Krzyk szarego zwyczajnego człowieka

 - Ludzie, w których może jeszcze tkwi iskierka ludzkości, uczuć ludzkich, opamiętajcie się! Usłyszcie mój krzyk, krzyk szarego, zwyczajnego człowieka, syna narodu, który własna i cudzą wolność ukochał ponad wszystko, ponad własne życie!  – nagrał na taśmę magnetofonu przesłanie protestu Ryszars Siwiec w 1968 r.

 

Ryszard Siwiec, żołnierz AK, filozof, absolwent Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, 8 września 1968 r.  dokonał samospalenia na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie, w czasie ogólnopolskich dożynek, w obecności 100 tysięcy widzów oraz władz partyjnych i dyplomatów placówek zagranicznych. Protestował w ten sposób przeciwko inwazji wojsk Układu Warszawskiego w tym Wojska Polskiego na Czechosłowację.

 

 – Protestuję! – krzyczał płonący Siwiec. Oblał się rozpuszczalnikiem i podpalił. Wcześniej rozrzucił  ulotki. Nie pozwolił się gasić. Zmarł 12 września w Szpitalu Praskim w Warszawie. 

 

Całe zdarzenie zostało zarejestrowanie przez Polską Kronikę Filmową, ale władza ukryła prawdę o tym czynie. Radio Wolna Europa poinformowała o zdarzeniu dopiero po kilku miesiącach.  

 

5 lutego 2009 roku jego imieniem nazwano ulicę przy której mieści się Instytut Badania Reżimów Totalitarnych w Pradze. Ryszardowi Siwcowi pośmiertnie przyznano najwyższe odznaczenia państwowe Republik Czeskiej i Słowackiej.

 

hd