc. pracowników. Dzięki staraniom związkowców płace w zakładzie wzrosły już w sumie o 900 zł brutto, a w zeszłym roku przed Świętami Bożego Narodzenia pracownicy otrzymali nagrodę w wysokości 600 zł brutto. Z kolei w kwietniu tego roku zaczęła obowiązywać miesięczna premia regulaminowa wynosząca średnio 400 zł brutto na pracownika.

 

Do „Solidarności” należy już także większość pracowników firmy ZOWER w Czerwionce-Leszczynach, która zatrudnia ok. 50 osób. Pracownicy tej spółki zorganizowali się w listopadzie zeszłego roku, a w połowie marca podpisali z pracodawcą pierwsze porozumienie. Dotyczyło ono m.in. wypłaty jednorazowej premii inflacyjnej. Wcześniej trudno im było skłonić przedstawicieli zarządu do negocjacji. Rozmowy dotyczące poprawy warunków pracy odbywały się za pośrednictwem przedstawiciela załogi, ale niewiele z nich wynikało. – To pokazuje, że w małych firmach związki też są bardzo potrzebne i warto się zrzeszać – zaznacza Ksenia Ulanowicz-Sienkiel.

 

źródło: www.solidarnosckatowice.pl