Publiczne przetargi bez klauzul społecznych

Po pół roku od nowelizacji ustawy o zamówieniach publicznych, dających możliwość stosowania klauzul społecznych, klauzule te nie są stosowane. Wielu urzędników nawet nie wie o ich istnieniu i nadal stosuje kryterium najniższej ceny. Tygodnik Solidarność i Fundacja Centrum CSR wspólnie przyjrzały się blisko 300 podmiotom publicznym i sprawdziły blisko 1000 przetargów. Wyniki są porażające.

Tylko 1-2 proc. sprawdzonych podmiotów stosuje jakiekolwiek klauzule społeczne, a i te robią to najczęściej w ograniczonym zakresie. Jak wskazywał redaktor naczelny Tygodnika Solidarność, którego redakcja rozesłała do ponad 80 instytucji centralnych (m.in. ZUS, Izby Skarbowe, ministerstwa, komendy wojewódzkie policji) wielu z urzędników nawet nie wiedziało co odpowiedzieć. Okazało się, że wielu z nich nawet nie wiedziało o możliwościach jakie daje znowelizowana ustawa o zamówieniach publicznych i nadal stosowało do rozstrzygania przetargów przede wszystkim kryterium najniższej ceny.

Aby przedyskutować ten problem 14 kwietnia biurze Komisji Krajowe (przy ul. Jasnej) odbył się w Warszawie tzw. okrągły stół na temat zrównoważonych zamówień publicznych. Oprócz przedstawicieli Fundacji Centrum CSR, Tygodnika Solidarność i NSZZ „Solidarność”, w tym Regionu Mazowsze w otwartym dla dziennikarzy spotkaniu wzięli udział przedstawiciele pracodawców, warszawskiego magistratu oraz kilku organizacji społecznych zainteresowanych tą tematyką. Pełną relację ze spotkania można przeczytać w najnowszym wydaniu Tygodnika Solidarność oraz tutaj.

Wnioski ze spotkania są jednoznaczne. Konieczna jest kampania społeczna i skuteczne narzędzie do monitoringu jak realizowane są zamówienia publiczne. Takie działania pozwolą z jednej strony piętnować złe praktyki, z drugiej rozszerzyć działania monitorujące, gdyż to co udało się sprawdzić do tej pory jest zaledwie drobnym wycinkiem problemu. Instytucji publicznych jest kilka tysięcy, a przetargów kilka razy więcej. Stąd kluczowe dla przeprowadzenia kampanii będzie narzędzie do monitorowania zamówień.

Już 28 kwietnia odbędzie się w Sejmie kolejna konferencja, tym razem o problemie zrównoważonych zamówień publicznych przy realizacji kontraktów drogowych w ramach środków unijnych. Konferencję organizuje Krajową Sekcję Transportu Drogowego NSZZ „Solidarność”, a wezmą w niej udział m.in. przedstawiciele GDKiA oraz parlamentarzyści.

ml